ÜLVİLƏŞƏN ÜLVİM

"Mən, Bünyadzadə Ülvi Yusif oğlu, həyatımda ilk və son dəfə öz vicdanım qarşısında and içirəm; bir elin, bir millətin adını təmsil etdiyimi heç zaman unutmayacağam; Azərbaycan torpağımın qürurdan, qeyrətdən yoğrulmuş adını müqəddəs tutacaq, bu ada ləkə vurmaq istəyən bütün ünsürlərə qarşı duracağam; öz azərbaycanlı varlığıma, vicdanıma, məsləkimə, əsl-nəcabətimə, damarlarımda axan azərbaycanlı qanına layiq oğul olacaq, qorxaqlığı, alçaqlığı, yaltaqlığı özümə yaxın buraxmayacaq, nəyin bahasına olursa-olsun öz azərbaycanlı "mən"imi təsdiq edəcəyəm. Əgər vədimə xilaf çıxsam, qoy anamın südü, elimin çörəyi mənə haram olsun, Vətən üzü görməyim. İmza: B. ÜLVİ. 10.IX-89". Bu And təsadüfən yaranmamışdı. İki ildir ki, quduzlaşmış qarğa-quzğunlar doğma torpağımız üstündə fır-fır fırlanır, yararlı tikə kimi Qarabağı caynaqlarına keçirmək istəyirlər. Qarabağın sahibi olan Azərbaycan xalqı isə buna heç vaxt, nəyin bahasına olursa-olsun razı ola bilməz və ola da bilməyəcəkdir.Bu xalqın qeyrətli, namuslu, igid oğul-qızları bir qarış torpaqlarından belə keçməyəcəklər. Ülvinin Andı da belə bir qeylü-qallı dövrdə müqəddəs duyğusundan yarandı. O, ürək Andını xırdaca bloknota köçürüb, heç kəsə göstərməyib, heç kəsə oxumayıb. Bu onun özünün özünə olan Andıdır. Vicdanının səsidir. "Özümlə söhbət" şerində dediyi kimi, - - İnsan nədir?- Sinəsində ovuc boydaÜrək saxlayan bir varlıq...- Vicdan nədir?- O ürəyi ürək kimiÇırpındıran bir ucalıq.Vicdan - ucalıq, ucalıq!...Vicdan - ömür kələfininKövrəkdən kövrək ucudur.Vicdan - hər kəsin özünəOlan borcudur, borcudur.Və əbədiyyət dünyasınacan Andına sadiq qalıb. 19 yanvar 1990-cı ilin qaranlıq müdhiş gecəsində toplu-tüfəngli quldurların şəhərimizə düşmən kimi girmələrinə dözə bilmədi. Atasının dili ilə desək, - O, bir ərən igid oldu,O, tarixə şahid oldu.Ülvi balam şəhid olduEl yolunda öldü getdi.Sən mərd idin. Haqq dediyin sözdən dönən deyildin, arzusu, niyyəti ülvi idin. Atama oğul deyiləm,Anama oğul deyiləmBu ocağın kor çırağı -Yanmayacaq işığıyam.Atam, anam zəmanədir,Mən zəmanə uşağıyam.Bu misraları mənə pıçıldayanda insafsızlıqda qınadım səni. "Yaxşı, biz heç, niyə özünə kor çıraq deyirsən, necə yəni yanmayacaq işığam, - elə demə, bibin sənə qurban olsun" - deyə yalvardım. Öpdün məni, "sən mənim tər-təmiz ürəyimsən", - dedin. Bəs o ürəyi niyə çiliklədin? Ülvim mənim, ömrüm mənim - düz iyirmi gündür ki, səni evdə həmişəki kimi ütələk-ütələk dolaşan görmürəm. Hissi-duyğusu kövrək Ülvim, sən ki, heç vaxt bizi, ya bir kimsəni narahat qoymazdın, incitməzdin. Təbiətin belə idi. Hər gün evdə hamını öpərdin, əzizlərdin, "qadanızı alaram" - deyə sevələrdin, - o körpə təbəssümlü nəvazişlərin üçün darıxmışıq, gözümüz yolda, qulağımız səsdə qalıb. Səhərlər gözlərini ovuşdura-ovuşdura durub demirsən ki, "Ay uşaq, Ülvinin şirin çayı hazırdırmı?"Axşamlar qapını açıb "Ay əssəlam-əleyküm" deyib içəri keçmirsən. Axı, nənən narahatdır, baban girib-çıxmaqdan yorulur, bibilərinin qəlbini qana döndəribsən. Rauf əmin fikir-xəyaldan qopa bilmir. Sən evə gəlmirsən deyə heç kəs ürək edib gecələr qapını bağlamır. Axı evdən çıxaqda nənəni qucaqlayıb deyibsən ki, "Qurban olum, ay cici, arxayın ol, tez qayıdıb gələcəm". Bəs niyə gəlmirsən? Sən ki, yalan danışan deyildin. ...Gözlərimi yumuram ki, xəyalən görüşək. Mənə baxıb gülən görürəm. "Gözucu da olsa sevgili qızlardan birini behləmişəm, amma ürəyimdədir - deyirsən". Üzündəki bir dalğınlıq isə hələ də ötüb keçməyib. Əsgərlikdə olanda tez-tez mənə məktub yazardın. Təhsil aldığın institutdan tutmuş, havaların necə keçməsinə qədər narahat dolu suallar verərdin. Cavabını gecikdirən kimi, - "Məni yaddan çıxarmaq üçün məktub yazmamağın düzgün deyil. Sən ürəyinə qulaq asma, o adamı çox vaxt aldadır, beyninlə işlə - yalan sözdür ki, şairlər ürəkləri ilə yazırlar, əksinə, şer də beynin məhsuludur.Bax, onda görərsən ki, Ülvini unutmaq o qədər də çətin deyil və görərsən ki, Ülvini unutmaq lazım da deyil, ən yaxşı yol ona məktub yazmaqdadır, çünki Ülvi də yazıqdır axı, onun da dayağı ancaq sənin məktublarındır", - deyə giley-güzar yazardın. Məni özünə təkcə bibi yox, həm də ürək dostu, sirr yoldaşı, həmyaşıdı sanan igidim, Ülvi ünvanlı məktublarımı vaxtaşırı yazacam.Bu həyatda mənim ən müqəddəs işim olacaqdır. Qorxmaz balam, nə sənin sözün-söhbətin tükənəndir, nə də mənim ürək yanğım, Ülvi harayım. Sevgili qəlbinin sözünü həm şirin misralarınla deyərdin, həm də titrək barmaqlarınla pianonun dilləri üstə düzərdin, indi üstünə səpələnmiş qərənfillər kimi. Yazdığın şerlər yarımçıq, böyük həvəslə girişdiyin tərcümələrin yarımçıq, ürəyindən axıb gələrək barmaqlarında köklənən nəğmələrin yarımçıq, ali məktəbdə aldığın təhsilin yarımçıq, yarımçıq, yarımçıq, cəmi iyirmi illik ömrün yarımçıq. Yarımçıq ömrün nişanəsiz qalan igidim! Sibirdən - əsgərlikdən göndərdiyin bir şerindəki vətən çırpıntısı həmişə ürəyimi coşdurur. Bizim yerdə günəş gülümsəyəndə,Torpaq da öz al rənginə bələnir.Bizim yerdə qar gözləri üşütmür,Bizdə qar da çiçək kimi ələnir...Bizə təzə bir ünvan tanıtdın. Şəhidlər Xiyabanı. O Xiyabanı neçə-neçə sənin kimi igid ülvilər yaratdı. Öz al-qanlarıyla, müqəddəs duyğularıyla, qəhrəman vüqarlarıyla, dönməz əqidələriylə. Həmişə hansı nəvəmiz bizə qonaq gələrdisə, anam sevincək deyərdi "Ülvilər gəldi Onlara yemək hazırlayın". İndi daha nəvələrə də baxmır, ağlar gözünün yaşı qurumur, hər gün deyir: Gedəyin Ülvilərin ziyarətinə, ürəyimizin qanı ilə boyadığımız güllərdən də düzək ülvilər ziyarətgahına! İyirmi yaşlı igidim, rahat yat, laylam sənindir. Arzuları, xəyalları ülviləşən Ülvim! Almaz Binnətova«Ədəbiyyat və incəsənət»,16 fevral 1990-cı il