Hayların əcdadları e.ə IX-VIIəsrdə mövcud olan Urartu dövlətinin tərkibində yaşamışlar. Urartu və hay dilləri tamamilə fərqli dillərdir. Urartu dilində hay mənşəli söz yoxdur, lakin hay dilində 10-12 faiz Urartu sözləri vardır.
XIX əsrdən haylar Urartu mətnlərini tapıb oxuyandan sonra, Urartu çarlarının adlarını uşaqlarına qoymağa başlayıblar. Onlardan Aramyan (Aram, Aramis şəxs adları), Sarduryan, Rusayan və başqa familiyalar yaranmışdır. IV əsrdə xristian dini qəbul edildikdən sonra Bibliyadan yəhudi mənşəli şəxs adları geniş yayılmışdır. Adam (Adamyan) Aşot " şir " ( ərəb dilindəki Əsəd) , Yelise (Allah qurtuluşdur) haylarda Yeğişe, İvan (Allah əzizləyəndir ) adından haylar İoanesyan, Avanesyan, Ohanesyan soyadı törənmişdir.
Yakov (ayaq dabanı) adı haylarda Hakop, Ebraem ( xalqların atası) adı Abram, və.s. Qədim yunan adlardan Andronik, Artyom; Arakel, Aleksandr; Arkadiy, Stepan, Martiros və başqalarını göstərmək olar. Latın dilindən Pavel ( " əziz ", haylarda Poğosyan) ; Anton (döyüşə girişən ), Klara ( təmiz ) və.s. Farslardan- Arşak, Baqrat, Varaz, Ervand, Nerses,Tiqran Trdat, Meğran və.s Ruslardan- Mravyan (muravey-qarışqa), Lsitsyan (lisa-tülkü),Sergey, Valeri, İqor, Vasili .
Sırf hay dilindəki şəxs adları çox cüzidir: Avetis (qoyun oğrusu ), Xaçatur ( xaç gəzdirən), Arutur (bazar günü), Mkrtç (xaç suyuna çəkən) və.s. Haylarda türk mənşəli adlar əsas yer tutur. Əsas səbəbi də türk dilli xristianlığı qəbul etmiş, indiki ermənilərin entogenezində iştirak etmiş, qıpçaq, ərmən, alban tayfaların birləşməsidir.
Əsas hayların isifadə etdiyi Musa Kalantaklının " Alban tarixi "ində qeyd olunmuş türk mənşəli adlardır. Oruz, Koris, Zober, Aran (Ərən ), Aratan, Asparak, Davtaq, Xoçkor (Qoç Kür) Sanatruk və.s.adlar müasir ermənilərdə geniş yayılmışdır. Onlar uşaqlara qoyduqları alban adlarının qədim türk mənşəli olduğunu bilmirlər. Sonrakı qrupa məxsus olan şəxs adları təmiz türk mənşəli ata, ağa, bala, dədə, qara, sarı, çoban və.s sözlərə fars mənşəli YAN şəkilçisi əlavə olunmaqla Atayan, Ağayan, Balayan və.s. soyadları yaranmışdır.
Bu isə onların içində bu adları daşıyan insanların olduğunu bildirir. Bu qrupa habelə Azər türkçəsindən götürülmüş bərbər, qəssab, daşçı, dərzi, dəllək, zərgər, nalbənd, ciyər və.s. sözlərə yan artırmaqla soyadlar yaranmışdır. Sonrakı dövrlərdə şəxs adlarının bir qismi Azər türklərindən hazır şəkildə götürülmüş, islam dini ilə gəlmiş adlardır. Allahverdi, Aslan, Qaragöz, Eyvaz, Qərib, Əmirxan, Əlixan, Məlik, Mirzə, Murad, Şahnəzər, Şəkər və.s adlardan ermənilərdə Allahverdiyan, Aslanyan, Qaragözyan, Şahnazaryan, Koçaryan, Melikyan, Karamyan və.s. soyadları yaranmışdır.
Ermənilərdə hətta " Kitabi Dədə Qorqud " eposundakı Qorqud adından Korkutyan soyadı da vardır. Göründüyü kimi indiki Ermənistan ərazisində hay mənşəli qədim toponimlər - mahal və əyalət adları olmadığı kimi, hay dilində yaranmış şəxs adları da çox cüzidir. Xristian dini vasitəsilə keçən adlar, yunanlardan və farslardan götürdükləri adlar nəzərə alınmazsa, onlar tarix boyu alban və ərəb mənşəli Azər-türk adları daşımışlar.
Şahlar Hacıyev
Londonda yaşayan azərbaycanlı yüksək dərəcəli fəxri ada layiq görülüb
01.11.20241948-1953-CÜ İLLƏRDƏ AZƏRBAYCANLILARIN QƏRBİ AZƏRBAYCANDAN DEPORTASİYASI
22.10.2024Möhtərəm prezident!
Cənab Zati-aliləri!
“ADIM ƏLƏSGƏRDİ, ƏSLİM GÖYÇƏLİ” DEYƏN HAQQ AŞIĞININ HEYKƏLİ BAKIDA
07.10.2024Prezident İlham Əliyev Bakıda Aşıq Ələsgərin abidəsinin açılışında iştirak edib
30.09.2024Bakıda Azərbaycan poeziyasının görkəmli nümayəndəsi Aşıq Ələsgərin heyli kəli ucaldılıb.
27.09.2024Usta Abdullanı anarkən..
25.09.2024Qərbi Azərbaycan İcmasının təşkilatçılığı ilə 2024-2025-ci tədris ili üzrə Ali məktəblərə qəbul imtahanlarında 600-dən yuxarı bal toplamaqla yüksək nəticə göstərərək tələbə adını qazanmış əslən Qərbi Azərbaycandan olan gənclərlə görüş keçirilib.
12.09.2024XARİCDƏ YAŞAYAN AZƏRBAYCANLI ALİMLƏRİN I FORUMU
06.09.2024Şirvan Kommersiya Məhkəməsinə böyük məsləhətçi - aparat rəhbəri təyin edilib.
02.09.2024İndiki tarixi mərhələdə Aşıq Ələsgərə olan böyük ehtiyacımız
03.08.2024“Nitq və eşitmə qabiliyyəti məhdud şəxslərlə iş” adlı inkluziv layihəyə start verilib
03.08.2024“MƏDƏNİYYƏTİMİZİN ZƏNGİNLƏŞMƏSİNDƏ AŞIQ ƏLƏSGƏR AMİLİNDƏN İSTİFADƏ MEXANİZMİ” ADLI ELMİ KONFRANS KEÇİRİLİB
01.07.2024“Mədəniyyətimizin zənginləşməsində Aşıq Ələsgər amilindən istifadə mexanizmi” elmi konfransı iştirakçılarına
29.06.2024“DƏDƏ ƏLƏSGƏR OCAĞI” KİTABI NƏŞR OLUNUB
27.06.2024“Qərbi Azərbaycan Kuboku” uğrunda minifutbol turnirinin açılış mərasimi keçirilib
26.06.2024Vətən anam, Vətən eşqim, ovqatım.
Yaddan çıxmaz dəyəri var Göyçənin.
Qərbi Azərbaycan əsilli iki gəncin toy mərasimi təşkil olunacaq. Naxçıvanda “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir.
21.06.2024POEZİYA BİLİCİSİ HƏKİM
18.06.2024Ramiz Əsgər 70 ili belə yaşadı... - MÜSAHİBƏ
24.05.2024Qədir Aslan yaradıcılığının qoşa zirvəsi
15.05.2024Ikinci Dünya savaşında həlak olan Aşıq İdris
12.05.20249 may 2024-cü ildə “Xəmsə” şadlıq evində Basarkeçər rayon Daşkənd icmasının görüşü keçirilmişdir.
11.05.2024Nərimanlı kənd sakinləri, o cümlədən Qarabağ müharibəsinin bir qrup iştirakçısı ilə görüş keçirilib. Nərimanlı sakinlərinə üzvlük vəsiqələri TƏQDİM OLUNUB.
10.05.2024Basarkeçər rayon Daşkənd icmasının görüşündə tədqiqatçı-jurnalist Araz Yaquboğlunun çıxışı
10.05.2024Əhliman Əmiraslanov: Azərbaycan xalqının Ulu Öndərə olan məhəbbəti əbədidir
10.05.2024NARINCI YUXULAR
08.05.2024ÇİÇƏYİN SÖZ KƏRPİCLƏRİ
08.05.2024NƏQA MİNMƏK NƏDİR?
08.05.2024Sona Abbasəliqızı Türkiyədə “İlin tarixi roman yazarı” ödülünə sahib oldu
28.04.2024Oxuduğu məktəbdə adı əbədiləşən - ŞƏHİD ELŞAD HƏMİDOV.
20.04.2024Mədəniyyətimizin zənginləşməsində Aşıq Ələsgər amilindən istifadə mexanizmi
16.04.2024Aşıq Ələsgər xalqımızın Qərbi Azərbaycandan deportasiyası dövrünün qurbanı, canlı şahidi kimi
01.04.2024ORDA BİR KƏND VAR, UZAQDA... DOĞMA QARAQOYUNLUM - FOTO
26.03.2024NOVRUZ XALQIMIZIN MİLLİ BAYRAMIDIR!
20.03.2024Bayram Aslanov “Heydər Əliyevin 100 illiyi” yubiley medalı ilə təltif edilib - Fotolar
19.03.202416 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.
16.03.2024Niyə məhz Qurbani?
04.03.2024Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO
26.02.2024Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR
24.02.2024Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib
24.02.2024Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı
21.02.2024Pəmbək. (Göldək)
21.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU
17.02.2024Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”
16.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN
Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.
12.02.2024QOŞABULAQ
06.02.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ
16.01.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI
15.01.2024
Göyçə.az saytı müstəqil media orqanı olaraq, Oğuz Türklərinin əzəli vətəni - Qərbi Azərbaycanın bütün mahallarının: tarixini, folklor - etnoqrafiyasını, qədim abidələrini, ədəbiyyat və mədəniyyətini; ictimai-siyasi və elm xadimlərinin həyat və yaradıcılığını; qədim Azərbaycan torpaqlarında süni şəkildə yaradılan Ermənistan dövlətinin işğal faktını işıqlandıracaq, yeni nəsilin maariflənməsi üçün öz töhvəsini verəcəkdir.
Təsisçi və baş redaktor: Qılman İman
Baş redaktorun müavini: İlqar İsmayıl
Redaktor: Günay Vəlizadə
E-poçt: [email protected]
