Xanımlar haqqında poeziya çələngi

Cəfər Cabbarlı

Əgər bütün bəşəriyyət ədüvvi-canım ola, 
Ürək süqut eləməz aldığı mətanətdən. 
Ricavü xəvfə məkan vermərəm gər alimlər 
Min il də vəz edələr dəhşəti-qiyamətdən. 

Pələnglər tuta dövrüm, çəkinmərəm haşa, 
Və ya ki, vəd edələr dövləti-cahanı mənə 
Ki, bir kəsə baş əyib əczimi bəyan eləyim, 
Əyilmərəm nə ki yer, versələr səmanı genə.

Yanımda gər dura cəllad əlində şəmşiri, 
Ölüm gücilə mənə hökm edə olum təslim, 
Əyilmərəm yenə haşa! Ölüm nədir ki, onun 
Gücilə xalqa həqiranə eyləyim təzim? 

Cahanda yox elə bir qüvvə baş əyim ona mən, 
Fəqət nə güclü, zəif bir vücud var, yahu, 
Ki, hazıram yıxılıb xaki-payinə hər gün, 
Öpüm ayağını əcz ilə. Kimdir o? Nədir o? 

Ana! Ana!.. O adın qarşısında bir qul tək 
Həmişə səcdədə olmaq mənə fəxarətdir,
Onun əliylə bəla bəhrinə yuvarlansam, 
Yenə xəyal edərəm bəzmi-istirahətdir. 

Əs, ey külək, bağır, ey bəhri-biaman, ləpələn! 
Atıl cahana sən, ey ildırım, alış, parla! 
Gurulda, taqi-səmavi, gurulda, çatla, dağıl! 
Sən, ey günəş, yağışın yağdır, ey bulud, ağla! 

Bunlar mənə əsər eylərmi ? Mütləqa yox! Yox!- Yox!!!
Fəqət Ana! O müqəddəs adın qabağında- 
O pak bağrına bassın məni, desin layla, 
Təbəssüm oynadaraq titrəyən dodağında. 

Bütün vücudum əsər, ruhum eyləyər pərvaz, 
Uçar səmalara o, aləmi-xəyalətdə. 
Yatar, ölər bədənim, nitqdən düşər bir söz: 
-Ana… Ana… Sənə mən rahibəm itaətdə!..

Aman… Aman!... Bu müqəddəs vücudu mümkünmü
Ki, bir taqım canavar zülmnən şikar eləsin?!
Yıxıb da xaki-rəzalətdə, tapdayıb əzərək,
Ayaqlar altına torpaq kibi nisar eləsin ?!

Zəlilü-xar edərək məhbəsi-əsarətdə,
O şanlı qollarına zülminən vurar zəncir.
Niyə? Neçin? Hanı vicdan? Hanı ədalət bəs?
Neçin də parlayıb etməz cahanı bir tənvir?

Aləmi, ədl-ədalət üzüldü dünyadən,
Neçin nəsibim edibsən bu zülm- dövranı.
Ey asiman, dağıl, ey zöhrələr axın, tökülün,
Ki, aləmi-bəşəriyyət unutdu vicdanı.
 

Hüseyn Cavid

QADIN

Qadın, qadın?! Onu duymaq, duyurmaq istərkən 
Yaxar düşüncəmi bir şölə, bir zəhərli dikən. 
Bütün həyatı çiçəkləndirən fəqət o... niçin, 
Niçin əzilsin o, bilməm niçin sürüklənsin?! 
Qadın-günəş, çocuq-ay...nuru ay günəşdən alır, 
Qadınsız ölkə çapuq məhv olur, zavallı qalır. 
Qadın əlilə fəqət bəxtiyar olur şu cihan. 
O bir mələk... onu təqdis edər böyük yaradan. 
O pək sevimli, gözəl, incə, nazlı bir xilqət, 
Onun ayaqları altındadır fəqət cənnət: 
Qadın gülərsə şu issız mühitimiz güləcək, 
Sürüklənən bəşəriyyət qadınla yüksələcək.

Tofiq Bayram 

QADIN ÜRƏYİ

Necə rəhmlidir, necə amansız,
Necə mehribandır qadın ürəyi!
Sən onu sındırsan, bil ki, a qansız,
Ağlayan kamandır qadın ürəyi.

Güldürsən, ömürlük səadətindir,
Söndürsən, yanmağı bir də çətindir.
O, əsl qayğındır, məhəbbətindir,
Sevgisiz zindandır qadın ürəyi.

Daşı da əridər, daş da olar o,
Əriyib gözlərdə yaş da olar o,
Bahar da olar o, qış da olar o,
Damladır, ümmandır qadın ürəyi.

Onunla dünyadır sənə qəfəs də,
Onsuz heç yaşama bu torpaq üstə.
Sevən bir ürəyə axır nəfəsdə
Ən gözəl dərmandır qadın ürəyi.

Onu alçaldan da, ucaldan da biz,
Dərd verib, vədəsiz qocaldan da biz.
Qədrini biləndə bu cahanda biz,
Həmişə cavandır qadın ürəyi.

Bəzən gül tək solar acı bir sözdən,
Ağlayar xəlvəti, gülsə də üzdən
Bəzən uşaq kimi bir ürəksizdən
Məhəbbət umandır qadın ürəyi.

Bir namərd əlindən zəhər içəndə,
Keçirər ömrünü o, yas içində.
Bəzən ən qiymətli libas içində,
Nalədir, fəğandır qadın ürəyi.

Sənsiz əl çəkərəm arzudan, kamdan,
Nə çıxar sevgisiz-sənsiz ilhamdan?
İncitsən, dözərəm, Tofiq Bayramdan
İncimə, amandır, qadın ürəyi...

Əli Kərim 

Ana

Demirəm göy kimi ucadır adın,
Yox, yox alçalmasın söhbətin, sözün.
Sən ki yaranışdan oxşar olmadın,
Ancaq özün kimi böyüksən özün.

Əyilib alnından öpəndə hərdən,
Könül dodağıma bir də öp, - deyir.
Ağarmış saçına əl vuranda mən
Əlim Şah dağının başına dəyir.

Mən səni bağrıma basanda bərk-bərk,
Gör nələr düşünüb, nələr duyuram!
Elə bil Göyçaydan Kamçatkayadək
Vətən torpağını qucaqlayıram. 

Hüseyn Arif

Analar

Elə ki, balalar gəlir dünyaya,
O gündən hey ölçüb, biçir analar.
Mahnı da oxuyur, şeir də deyir
Bəstəkar analar, şair analar. 
 
Dözür hər əzaba o bilə-bilə,
Yaşayır, sirrini salmadan dilə.
Vaxt olur, qaldırıb ağını belə
Şərbət əvəzinə içir analar.
 
Unudub illərin yorğunluğunu,
Həyatda dincliyi, evdə yuxunu,
Sevincin azını, qəmin çoxunu,
Yükün ağırını seçir analar. 
 
Alnında zamanın açdığı qırış,
Başına qar tökür, qar ələyir qış.
Odun istisindən aralanmamış,
Suyun soyuğundan keçir analar. 
 
Özüm də bilmirəm, Hüseyn, niyə 
Başımın tüstüsü çəkilir göyə? 
Torpaqmı anasız qalmasın deyə, 
Torpağın qoynuna köçür analar?