HƏSRƏTİN POETİK QEYDLƏRİ

Şeir sözdən çox səsdir. Həyatın, hislərin, təbiətin və Tanrının səsi. Bu səslərin yaratdığı harmoniya hansısa formada (musiqi ya da poeziya kimi!) sənət əsərinə çevrilir.
Bütün müəlliflər şeirini kağızdan öncə, öz səsinə yazır. Yaşantılarını, daxili dünyasını ifadə edən səsinə...

Bir yol sosial şəbəkədə Xatirə Həsrət Göyçənin səsinin arxasınca gedib sözünü Qoşqar dağının zirvəsində üzü Göyçəyə bayraq yelləyən gördüm. Hələ onda Qarabağ işğaldan azad olunmamışdı – Şuşanın gözləri yollarda, Laçının, Kəlbəcərin qolları qandallı idi. Ümidlərin xəyalqırıqlığına uğradığı bir vaxtda Xatirə bizi həsrət dolu şeirləri ilə təkcə ovutmur, həm də mübarizəyə səsləyirdi. Çünki o, həsrətin “dadını” qarabağlılardan öncə, körpəlikdən dadmışdı. Göyçə gölünün qırçınlı ləpələrinin ağuşunda uyuyan doğma Cilini, Göyçəsini, uşaqlığını itirmişdi. O həsrətin ağrıları ilə böyüyüb, boy atan Xatirə özü də bilmədən şair oldu. Adının yanında təxəllüs kimi yazdığı “Həsrət” və “Göyçə” şairi.

Xatirə Həsrət Göyçə sazlı-sözlü mühitdə doğulduğundan, misraları da sazın köynəyidən keçib qoşma, gəraylı, təcnis görkəmində poeziyaya vəsiqə alır. Sazın tellərindən qopan çınqı sanki onun misralarına bir nizam verir. Bədii inersiya sözün melodiyası ilə bağrı-badaş olub qulaqlara hakim kəsilir. Aşıq Müseyibin “Qaragöz”ünün laylasında, Zəki İslamın ibrətamiz qoşmalarının işığında pərvazlanan bu şeirlər min illərin o üzündən Xatirənin könül dünyasına işıq tutur:

Ümidlərim bircə tükdən asılı,
Əcəl hazır, fərmanına yazılı.
Gözlərində məzarım var, qazılı,
Baxışların kəfənimi biçəndən.

Örnək gətirdiyim bu bənddəki misralar müəllifin mübaliğədən uzaq səmimi hislərinin poetik təzahürüdür.
Xatirə Həsrət şeirlərini hər cür kanyukturadan uzaq, ədəbi izmlərin çölündə – ürəyinin diktəsi ilə yazır. Həmin şeirlər dilimizin folklor qatında yazıldığından, Xatirə bir qələm adamı kimi daha çox yaddaşlara söykənir. Ağsaqqal babalarımızdan, ağbirçək nənələrimizdən eşidib öyrəndiyi zərbi-məsəlləri, xalq deyimlərini poeziyaya gətirir.
Xatirə Həsrətin yaradıcılığında daha çox üz tutduğu bir ünvan var – dağlar! Saysız sayda “dağlar” rədifində şeirlər yazıb. Sanki əli hamıdan üzüləndə sözünü deyəcək, həsbi-hal olacaq yeganə dostu, doğması “qütrətən səngərli, qalalı dağlar”dı.

Ah-naləm tutub cahanı,
Gəl dadıma çat, ay dağlar!
Leysan olan qəm yaşımı,
Sellərinə qat, ay dağlar!

Qarını yorğanım elə,
Şehini üstümə çilə.
Ağuşunda oda bələ,
Al qoynuna yat, ay dağlar!

Cəmiyyətdəki eybəcərlikləri, ictimai bərabərsizliyi gördükcə ayrı düşdüyü dağlara Qoşqarın ətəyindən üzünü tutub həsrət-nisgil dolu misraları ilə öz dərdini pıçıldayır. Və bəzən təkcə öz dərdini pıçıldamır, Göyçə, Qarabağ həsrəti ilə qürbətdə sümüyü sürmə olmuşların torpaq yeyən arzularını sözün-şeirin yaddaşına yazır. Bu, təkcə şeir yazmaq deyil, həm də bir missiyadı. Vətən sərhəddindən kənarda qürbətə dönən Göyçəmizi, Zəngəzurumuzu, İrəvanımızı, Vedibasarımızı göynək dolu misralarda yaşatmaq, unudulmağa qoymamaq missiyası.
Xatirə Həsrət illərdi yazıb-yaratdığı şeirləri dəftər-vərəq küncündən toplayıb “Dumanlı kölgələr” adı ilə gün işığına çıxarıb. Həsrətliklə öz oxucularını gözləyən bu şeirlər, ümid edirəm müəllifinə geniş şöhrət qazandıracaq. Çünki bu şeirlərdə özünü və yurd-yuvasını axtaranlara poetik bir hədiyyə var: Xatirə Həsrətin “Göyçə” hədiyyəsi...

Qılman İman
Şair-publisist