40 il əvvəl Asiyada birinci sosialist müharibəsi başladı. Çin ordusu sərhədi keçərək Vyetnam ərazisinə daxil oldu. Çinlilər SSRİ ilə “isti” münasibətlərinə görə qonşularını cəzalandırmaq istəyirdilər. Həm də işğal uğurlu alınsaydı, bu ruslara gözdağı olacaqdı.
Ancaq kiçik Vyetnam ABŞ-dan sonra böyük Çinin də burnunu ovmağı bacardı.
Goyce.az Publika.aza istinadən həmin müharibə haqda danışacaq.
Qonşular
Əslində bu iki dövlət eyni dinin daşıyıcıları idi. XIX-cu əsrdə hər iki ölkə işğalla mübarizə aparırdı. Tam yüz il sonra hər ikisi sosializm ideyalarına qucaq açmışdı.
1946-1954-cü illərdə fransızlara qarşı birgə döyüşmüşdülər. Lakin aralarında olan münasibəti dostcasına adlandırmaq olmazdı.
Avropalılar kontinentdən gedəndən sonra qonşular arasında ziddiyyətlər artdı. Qonşu Kambocada (keçmiş Kompuçiya) hakimiyyətə Çinin dəstək verdiyi qırmızı kxmerlərin lideri Pol Pot gəlmişdi. Öz xalqına qarşı represiya aparan cəlladı Vyetnam sevmirdi. Həm də Pol Pot hökuməti Vyetnama qarşı dəfələrlə ərazi iddiası irəli sürmüşdü.
Vyetnamın səbri 1975-ci ildə partladı. Kambocanın yenidən ərazi iddiası ilə çıxış etməsi Puli Vay adalarında hərbi toqquşma ilə nəticələndi. Çinin tərəflər arasında sülh yaratmaq cəhdi alınmadı. Rəsmi Hanoy Pol Pot rejimini devirməyi qarşısına məqsəd qoymuşdu.
Vyetnam 1978-ci ildə dəstək üçün SSRİ-yə müraciət etdi. İki ölkə arasında qarşılıqlı dostluq və əməkdaşlıq haqda sənəd imzalandı. Bundan sonra amerikalılarla döyüş təcrübəsi olan Vyetnam ordusu Kambocaya daxil oldu.
Cəmi iki həftə ərzində qırmızı kxmerlərin müqaviməti sındırıldı. Ölkədə genosidə son qoyuldu. Dəhşətli aclıq keçirən xalqa humanitar yardım edildi.
Fiasko
İşlərin belə gedişatı Çini qane etmirdi. Həmin vaxt Moskva və Pekin artıq çoxdan idi ki, dostluq münasibətlərini pozmuşdu. Daha doğrusu, 1950-ci ildən sonra Stalin ideyalarından geri çəkilməni Çin qəbul edə bilmədi.
1976-cı ildə Mao Tszedun öldü və hakimiyyətə islahatçılar gəldi. Onlar Qərblə daha sıx əlaqələrin olmasına tərəfdar idilər. Yəni, kapitalistlərlə qarşıdurmadan çəkildilər, ancaq sosialist Moskva ilə yox.
1979-cu ildə Çin lideri Den Syaopin ilk dəfə ABŞ-a rəsmi səfərə getdi. ABŞ-ın o vaxtki dövlət katibi Henri Kissincer xatırlayır ki, Çin lideri görüşlərdə açıq şəkildə Vyetnamı cəzalandıracağını və buna görə ABŞ-dan dəstək istədiyini deyirdi.
1979-cu ilin 17 fevralında Çin Vyetnamın sərhəd ərazilərini bombaladı, sonra 200 minlik ordu ilə hücuma keçdi. İlk vaxtlar çinlilər uğurla irəlilədi. Vyetnamın əsas qüvvələri Kambocada idi. Ona görə də düşmən 18-20 km ölkənin içərisinə doğru girərək bir neçə şəhəri tutdu. Vyetnamlılar əsas qüvvələr gələnədək partizan taktikasına keçdilər.
Az müddət ərzində sovet mütəxəssisləri köməyə gəldi. Rus gəmiləri vyetnamlıların əsas qüvvələrini döyüş bölgəsinə gətirdilər. Çinlilər sayca çox olsalar da vyetnamlılar amerikalılarla döyüşlərdə təcrübə yığımışdılar.
Çin ordusu düşməni qorxutmaq və say çoxluğunu göstərmək üçün ayaq üstə hücuma keçdi. Pulemyotlara qarşı belə hücum axmaqlıq idi. Vyetnamlılar onları ot kimi biçdilər. Açıq ərazilərdə onlarla Çin tankı asan hədəfə çevrildi. Hücum fiasko ilə nəticələndi.
Çin işğal etdiyi ərazilərdən çıxdı. Çıxarkən hər yeri yandırdı, bütün malı-mülkü daşıdı.
Çin hesab edirdi ki, 30 min itki versə də qonşusuna “dərs” verdi. Vyetnam isə haqlı olaraq qalibiyyətini qeyd edirdi.
28 günlük müharibədə Çin heç nə əldə edə bilmədi. Vyetnam ordusu əsas qüvvələrini cəlb etmədən üstünlük qazandı. İkinci tərəfdən, Den Syaopinin Qərblə antisovet koalisiyası qurmaq cəhdi alınmadı.
Kimin kimə “dərs” verdiyi indiyə kimi açıq qalır.
İlqar Atabəyli
Oxuduğu məktəbdə adı əbədiləşən - ŞƏHİD ELŞAD HƏMİDOV.
20.04.2024Mədəniyyətimizin zənginləşməsində Aşıq Ələsgər amilindən istifadə mexanizmi
16.04.2024Aşıq Ələsgər xalqımızın Qərbi Azərbaycandan deportasiyası dövrünün qurbanı, canlı şahidi kimi
01.04.2024ORDA BİR KƏND VAR, UZAQDA... DOĞMA QARAQOYUNLUM - FOTO
26.03.2024NOVRUZ XALQIMIZIN MİLLİ BAYRAMIDIR!
20.03.2024Bayram Aslanov “Heydər Əliyevin 100 illiyi” yubiley medalı ilə təltif edilib - Fotolar
19.03.202416 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.
16.03.2024Niyə məhz Qurbani?
04.03.2024Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO
26.02.2024Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR
24.02.2024Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib
24.02.2024Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı
21.02.2024Pəmbək. (Göldək)
21.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU
17.02.2024Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”
16.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN
Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.
12.02.2024QOŞABULAQ
06.02.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ
16.01.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI
15.01.202460 YAŞIN MÜBARƏK!
15.01.2024AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)
Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri
28.12.2023Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR
28.12.2023GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ
27.12.2023AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB
26.12.2023İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI
24.12.2023Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!
24.12.2023Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili
21.12.2023BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI
10.12.2023Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.
07.12.2023Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.
05.12.2023HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM
04.12.2023AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.
03.12.2023Bax, biz Göyçə torpağındayıq...
29.11.2023BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR
25.11.2023SƏHRADA YALQIZLIQ
25.11.2023Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO
23.11.2023İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik
21.11.2023“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR
14.11.2023Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib
08.11.2023Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.
07.11.2023Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə
31.10.2023"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.
30.10.2023Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.
28.10.2023“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ
26.10.2023Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR
24.10.2023TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ
21.10.2023Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.
21.10.2023Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə
17.10.2023
Göyçə.az saytı müstəqil media orqanı olaraq, Oğuz Türklərinin əzəli vətəni - Qərbi Azərbaycanın bütün mahallarının: tarixini, folklor - etnoqrafiyasını, qədim abidələrini, ədəbiyyat və mədəniyyətini; ictimai-siyasi və elm xadimlərinin həyat və yaradıcılığını; qədim Azərbaycan torpaqlarında süni şəkildə yaradılan Ermənistan dövlətinin işğal faktını işıqlandıracaq, yeni nəsilin maariflənməsi üçün öz töhvəsini verəcəkdir.
Təsisçi və baş redaktor: Qılman İman
Baş redaktorun müavini: İlqar İsmayıl
Redaktor: Günay Vəlizadə
E-poçt: [email protected]
