Dünya tarixində Çingiz xan və Əmir Teymur kimi türk sərkədələri böyük iz qoyublar. Orta Əsrlərdə taxta çıxmaq üçün Çingiz soyundan gəlmək şərt sayılırdı. Əmir Teymur da Çingiz xan soyundan gəlirdi və onun kimi bir çox əraziləri tutub böyük imperiya yaratmışdı.
Tarixçi-alim Əkbər Nəcəf bu iki türk sərkərdəsinin fərqli və oxşar cəhətlərindən ölkə.az-a danışdı.
Çin xaricində Teymur da Çingiz xan qədər əraziləri zəbt etdi. Ancaq Teymurun Çingizdən fərqi tərbiyəsi idi. Çingiz ac bir ulus üçün dünya, əsasən də İslam coğrafiyasının sərvətinin qapılarını açarkən, Teymur Çingizin görməmiş əmirlərini və məmurlarını sələfindən daha qəddar təbirlərlə tərbiyə etmək məcburiyyətində qaldı. Teymurun tək istinatgahı Çingiz kimi, sadəcə, törə/yasaq deyildi. O, eyni zamanda İslam şəriatının hökmlərinə də əməl etmək məsuliyyətini daşıyırdı. Qılıncla yontub, İslamla cilalamaq prosesində Teymur ordu ilə üləma arasında “ədəbi ittifaq” yaratmağa cəht etdi. Tərəzinin bir tərəfində əsgər, digər tərəfində alimin dayandığı Teymurun nizami-aləm anlayışında memarlıq ən ideal həyat anlayışı idi.
Teymur tikdirdiyi xariqüladə əsərlərə layiq insan cinsi inşa etmək istəyirdi. Acı dili ilə üləmanı tənqid edib onların radikal elmi illuziyalarını dünyəviləşdirməyə çalışarkən, hərəsi bir dərəni tutmuş ipə-sapa yatmayan saysız bəyləri də “Tanrı xofu” ilə islah etməyə çabaladı. Ancaq Çingiz kimi Teymur da çox ibtidai idi. Qorxu ilə istehsal etdiyi dövlətinin hökmdarı olmağa belə özünü layiq bilməyən Teymurun iqtidarı inandırıcılığını hələ başında itirmişdi. Çingiz “Tanrı adına danışırdı”, Teymur isə “Tanrı adına danışanın adından danışdığını” iddia edirdi.
Teymurun işi hərbi baxımdan Çingiz xandan asan, külfəti isə ondan iki qat çoxdu. Çingiz zəngin bir dünyanı çapıb-talayarkən, Teymurun istila etdiyi dünya hər baxımdan kasıblamışdı. Çingizin tək dəstəkçisi vardı: Gök Tenqri. Dəmir kimi bir inanc və sarsılmayan bir iradə ilə Gök Tenqrinin yerdəki ən sadiq xəlifəsi olmaq üçün yaşadı. Teymur da onun qədər sarsılmaz iradə sahibi olsa da ironik bir iman anlayışına sahibdi. Məzhəblərə və onların şeyxlərinə gərəyindən artıq etibar etmədi. Halbuki Çingiz şamanların sözündən heç çıxmazdı.
Teymurun ən böyük dəstəkçisi təbiət idi. 1350-ci ildə hər yerdə tüğyan edən qara ölüm Teymur üçün zəif bir dünya hazırlamışdı. Teymurun ələ keçirdiyi yerlərin çoxunu qara ölüm çoxdan işğal etmişdi. Teymurun dünyası onun kimi topal idi. Vəba üç qitəni Teymurun səltənətə çıxdığı 1370-ci ilə qədər xeyli səssizləşdirmişdi. Təbiət onun düşmənlərini fizikən əzərkən, Teymur cismən məhv etdi. Teymur təbiətin əmiri olduğundan Gök Tenqri adına şahlıq iddia edə bilməzdi. O, tarixin gördüyü ən böyük fateh və ən “soysuz hökmdar”dı. Bəlkə də “soysuz”luğunu üzünə vuran İbn Xəldunun bütün yalvarmalarına baxmayaraq Şama rəhm etmədi. Rəvayətə görə, Teymurla görüşündə böyük alim onun könlünü ələ alsa da, nəsil şəcərəsinin Babil hökmdarı Nəbud-Nəsərə gedib çıxdığını iddia etməklə qarşısındakını gərəkdiyi qədər alçaltmışdı. Babilli olmaq dillərin və kimliklərin mədəni sahibi olmaq deməkdi. Teymur isə qara ölümün yaratdığı, sadəcə, bir "əmir"di.
Ömürlərə bəzək və töhfə verən ömrünüz bərəkətli olsun!
01.04.2025Bakı qırğınları Mart soyqırımının kulminasiya nöqtəsi idi, amma sonu deyildi
31.03.2025Kəlbəcərdə "Novruz" adətləri
19.03.2025Suraxanıda Novruz bayramı təntənəli qeyd olunub
18.03.202517 mart 2025-ci ildə ADA Universiteti və Qərbi Azərbaycan İcmasının Gənclər Şurasının birgə təşkilatçılığı ilə “Qərbi Azərbaycan mövzusu 100 ildə ” adlı dəyirmi masa keçirilib.
17.03.2025FƏDAKAR ELM VƏ İNSANLIQ MÜCƏSSƏMƏSİ
14.03.2025Əhliman Əmiraslanov: Qərbi Azərbaycan məsələsində əsl ədalətin bərpa olunacağına əminik
11.03.2025FİTRİ İSTEDAD SAHİBİ
08.03.2025Azərbaycan Yazıçılar Birliyində “Adım Ələsgərdi…” kitabının təqdimatı olub
07.03.2025XOCALIYA ƏDALƏT!
26.02.2025Balaxanıda bir əsrlik tarixi olan neft quyusuna “ADNSU-100” adı verilib.
20.02.2025“Tariximizin işığında - Qərbi Azərbaycanın izi ilə”
16.02.2025Gənc vətənpərvər Pensilvaniya Universitetində
16.02.2025Şair-publisist Yusif Nəğməkarın “Ələsgər zirvəsi” kitabının təqdimat mərasimi iştirakçılarına!
13.02.2025Sənin görüşünə sürünə-sürünə də olsa gələrəm, Göyçəm
12.02.2025Paşinyan unudur ki...
11.02.2025ATALARIN YOLU OĞULLARIN YOLUDUR
10.02.2025...yazmasam, gələcəyimizin işığını sönməyə qoymayacaq gənclik məni bağışlamaz.
06.02.2025Gənclər Günü münasibətilə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” mövzusunda tədbir təşkil edilib
01.02.2025MƏŞƏDİ QASIMIN ŞƏHİD NƏTİCƏSİ
01.02.2025GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ
30.01.2025BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - ŞAHMALI QASIM OĞLU QURBANOV
28.01.2025Şirazi İbrahimov Basarkeçər gəncləri tərəfindən “GƏNCLƏRİN DOSTU” adına layiq görüldü.
27.01.2025Mükafat qalibi: "Daha çox gənci elmi fəaliyyətə cəlb edəcəyik"
26.01.2025Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Şəhidlər xiyabanında 20 Yanvar şəhidlərinin əziz xatirəsini yad edib.
20.01.2025Aşıq Nəcəfin övladları necə qətlə yetirildi?
19.01.2025Qərbi Azərbaycan gənclərinin birliyi tarixi torpaqlarımıza qayıdışın gələcəyinə atılan güclü təməldir
17.01.2025Gümrü avtovağzalı, siyasi büro və 35 qəpiklik daraq - Hikmət Babaoğlu yazır
16.01.2025GÜCLÜ DÖVLƏT
11.01.2025Qərbi azərbaycanlıların doğma yurdlarına qayıtması dayanaqlı sülhün təminatıdır
11.01.2025AŞIQ ƏLƏSGƏR FENOMENİNƏ YENİ POETİK BAXIŞ
11.01.2025
"Yeni dünya düzəninin formalaşmasına Azərbaycanın öz strateji baxışı var"- MÜSAHİBƏ
Ter-Petrosyanın açıq etirafları məhkəmə araşdırması üçün təkzibolunmaz faktlardır ŞƏRH
08.01.2025Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Qərbi Azərbaycana Qayıdış üzrə Təşəbbüs Qrupunun Bəyanatı
08.01.2025Qərbi Azərbaycan İcması Prezident İlham Əliyevin Qərbi azərbaycanlılarla bağlı fikirlərinə dair bəyanat yayıb
08.01.2025Petrosyanın vaxtilə azərbaycanlılarla bağlı səsləndirdiyi ifadələr xalqımıza qarşı deportasiyaların açıq şəkildə bəyan edilməsidir - Ülviyyə Zülfiqar
08.01.2025Bunu hamı bilsin, həm Ermənistan, həm onun arxasında duranlar ki, bu məsələ gündəlikdən çıxmayacaq, o vaxta qədər ki, azərbaycanlılar təhlükəsizlik şəraitində Qərbi Azərbaycana və o cümlədən Qərbi Zəngəzura yerləşəcəklər - Prezident İlham Əliyev
08.01.2025Prezident İlham Əliyev telekanallara müsahibəsində Qərbi Azərbaycan məsələsindən danışıb
07.01.2025AĞAYARIN ŞƏYİRDLİYİ
05.01.2025Qərbi azərbaycanlılara möhtəşəm bir xəbərim var - MÜSAHİBƏ
26.12.2024Dekabrın 26-da Azərbaycanda matəm elan edilib
25.12.2024Şanlı qələbə və İlham Əliyevin ad günü
24.12.2024Prezident cənab İlham Əliyevə "QAİ - Basarkeçər İcması" adından təbrik məktubu.
24.12.2024Dekabrın 21-də Qərbi Azərbaycan İcmasının cari ilin yekunlarına dair Ümumi Yığıncağı keçirilib.
21.12.2024Azərbaycan Prezidenti Rusiya telekanalına müsahibəsində Qərbi azərbaycanlılar məsələsindən danışıb
18.12.2024Şamil Ənvəroğlu şeirlərində fəlsəfi notlar
16.12.2024Qərbi Azərbaycan İcmasının kollektivi Ümummilli Liderin məzarını ziyarət edib
12.12.2024Akif Əli: “Qoy sənə deməsinlər - niyə getmirsən? Qoy desinlər - niyə gedirsən?!”
28.11.2024Londonda yaşayan azərbaycanlı yüksək dərəcəli fəxri ada layiq görülüb
01.11.20241948-1953-CÜ İLLƏRDƏ AZƏRBAYCANLILARIN QƏRBİ AZƏRBAYCANDAN DEPORTASİYASI
22.10.2024
Göyçə.az saytı müstəqil media orqanı olaraq, Oğuz Türklərinin əzəli vətəni - Qərbi Azərbaycanın bütün mahallarının: tarixini, folklor - etnoqrafiyasını, qədim abidələrini, ədəbiyyat və mədəniyyətini; ictimai-siyasi və elm xadimlərinin həyat və yaradıcılığını; qədim Azərbaycan torpaqlarında süni şəkildə yaradılan Ermənistan dövlətinin işğal faktını işıqlandıracaq, yeni nəsilin maariflənməsi üçün öz töhvəsini verəcəkdir.
Təsisçi və baş redaktor: Qılman İman
Baş redaktorun müavini: İlqar İsmayıl
Redaktor: Günay Vəlizadə
E-poçt: [email protected]
