Tarixin ən mübahisəli mövzularından biri də rusların məhbuslar üzərində apardığı insanlığa sığmayan təcrübələrdir. Heyvani davranışlarla insanlar üzərində tibbi eksperimentlər aparan mütəxəssislər haqqında tarixi faktlar əsasında filmlər belə çəkilib. Həmin vəhşi təcrübələrdən biri də yuxudur. Mütəxəssislər insanların nə qədər müddət yuxusuz və havasız yaşaya biləcəklərini sınaqdan keçirtmək istəyirdilər. Nəticələr isə heç kimin ağlına belə gəlməzdi.
Xatırladaq ki, müxtəlif mənbələrdə dərc edilən material haqqında Rus hökuməti nə təsdiq, nə də inkar edici açıqlama verib. Ağlasığmaz faktların isə gerçək ola bilmə ehtimalı çox böyükdür.
Tədqiqatçılar sözügedən araşdırmaları İkinci Dünya Müharibəsi illərində ələ keçirdikləri məhbuslar üzərində aparıblar. Əvvəlcədən məhkumlarla şərt kəsən tədqiqatçılar sınaq müddətinin sonunda sağ qalanlara “azadlıq vəd edərək” razı salıblar. Şərtlərə görə, sınaq müddəti 30 gün olacaq və sonunda həyatda qalmağı bacaran məhkumlar öz vətənlərinə aparılacaq.

Təcrübə üçün isə sadəcə 5 məhkum kifayət idi. Onların içərisində kök, arıq, fiziki cəhətdən güclü və zəif insanlar vardı. Oksigen səviyyəsi xüsusi cihazlarla ölçülən otağa salınan məhbusların 30 günlük “cəhənnəm əzabı” başlayıb.

Məqsəd məhkumların 30 gün ərzində yuxusuz qalıb-qalmayacağını test etmək idi. Qapalı otaqda məhbuslara kifayət qədər qida məhsulları, çay, su və kitab qoyulmuşdu.
Otaqda mikrofon sistemi quraşdırıldığı üçün davamlı şəkildə məhbusların danışıqları dinlənilirdi. Məhkumlar yatmasın deyə otağa xüsusi qaz buraxılırdı. Zəhərlənmə hallarının qarşısını almaq üçün otağa az miqdarda oksigen də buraxılırdı.
Sınağın 5-ci günü artıq şikayətlər başlamışdı…
Məhkumlar mikrofonla tədqiqatçılara vəziyyətlərindən şikayət edir və bu təcrübəni idarə edənlərə hər şeyi dayandırmaqlarını deyirdilər. Lakin onları eşidən yox idi.
9-cu gün məhkumlardan biri dayanmadan qışqırmağa başlayıb. Qışqırmağa davam edən məhkumun səsi sadəcə gurultudan ibarət idi. Heç bir söz. İfadədən istifadə etmirdi. Tədqiqatçılar məhkumun səs tellərini parçaladığını irəli sürdülər. Daha maraqlısı isə bu vəziyyəti görən digər məhbusların pıçıltı ilə danışmasıdır. Bir neçə gün onlar heç bir kəlmə də söhbət etmirlər. Tədqiqatçılar səssizliyə aldanaraq onların öldüyünü düşünür.

Üç məhkumun ölümündən sonra geridə qalan 2 məhkum kitabların vərəqlərini cırıb kameraların və mikrofonların üzərinə qoyurdu.
12-ci gün də səs gəlməyincə, ölmüş ola biləcəkləri ehtimalı daha da artıb. Tədqiqatçılar əvvəl mikrofonların xarab olduğunu düşünsələr də, yoxlanışdan sonra bəlli olub ki, mikrofonda problem yoxdur. Otaqdakı oksigen səviyyəsi isə onların hər birinə çatacaq dərəcədə idi.

14-cü gün məhbuslar “Artıq azad olmaq istəmirik” deyərək üsyan ediblər. Məhbusların sakitliyi, kameraların kitab vərəqləri ilə bağlanılması tədqiqatın gedişatına mane olduğu üçün qərara gəlirlər ki, otağa daxil olsunlar.
“Otağa daxil oluruq, qapıdan aralıda yerə uzanıb əllərinizi başınızın üzərinə qoyun. Əks halda atəş açacayıq. Sakit olsanız azadlığa çıxacaqsınız” deyə səs eşidilir. Sağ qalan 2 məhbusdan biri onlara cavab olaraq zəif və halsız səslə: “Biz artıq azad olmaq istəmirik” deyib.

15 gündən sonra otağın qapısı açılır və bir anda otağa oksigen daxil olur. Təmiz havanı ciyərlərinə çəkən məhbuslar ucadan qışqırmağa başlayıb. İçəridən 2 fərqli səsin yalvarış hayqırtıları eşidilirdi. Rus əsgərləri məhkumları otaqdan çıxararkən gördükləri mənzərə qarşısında şoka düşüblər. 15 gün ərzində məhbuslar belə bu qədər ucadan qışqırmamışdı.

Ölən məhkumlardan biri kanalizasiya borusunun üzərində öldüyündən içəridə sidik iyindən dayanmaq olmurdu. İçəri 10 santimetr hündürlüyə qədər su ilə dolu idi. Su hesab etdikləri mayenin qan olduğunu isə çox sonra cəsədlərin üzərindəki cırmaq və diş izlərini gördükdən sonra anlayıblar.
Sağ qalan məhkumların isə saqqalları uzanmış, dəriləri parça-parça olmuşdu. Dırnaqlarının arasındakı dərilər isə onların bir-birinə xəsarət yetirdiyini açıq-aşkar göstərirdi.

Tədqiqatçılar onların əlbəyaxa dalaşdığını inkar etməsə də, bəzi yaraların yaranması heç də diş və dırnaq yaralarına oxşamırdı.
Yeməklərin çoxunun yeyilməmiş olması isə ayrı mövzu. 15 gün acmı qalmışdılar?
3 məhkumun hər üçünün qarın bölgəsindəki orqanlar və qabırğaları demək olar ki, yox idi. Ürək, ağciyərlər, diafraqma və əzələlərin çoxu döş qəfəsinin xaricinə çıxmışdı. Qan damarları və orqanlar sağlam qalsa da, digərlərini çıxarıb yerə atmışdılar. Amma məhkumlar hələ də “yaşayırdılar”. Bütün bunlara baxmayaraq, onların həzm sistemləri çalışırdı. Bir neçə gün nəzarətdə saxlanılan məhbuslar yedikləri İNSAN ətini qusublar.

Məhbuslar rus əsgərlərinə otaqdan çıxmamaq üçün yalvarırdı.
Münaqişə əsnasında məhbuslardan biri əsgərin boğazını dişləyərək onu boğub.
Əməliyyat masasında orqanları çıxarılan məhbuslardan biri gülümsəyərək “kəsməyə davam et” deyə pıçıldayır.
Həkimlər tədqiqatların nəticəsiz qalmasına görə məyus olduqları zaman komandir əmr verir ki, sağ qalan məhbuslar yenidən sınaq otağına qaytarılsın.
Tədqiqatçılardan biri silahını çəkib öncə komandiri, sağ qalan məhbusları ən sonda da özünü öldürür.
Publika.az
Bu gün Qarabağın Fatehi Prezident İlham Əliyevin doğum günüdür
24.12.2025Azərbaycanlı alimin beynəlxalq konfransda çıxışı maraqla qaşılanıb
22.12.2025“SƏN MƏNİM CANIMIN İXTİYARISAN”
22.12.2025Professor İbadulla Ağayevin 75 illik yubileyinə həsr olunmuş təntənəli tədbir keçirilib
17.12.2025Mürvət Həsənli Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında İctimai Şuranın sədri seçilib
17.12.2025Qərbi Azərbaycanın Basarkeçər rayonunun Hüseynquluağalı (Nərimanlı) kənd tam orta məktəbinin 100 illiyi qeyd olunub.
16.12.2025Qərbi Azərbaycan İcmasının rəhbərliyi və icma üzvləri 12 dekabr müstəqil Azərbaycanın qurucusu, Ümummilli lider Heydər Əliyevin Anım Günü ilə əlaqədar Fəxri Xiyabanda məzarını ziyarət ediblər.
12.12.2025“Mənim tanıdığım Ələsgər” kitabının təqdimatı olub
10.12.2025Qərbi Azərbaycan Xronikası: "Aşıq Ələsgərlə Molla İbrahim arasında yaradıcılıq bəhsləri olub"
10.12.2025Ermənistandan didərgin salınmış azərbaycanlıların mədəni irsinin bərpası – ədalətə, barışığa və sülhə aparan yol kimi” mövzusunda ənənəvi III beynəlxalq konfrans keçirilib.
05.12.2025Qubada QHT-lər arasında koordinasiya və birgə fəaliyyət razılaşdırıldı
05.12.2025TƏŞƏKKÜRNAMƏ
05.12.2025Laçınım, Laçınım, gözəl Laçınım!..
02.12.2025Rüstəm Dastanoğlu – 65
02.12.2025Deputat: Xalisa kəndi və bütün Qərbi Azərbaycan 37 ildir azərbaycanlılarsız qalıb.
İkisindən iki... Mənim Dədəm 33+
29.11.2025Rəsmi İrəvan üzdə göstərdiyi sülhpərvərliyi əməldə təsdiqləməlidir - Qalib Qasımov.
19.11.2025İNSAN QALMAQ SƏNƏTİ Abbas Göyçəgölün şeirlərinə baxış
13.11.2025“MAHİRƏ NAĞIQIZI – 65” MONOQRAFİYA NƏŞR OLUNUB.
30.10.2025Qərbi Azərbaycan Xronikası: "Akademik Nuru Bayramovun adı Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb"
14.10.2025"Qaraqoyunlular Dəniz xandan törəyənlərdir" - Qərbi Azərbaycan Xronikası
23.09.2025“Pəmbək mahalı İkinci Dünya Savaşında” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib.
22.07.2025Leyla Əliyevanın doğum günüdür
RƏSULLU ŞƏHİDLƏRİ
03.07.2025İslam Ələsgərli – 100
23.06.2025Gürcüstanda azərbaycanlı alimin elmi araşdırmalarından bəhs edən məqalə dərc olunub
20.06.2025Novrəs İmanla Ayrım Əhmədin ikinci deyişməsi
18.06.2025BİR SÖZÜN SEMANTİKASI VƏ YA “AŞIĞIN QURBAN ÖLDÜRMƏSİ”
11.06.2025QAİ - Basarkeçər İcması adından təbrik edir, cansağlığı və yeni uğurlar arzulayırıq.
11.06.2025Naxçıvan Kikboksinq İdman Klubunun açıq birinciliyi keçirilib
04.06.2025“Qərbi Azərbaycan Kuboku” uğrunda II minifutbol çempionatının açılış mərasimi keçirilib
02.06.2025Prezident: "İrəvan qazılığının fəaliyyətinin bərpası tarixi ədalətin təmin olunmasıdır"
26.05.2025Professor Mahirə Hüseynova ermənilərə cavab verdi - FOTO
22.05.2025Ulu Öndərin adı Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazılıb ŞƏRH
10.05.2025ADNSU-da “Heydər Əliyev və Azərbaycanın Suverenlik Yolu” mövzusunda tədbir keçirilib
08.05.2025İkinci Dünya savaşında Pəmbək azərbaycanlılarının iştirakı yeni informasiyalar işığında
07.05.2025Aşıq Ələsgər xalq dilinin ədəbi dilimizə çevrilməsi missiyasının “nidasını qoydu”.
06.05.2025Aşıq Ələsgərin yaradıcılığında qadın obrazlarına elmi baxış...
26.04.2025Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzi və Filologiya fakültəsinin birgə təşkilatçılığı ilə “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində “Qədim yurd yerlərimiz, söykökümüz – Aşıq Ələsgər” adlı tədbir keçirilib.
24.04.2025Ömürlərə bəzək və töhfə verən ömrünüz bərəkətli olsun!
01.04.2025Bakı qırğınları Mart soyqırımının kulminasiya nöqtəsi idi, amma sonu deyildi
31.03.2025Kəlbəcərdə "Novruz" adətləri
19.03.2025Suraxanıda Novruz bayramı təntənəli qeyd olunub
18.03.202517 mart 2025-ci ildə ADA Universiteti və Qərbi Azərbaycan İcmasının Gənclər Şurasının birgə təşkilatçılığı ilə “Qərbi Azərbaycan mövzusu 100 ildə ” adlı dəyirmi masa keçirilib.
17.03.2025FƏDAKAR ELM VƏ İNSANLIQ MÜCƏSSƏMƏSİ
14.03.2025Əhliman Əmiraslanov: Qərbi Azərbaycan məsələsində əsl ədalətin bərpa olunacağına əminik
11.03.2025FİTRİ İSTEDAD SAHİBİ
08.03.2025Azərbaycan Yazıçılar Birliyində “Adım Ələsgərdi…” kitabının təqdimatı olub
07.03.2025XOCALIYA ƏDALƏT!
26.02.2025Balaxanıda bir əsrlik tarixi olan neft quyusuna “ADNSU-100” adı verilib.
20.02.2025