Qədim Türklərdə SIRĞA

22:11 / 10.06.2019
Baxılıb: 2582

Türklər, nəslin davamını təmin edən uşağa çox əhəmiyyət verdikləri kimi, onun tərbiyəsi və yetişməsi məsələsində də həssaslıq göstərirdilər. Dövlətin davamının təminatı olan şahzadələrə daha çox əhəmiyyət verirdilər. Onlara xüsusi təlim keçməklə yanaşı döyüş zamanı qorunsun deyə xüsusi elementlər və simvollar olan əşyaları daşıması şəhzadələr üçün önəmli idi. Bunlar içində xüsusilə bir element SIRĞA mühüm əhəmiyyət kəsb edirdi.

Türk törəsinə hörmət edən hər bir tayfa, birlik yaxud dövlət mütləq bu SIRĞA sahibinə xüsusi yanaşma göstərməyə borclu idi. Ailədə cəmi bir oğul vardısa o zaman həmin oğlanın qulağına bir sırğa taxılardı. Bu, həmin gəncin mənsub olduğu ailənin yeganə oğlu olduğunu bildirirdi. Əski türk törələrinə görə ailənin yeganə oğlu orduda xidmət edərkən ordu rəhbərlərinin nəzarətində saxlanılır, təhlükəli yerlərə və döyüşlərə göndərilmirdi. Bu yolla cəmi bir oğlu olan ailənin davam etməsi təmin olunardı.

Hər iki qulağında sırğa olan gənc ümumilikdə mənsub olduğu soyun, nəslin yeganə oğul nümayəndəsi olduğunu bəlli edərdi. Belə gənclər soyun davamı üçün ciddi şəkildə qorunardı. Orduda da onu göz bəbəyi kimi qoruyudular. Bu adət Azərbaycanda da mövcud olmuşdur. Azərbaycanın bir sıra bölgələrində nəslin yeganə oğlan uşaqlarının qulağının bir tayına “heydəri” sırğa taxırdılar.

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında yazılır: “Qulağı altun-altun küpəli… Boz ayğırlı Beyrək çaparaq yetdi”. Beyrək mənsub olduğu tayfanın yeganə varisi olduğu üçün də məhz iki sırğa taxırdı. Qaraqoyunlu hökmdarı Qara Yusif də qiymətli sırğalar taxardı, hətta vəfat etməsiylə bağlı ordusu Şahrux ordusu qarşısında məğlub olduğu zaman türkmənlər o qiymətli sırğaları ələ keçirmək üçün Yusifin qulaqlarını kəsmişdilər.

Çaldıran döyüşü zamanı da Sultan Səlimin Şah qarşısına çıxmamasının səbəbi də onun mənsub olduğu soyun son varisi olması idi. Şahın özü də ilk olaraq döyüşə çıxmaq istəmirdi. Səfəvi xanədanının son varisinin döyüşdə öldürülməsini istəməyən lələri onun yerinə Şahın geyimində bir nəfəri çıxardılar. Şahın qulağında iki sırğası olduğu üçün onu döyüşə çağırmaq törəyə zidd idi. Mənbə yazır ki, “Malkoçoğlu ona xəbərdarlıq edilməsinə baxmayaraq Şah İsmayılı meydana səsləməkdə davam etdi. Üzü niqabla örtülü olan döyüşçünün Şah İsmayılın göstərişi ilə, yoxsa öz istəyi ilə meydana çıxması haqqında mənbədə məlumat yoxdur. Amma onlar arasında döyüş başlamamış Şah İsmayıl meydana çıxdı və niqablı döyüşçüyə geri çəkilməsi barədə göstəriş verdi. Özü isə döyüşə girdi”.

Əmir Teymur, Babək Hürrəmi, Koroğlu, Qızıl Orda hökmdarı Berke Xanın, Mete xanın qulağında iki sırğa olması mənbələrdə yazır. Məsəl üçün: Qaraqoyunlularda və Ağqoyunlularda yalnız hökmdarların deyil, ordunu təşkil edən türkmənlərin də qulaqlarına həlqələr taxmaları, bu adətin bilavasitə türkmənlərdə çox yayılmış olduğunu anladır. Böyük şairimiz İmaddədin Nəsimin də qulağında iki sırğa olub. (karabakhmedia.az)

Zaur Əliyev,
siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru

 


Etiket:
Xəbərlər

ORDA BİR KƏND VAR, UZAQDA... DOĞMA QARAQOYUNLUM - FOTO

26.03.2024

NOVRUZ XALQIMIZIN MİLLİ BAYRAMIDIR!

20.03.2024

Bayram Aslanov “Heydər Əliyevin 100 illiyi” yubiley medalı ilə təltif edilib - Fotolar

19.03.2024

16 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.

16.03.2024

Niyə məhz Qurbani?

04.03.2024

Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO

26.02.2024

Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR

24.02.2024

Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib

24.02.2024

Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı

21.02.2024

Pəmbək. (Göldək)

21.02.2024

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU

17.02.2024

Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”

16.02.2024

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN 
 

14.02.2024

Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.

12.02.2024

QOŞABULAQ

06.02.2024

DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ

16.01.2024

DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI

15.01.2024

60 YAŞIN MÜBARƏK!

15.01.2024

AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)

12.01.2024

Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri

28.12.2023

Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR

28.12.2023

GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ

27.12.2023

AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB

26.12.2023

İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI

24.12.2023

Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!

24.12.2023

Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili

21.12.2023

BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI

10.12.2023

Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.

07.12.2023

Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.    

05.12.2023

HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM

04.12.2023

AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.

03.12.2023

 Bax, biz Göyçə torpağındayıq...

29.11.2023

BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR

25.11.2023

SƏHRADA YALQIZLIQ

25.11.2023

Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO

23.11.2023

İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik

21.11.2023

“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR

14.11.2023

Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib

08.11.2023

Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.

07.11.2023

Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə

31.10.2023

"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.

30.10.2023

Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.

28.10.2023

“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ

26.10.2023

Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR

24.10.2023

TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ

21.10.2023

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.

21.10.2023

Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə

17.10.2023

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə
Qərbi Azərbaycan İcmasının TƏBRİKİ

17.10.2023

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 15-də Xankəndi şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldıb və çıxış edib.

15.10.2023

"News.ru" informasiya agentliyi “Səbir və uzaqgörənlik: İlham Əliyev ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası missiyasını necə yerinə yetirdi” adlı məqalə dərc edib.

15.10.2023
Bütün xəbərlər