Bir az aralıda görsənən Nilə tərəf tələsirdim. Uşaqlıqdan indiyə qədər özümlə daşıdığım Nili görmək arzusunu gerçəkləşdirməyə bəlkə də saniyələr qaldığından həyəcanlanmışdım. Yaxınlaşdıqca Nilin tarıxı aurası canımı bürüyürdü. Nəhəyət özümü Nilin sahilinə atdım. Möhtəşəm, əfsanəvi Nil...
Elə sakit dayanmışdı ki, elə bildim rəsmini görürəm. Arada sahildəki daşlara dəyib qayıdan kiçik ləpələrdən bilinirdi ki, tərpənir, canlıdır. Amma hardan hara axacağı bilinmirdi. Bəlkə böyüklüyündəndi, bəlkə qocalığındandı, ya da yorğunluğundandı bu sakitlik, bu təmkin. Daşın üstündə dayandım, gözlərimi yumub Nilin xəfif mehini ciyərimə çəkdim. Xırda ləpələr daşa dəyib ayaqlarıma çiləndikcə, mehi ciyərimə dolduqca, sanki, naməlum bir qüvvə əlimdən tutub tarixin qapılarını açıb içəri saldı məni. Bir də baxdım ki, tarıxin qarmaqarışıqlığındayam. Qulağıma qarışıq səslər gəlməyə başladı ilk öncə. Qulaq verdim; Tanrıların boğunuq səsləri qurban olaraq suya atılan Misirin ən gözəl qızarının qışqırtısına qarışmışdı. Titrətmə tutdu məni. Bir körpə ağlayırdı lap yaxında. Hə, bu səbətdəki körpə həzrəti Musa idi deyəsən, suyun üzü ilə axırdı. Əlimi uzatsam da, tuta bilmədim. Qızıl taxtda oturan, başlarında üzərində kobra şəklli iri qazana bənzər qızıl tac gəzdirən fironlar gəmi ilə gəlib keçirdi yanımdan. Zəhimli baxışları adamı qorxudurdu. İnilti səslərinə çöndüm. Nəhəng, sirli Piramida üçün iri-iri daşları taxta gəmilərdə aparan, gün şüasından, işləməkdən, döyülməkdən bədənlərinin dərisi soyulmuş çılpaq çəlimsiz misirliləri, başlarının üstünü kəsən qoluzorlu nəzarətçilər qamçı ilə kürəklərinə necə vururdularsa, yazıqlar ilan kimi qıvrılırdılar. Lap ürəyim dağlandı. Sağ tərəfimdə məğlubiyyətdən qaçan Dionis (XIII Ptolemey - Kleopatranın qardaşı və əri ) suda böğulduqca əlini uzadıb məndən imdad diləyirdi, kömək edə bilmədim. Daha doğrusu, qorxdum ki, çəkib məni də özüylə bərəbər suda boğar. Sol tərəfimdə isə Kleopatra Sezarla daş-qaşla bəzənmiş gəmidə utanmadan sevişirdi, arada mənə baxıb göz də vururdu. Bir dəstə adam mumiyalanmış cavan Tutanxamunun bəzədilmiş tabutunu bu taydan o biri taya keçırırdi. Elə bu qarışıqlıqdaca əlimi uzadıb Nilin dibindən Nefertitinin salıb itirdiyi mirvariləri yığmaq istəyirdim ki, iri-iri timsahlar əlimdən yapışdılar. Diksinib kənara tullandım. Güclə tarixin qapısını açıb özümü bayıra ata bildim. Dərindən nəfəs aldım. Bayaqdan yanımda olduğunun fərqində olmadığım qayıqdan gələn səsə çöndüm. Sifətinin rəngi paltarının rəngindən seçılməyən bir yaşlı kişi oturmuşdu qayıqda. Tüklərim ürpəşdi. Elə bildim bu da indicə mənimlə bərabər tarixin içindən tullanıb çıxıb qırağa. Mənə ərəbcə nəisə başa salmağa çalışırdı. Özümü ələ alıb yaxınlaşdım, ingiliscə mənə nə demək istədiyini soruşdum. Gülümsəyib çiyinlərini çəkdi. İngiliscə başa düşmədiyini bildirdi. Həm də ondan qorxduğumu anlamışdı deyəsən. Gülümsəyirdi. Əli ilə qayığını göstərirdi, bir də Nilin o biri başını. Bir gənc oğlan, hardasa 19-20 yaşı olardı, yaxınlaşıb ingiliscə mənə dedi ki, bu kişi deyir, istəyirsənsə, otur qayığa aparım Nilin sonunu sənə göstərim. Tez razılaşdım. Nilin sonunu görmək... bu mənim heç vaxt ağlıma gəlməyib. Qalxıb qayığa oturdum. Həmin gənc də qayığa yaxınlaşıb “mənə 10 dollar versəniz tərcüməçi kimi sizinlə gedərəm” dedi. Razılaşdım. Matorlu qayıqla Nilin dənizə töküldüyü yerə gedib qayıtmaq iki saatlıq yol idi. Lap beş saat da olsa, gedəcəkdim. Dünyanın ən uzun və ən yaşlı çayı olan Nilin sonunu, yəni Aralıq dənizinə təslim olmağını görmək təzəcə yaranmış ən böyük arzuma döndü. Qayıq tərpəndi. İki şəhərin arasındaydım. Nil iki şəhərin arasından keçirdi. Kənarlarda cərgələnmiş xurma ağacları və günəşin bu ağaclar arxasında qürub etməsi qədim şərq nağıllarını xatırladırdı adama. Qayıq Fairuzun səsi ilə köhnə ərəb mahnılarının sədası altında hərəkət edirdi. Bu da ayrıca bir xoş təsürat yaradırdı. Əsil köhnə ərəb ab-havası vardı. Çayın üzəri gəmilərlə, balıqçı qayıqları ilə dolu idi. Gözlərim dörd olmuşdu. Bilmirdim suya baxım, kənarlara baxım, yoxsa yanımdan ötüb keçən gəmilərə, qayıqlara. Qayıqçı əmi qayığın lap ayağında oturub uzaqda haranısa nöqtə edib gözlərini ora zilləmişdi. Bir əli ilə də qayığın nazık bəmir rulundan yapışıb arada sağa-sola döndərirdi. Tərcüməçi də nə işə qulluq edəcəyini unutmuşdu elə bil. Qulaqcıq qulağında qayığın ən rahat yerində oturub telefonundakı mahnılara qulaq asırdı. Yolun yarısında əlimlə işarə edib yanıma çağrdım onu. Gedib qayıqçı əminin yanında oturduq. Kişi mənə baxıb gülümsəsə də sifətində elə bir qəribə ifadə vardı ki, nə qədər elədim oxuya bilmədim. Sahildə qayıqçıların müştəri üstündə az qala dava edən vaxtında rahatlıqla müştəri tapması heç də sevindirmirdi bu adamı. Heç mənimlə qiymət də danışmadı. Üzündəki ifadə nə sevinc idi, nə kədər, nə də qəzəb. Ya da hamısının qarışığı idi. Nədənsə tanımaq istədim bu adamı. Yaşını soruşdum. Bir az gülümsünüb sussa da – 70 yaşım var dedi. Bir az özündən danışmağı xahiş etdim. Bir siqaret yandırıb bir neçə dəfə “Nil” deyə təkrar etdi. Bəlkə adını da soruşsaydım - Nil deyərdi, atan-anan kimdir? – Nil deyərdi. Ünvanını soruşsaydım - Nildir –deyə cavab verərdi. Özünüzdən danışın dedikcə, Nildən danışırdı. Sonra yenə bir qədər susdu. Gözlərini həmin nöqtələdiyi yerdən çəkmədən astadan:
- Mən Nildə doğulmuşam. Nilin oğluyam. Öləndə də Nildə ölüb Nilə qarışmaqdır arzum.- əlindəki siqaret kötüyünü suya atıb işarət barmağını sahilin o tayına tərəf uzadıb: - Bax, çayın o tayında görsənən şəhəri görürsən? Əslim oralıdır. Atam uzun zaman dövlət işçisi olub, şərəfi ilə dövlətə xidmət edib. İngilislər Misirə girəndə dövlət adamlarını bir-bir götürürmüşlər aradan. O vaxt atam anamı da götürüb qayıqla bu biri taydakı şəhərə köç edəndə mən qayıqda dünyaya gəlmişəm. Lap Nilin ortasında -(gülür). Atamgilin köçməsini ingilislərə çatdırıblar. Alçaqlar, satqınlar.... Sahilə çatan kimi onları mühasirəyə alıblar. Anam məni qayıqda gizlədib. Elə sahildəcə onları güllələyiblər. Nil qayığı aparıb başqa bir sahilə çıxarıb. Bir balıqçı məni tapıb, saxlayıb. Tək yaşadığından məni də özü ilə balıq tutmağa götürərmiş. Demək olar ki Nildən başqa gördüyüm yer olmayıb. 6 yaşım olanda həmin balıqçını ilan sancıb öldürdü. Əvvəllər Nilin sahillərində ilan çox olardı. O vaxtı müharıbə vaxtı idi, aclıq idi. Kimsə kimsəyə yiyə çıxmazdı. Yenə Nil sahib çıxıb mənə. Onun sayəsində sağ qalmışam. Onun suyu ilə, balıqları ilə qidalanıb böyümüşəm. Bir az böyüdükdən sonra balıqçılıq etməyə başladım. Məni tapıb böyüdən balıqçıdan qayıq qalmışdı, tor, tilov qalmışdı mənə. Allah onun yerini cənnət eləsin. Sonra bir balıqçı qızı ilə evləndim. Düz Nilin qırağında kiçik də olsa bir evimiz vardı. On dörd il uşağımız olmasa da çox xoşbəxt idik. Sonradan bir qızımız dünyaya gəldi, amma yoldaşım doğuş vaxtı dünyasını dəyişdi. Qızımı tək saxladım. Yenə Nilin sayəsində. İndi qızım Qəhirədə tibb universitetdə oxuyur. Onurğamda problem olduğundan daha balıqçılıq edə bilmədim. Bu qayığı işlədirəm. Turistləri Nildə gəzdirirəm, Nil ilə tanış edirəm. Müştəri olmasa da yuxudan duran kimi qaçıram Nilə. Elə bil bir saat Nildən ayrılsam ölərəm. Həm də qorxuram ki, birdən mənə Nildən kənarda nəisə olar, Nilə qovuşa bilmərəm. Gecə yatanda Nillə sağollaşıb evə gedirəm. İndi bircə arzum var ki, qızımı yerbəyer edənə qədər Allah mənə ömür versin yaşayım, sonra Nilə qərq olum. Allah məni heç vaxt Nildən ayırmasın!
Qayıqçı əmi danışdıqca həmin o körpə səsi qulaqlarıma dolurdu elə bil. İlahi, bu Nil nə yaman sirli-sehirliymiş. Ətrafındakıları belə tarıxə döndərir. Donub qalmışdım. Arada motordan sıçrayan xırda su dənəcikləri üzümə çilənirdi. Yanığımda gilələnib dodaqlarıma axan su damcılarına dilim toxunanda turş dadırdı. Bu necə ola bilərdi ki, axı, Nilin suyu şirin sudur. Bilə bilmədim yanağımdan axan Nilin göz yaşlarıdır, yoxsa mənim. Keyimişdim sanki. Tərcüməçi oğlan qayıqdan sahilə tullananda diksindim. “Çatdıq, enin aşağı xanım” dedi. Qayıqçı əmi də qayığın kəndirini qıraqdakı dirəyə bağlayırdı. Bir təhər özümü cəmləyib qayıqdan enmək istəyəndə :
- Bəs, mən Nilin sonunu görmədim axı
Qayıqçı əmi gülümsəyib:
- Nilin sonu mən idim
Yavaşca pulu qayığın içinə qoyub düşdüm. Onun dediyi kimi düz iki saat keçmişdi qayığa mindiyimdən. Yaxınlaşıb əlindən tutdum əminin:
- Sizin arzunuza qarışa bilmərəm, amma onu deyim ki, Siz də Nil kimi möhtəşəmsiniz, ömrünüz də Nil kimi uzun olsun, NİL ADAM! Bəlkə Nilin sonunu görməyə bir də gəldim, nə vaxtsa –dedim.
İlhamə Nasir
16 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.
16.03.2024Niyə məhz Qurbani?
04.03.2024Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO
26.02.2024Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR
24.02.2024Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib
24.02.2024Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı
21.02.2024Pəmbək. (Göldək)
21.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU
17.02.2024Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”
16.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN
Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.
12.02.2024QOŞABULAQ
06.02.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ
16.01.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI
15.01.202460 YAŞIN MÜBARƏK!
15.01.2024AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)
Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri
28.12.2023Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR
28.12.2023GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ
27.12.2023AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB
26.12.2023İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI
24.12.2023Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!
24.12.2023Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili
21.12.2023BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI
10.12.2023Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.
07.12.2023Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.
05.12.2023HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM
04.12.2023AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.
03.12.2023Bax, biz Göyçə torpağındayıq...
29.11.2023BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR
25.11.2023SƏHRADA YALQIZLIQ
25.11.2023Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO
23.11.2023İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik
21.11.2023“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR
14.11.2023Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib
08.11.2023Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.
07.11.2023Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə
31.10.2023"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.
30.10.2023Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.
28.10.2023“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ
26.10.2023Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR
24.10.2023TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ
21.10.2023Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.
21.10.2023Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə
17.10.2023Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə
Qərbi Azərbaycan İcmasının TƏBRİKİ
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 15-də Xankəndi şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldıb və çıxış edib.
15.10.2023"News.ru" informasiya agentliyi “Səbir və uzaqgörənlik: İlham Əliyev ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası missiyasını necə yerinə yetirdi” adlı məqalə dərc edib.
15.10.2023Mərhəmlik və mərhəmət nümunəsi
09.10.2023Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayon icmasının üzvləri ilə görüş keçirilib
07.10.2023TÜRK DÜÇÜNCƏSİ ELMİ VƏ BƏDİİ MÜSTƏVİDƏ
05.10.2023