Basarkeçər kəndindən 15 km. şimal-qərbdə, dəniz səviyyəsindən 2059 metr hündürlükdə yerləşən bu kəndin cənubundakı məzarlıqda 1988-ci ilə qədər toxunulmamış qalan X-XII əsrə aid məzarlıq sənduqələrinin qalıqları bu obanın azı 1200-1500 illik tarixinə şəhadət verən maddi sübutdur. Erməni mənbələrində isə kəndin adna ilk dəfə yeni yaradılmış erməni vilayətinin idarəçiliyinə verilmiş Göyçə mahalında o zaman yaşayış üçün yararlı sayılan 59 kəndin İ. Şopen tərəfindən tərtib olunmuş siyahısında rast gəlinir.
1831-ci ilə dair sənədlərdə bu kəndin 251 nəfər türk əhalisinin olduğu göstərilir. Sonrakı 90 il ərzində kənd sürətlə inkişaf etmiş və rəsmi statiistikaya görə kənd əhalisinin sayı 1873-cii ildə 593, 1886-cı ildə 905, 1897-ci ildə 1132, 1916-cı ildə 1232 nəfər olmuş dur.
1919-cu il qətliamları zamanı mahalın ən iri yaşayış məntəqəlrindən biri kimi Şişqaya xüsusi diqqətdə olmuş, ermənilər əsas qüvvələrini bu kəndə yönəltmişlər. Aprelin 13-dən 18-nə qədər davam edən döyüşlər zamanı Kor Tanrıverdinin başçılıq etdiyi özünümüdafiə qüvvələrinin müqavimətini qıra bilməyəcəklərini yəqin edən ermənilər hiyləyə əl atmışlar.
Rusların vasitəçiliyi ilə danışıq aparmaq barədə razılığa gəlinmiş, kəndin ağsaqqalları və əsas döyüş qüvvələri məscidə yığıldıqdan sonra erməni-rus hərbi birləşməsi qəflətən hücuma keçmiş və məscidi yandırmışlar.
Həyatını qurtarmaq istəyənlər və köməyə gələnlər gülləbaran edildikdən sonra kənd məhlə-məhlə talan edilmiş, qaçmağa imkan tapmayanlar ya qətlə yetirilmiş, ya da ermənilərin əlinə keçməmək üçün özlərini öldürmüşlər. Sağ qalanlar Şahdağ silsiləsindən keçərək Gəncə qəzasının beşinci sahəsinə və Cavanşir qəzasının dağlıq zolağına səpələnmişlər.
Şişqayanın 1919-cu il aprelin 19-da yaşadığı faciənin miqyasın təsəvvür etmək üçün, 1922-ci ildə doğma ocağa dönənlər barədə rəsmi statistikaya baxmaq kifayətdir: cəmi 461 nəfər, yəni kəndin 1916-cı ildəki əhalisinin üçdən biri. Amma bu faciə belə şişqayalıların vətən sevgisini zərrəcə azaltmadı və onlar doğma yurdu qısa müddətdə abadlaşdırmağa müvəffəq oldular.
1926-cı ildə kənd əhalisinin sayı 612, 1931-ci ildə isə artıq 863 nəfər idi. 1979-cu il siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə Şişqayada yaşayan türklərin sayı 3800 nəfər idi və kənd o zaman üçün artıq nəinki mahalın, ümumən respublikanın ən abad yaşayış məntəqələrindən biri kimi səciyyələndirilirdi. Kənddə mədəniyyət evi, məişət xidməti mərkəzi, bir neçə sənaye malları və ərzaq mağazası, xəstəxana, poliklinika, əczaxana, avtomat telefon stansiyası və idman klubu fəaliyyət göstərirdi.
1988-ci ildə Ermənistan hökumətinin rəsmi Moskvanın dəstəyi ilə həyata keçirldiyi qətliamlar zamanı Şişqaya 6 şəhid vermiş 1933-cü il tə vəllüdlü İbrahimov Əziz Cabbar oğlu, 1935-ci il təvəllüdlü Əliyev Mehralı İbrahim oğlu, 46 yaşlı Züleyxa Əsədova, 1942-ci il təvəllüdlü Zeynalov İlyas Əmirxan oğlu, 24 yaşlı Əliyev Yunis Tahir oğlu və 15 yaşlı Əliyev Şahin Qabil oğlu həlak olmuşlar.
Kəndin sağ qalan əhalisi isə doğma yurdu yenidən tərk etməyə məcbur olmuş və Şişqaya kolxozunun bütün varidatı, o cümlədən əhalinin əmlakı Ermənistan dövləti səviyyəsində mənimsənilmişdir. Ermənistan Respublikası parlamentinin 9 aprel 1991- ci il tarixli qərarı ilə Şişqaya toponimi “Qukariç” sözü ilə əvəzlənmişdir.
-1685024833.jpg)
Tədqiqatçı-jurnalist: Salman VİLAYƏTOĞLU.
Təqdim etdi: İlqar İSMAYIL
Ömürlərə bəzək və töhfə verən ömrünüz bərəkətli olsun!
01.04.2025Bakı qırğınları Mart soyqırımının kulminasiya nöqtəsi idi, amma sonu deyildi
31.03.2025Kəlbəcərdə "Novruz" adətləri
19.03.2025Suraxanıda Novruz bayramı təntənəli qeyd olunub
18.03.202517 mart 2025-ci ildə ADA Universiteti və Qərbi Azərbaycan İcmasının Gənclər Şurasının birgə təşkilatçılığı ilə “Qərbi Azərbaycan mövzusu 100 ildə ” adlı dəyirmi masa keçirilib.
17.03.2025FƏDAKAR ELM VƏ İNSANLIQ MÜCƏSSƏMƏSİ
14.03.2025Əhliman Əmiraslanov: Qərbi Azərbaycan məsələsində əsl ədalətin bərpa olunacağına əminik
11.03.2025FİTRİ İSTEDAD SAHİBİ
08.03.2025Azərbaycan Yazıçılar Birliyində “Adım Ələsgərdi…” kitabının təqdimatı olub
07.03.2025XOCALIYA ƏDALƏT!
26.02.2025Balaxanıda bir əsrlik tarixi olan neft quyusuna “ADNSU-100” adı verilib.
20.02.2025“Tariximizin işığında - Qərbi Azərbaycanın izi ilə”
16.02.2025Gənc vətənpərvər Pensilvaniya Universitetində
16.02.2025Şair-publisist Yusif Nəğməkarın “Ələsgər zirvəsi” kitabının təqdimat mərasimi iştirakçılarına!
13.02.2025Sənin görüşünə sürünə-sürünə də olsa gələrəm, Göyçəm
12.02.2025Paşinyan unudur ki...
11.02.2025ATALARIN YOLU OĞULLARIN YOLUDUR
10.02.2025...yazmasam, gələcəyimizin işığını sönməyə qoymayacaq gənclik məni bağışlamaz.
06.02.2025Gənclər Günü münasibətilə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” mövzusunda tədbir təşkil edilib
01.02.2025MƏŞƏDİ QASIMIN ŞƏHİD NƏTİCƏSİ
01.02.2025GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ
30.01.2025BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - ŞAHMALI QASIM OĞLU QURBANOV
28.01.2025Şirazi İbrahimov Basarkeçər gəncləri tərəfindən “GƏNCLƏRİN DOSTU” adına layiq görüldü.
27.01.2025Mükafat qalibi: "Daha çox gənci elmi fəaliyyətə cəlb edəcəyik"
26.01.2025Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Şəhidlər xiyabanında 20 Yanvar şəhidlərinin əziz xatirəsini yad edib.
20.01.2025Aşıq Nəcəfin övladları necə qətlə yetirildi?
19.01.2025Qərbi Azərbaycan gənclərinin birliyi tarixi torpaqlarımıza qayıdışın gələcəyinə atılan güclü təməldir
17.01.2025Gümrü avtovağzalı, siyasi büro və 35 qəpiklik daraq - Hikmət Babaoğlu yazır
16.01.2025GÜCLÜ DÖVLƏT
11.01.2025Qərbi azərbaycanlıların doğma yurdlarına qayıtması dayanaqlı sülhün təminatıdır
11.01.2025AŞIQ ƏLƏSGƏR FENOMENİNƏ YENİ POETİK BAXIŞ
11.01.2025
"Yeni dünya düzəninin formalaşmasına Azərbaycanın öz strateji baxışı var"- MÜSAHİBƏ
Ter-Petrosyanın açıq etirafları məhkəmə araşdırması üçün təkzibolunmaz faktlardır ŞƏRH
08.01.2025Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Qərbi Azərbaycana Qayıdış üzrə Təşəbbüs Qrupunun Bəyanatı
08.01.2025Qərbi Azərbaycan İcması Prezident İlham Əliyevin Qərbi azərbaycanlılarla bağlı fikirlərinə dair bəyanat yayıb
08.01.2025Petrosyanın vaxtilə azərbaycanlılarla bağlı səsləndirdiyi ifadələr xalqımıza qarşı deportasiyaların açıq şəkildə bəyan edilməsidir - Ülviyyə Zülfiqar
08.01.2025Bunu hamı bilsin, həm Ermənistan, həm onun arxasında duranlar ki, bu məsələ gündəlikdən çıxmayacaq, o vaxta qədər ki, azərbaycanlılar təhlükəsizlik şəraitində Qərbi Azərbaycana və o cümlədən Qərbi Zəngəzura yerləşəcəklər - Prezident İlham Əliyev
08.01.2025Prezident İlham Əliyev telekanallara müsahibəsində Qərbi Azərbaycan məsələsindən danışıb
07.01.2025AĞAYARIN ŞƏYİRDLİYİ
05.01.2025Qərbi azərbaycanlılara möhtəşəm bir xəbərim var - MÜSAHİBƏ
26.12.2024Dekabrın 26-da Azərbaycanda matəm elan edilib
25.12.2024Şanlı qələbə və İlham Əliyevin ad günü
24.12.2024Prezident cənab İlham Əliyevə "QAİ - Basarkeçər İcması" adından təbrik məktubu.
24.12.2024Dekabrın 21-də Qərbi Azərbaycan İcmasının cari ilin yekunlarına dair Ümumi Yığıncağı keçirilib.
21.12.2024Azərbaycan Prezidenti Rusiya telekanalına müsahibəsində Qərbi azərbaycanlılar məsələsindən danışıb
18.12.2024Şamil Ənvəroğlu şeirlərində fəlsəfi notlar
16.12.2024Qərbi Azərbaycan İcmasının kollektivi Ümummilli Liderin məzarını ziyarət edib
12.12.2024Akif Əli: “Qoy sənə deməsinlər - niyə getmirsən? Qoy desinlər - niyə gedirsən?!”
28.11.2024Londonda yaşayan azərbaycanlı yüksək dərəcəli fəxri ada layiq görülüb
01.11.20241948-1953-CÜ İLLƏRDƏ AZƏRBAYCANLILARIN QƏRBİ AZƏRBAYCANDAN DEPORTASİYASI
22.10.2024
Göyçə.az saytı müstəqil media orqanı olaraq, Oğuz Türklərinin əzəli vətəni - Qərbi Azərbaycanın bütün mahallarının: tarixini, folklor - etnoqrafiyasını, qədim abidələrini, ədəbiyyat və mədəniyyətini; ictimai-siyasi və elm xadimlərinin həyat və yaradıcılığını; qədim Azərbaycan torpaqlarında süni şəkildə yaradılan Ermənistan dövlətinin işğal faktını işıqlandıracaq, yeni nəsilin maariflənməsi üçün öz töhvəsini verəcəkdir.
Təsisçi və baş redaktor: Qılman İman
Baş redaktorun müavini: İlqar İsmayıl
Redaktor: Günay Vəlizadə
E-poçt: [email protected]
