"Ermənistandan" qovulmuş Azərbaycan türklərinin sayı İsrafil Məmmədov "Ermənistan" adlandırılan ərazilərdən - türklərin tarixi dədə-baba torpaqlarından deportasiya edilməsini belə dövrləşdirib:
"Birinci dövr 1905-ci il hadisələri ilə bağlıdır. Bu dövrdə ermənilər öz tarixi torpaqlarında yaşayan azərbaycanlıları planlı surətdə doğma yurdlarından çıxarmağa, qırmağa, milli soyqırıma başlamışlar. Azərbaycan türkləri ilə ermənilər arasında ilk toqquşmalar Bakı şəhərindən başlayaraq Azərbaycanın digər bölgələrinə - Şuşaya, Zəngəzura, İrəvana, Naxçıvana, Eçmiədzinə, Cavanşir və Qazax qəzalarına yayıldı".
1918-1920-ci illərdə ermənilərin Azərbaycan türklərinə qarşı törətdiyi soyqırım faktları daha təkmil, daha səriştəli idi. 1918-ci ildə Zaqafqaziyada üç respublikadan biri olaraq Ermənistan 1500 il ərzində ilk dəfə olaraq istiqlal əldə edərkən nə olur-olsun, Azərbaycan və Gürcüstanın sərhədləri hesabına "böyük Ermənistan" yaratmaq iddiasına girişdi. Erməni daşnak hökumətinin ərazi iddiaları Zaqafqaziya xalqları arasında qanlı vuruşmalara, qırğınlara, qaçqınlığa gətirib çıxardı. Həmin dövrdə ermənilər Azərbaycan türklərinin başına olmazın müsibətlər gətiriblər. 1918-1920-ci illərdə türklərin soyqırımı dövründə Ermənistanın indiki ərazisində yaşayan 575 min soydaşımızın 565 mini qırılıb və qovulub. Bu rəqəmi Z.Korkordyan "Sovet Ermənistanının əhalisi - 1831-1931" kitabında təsdiq edir.
1920-ci ildə sovet hökumətinə daşnaklardan cəmi 10 min nəfərdən bir az artıq Azərbaycan türk əhalisi qalmışdı. 1922-ci ildə yenidən indiki Ermənistan ərazisinə, yəni öz dədə-baba torpaqlarına 60 min azərbaycanlı qayıtdı. Həmin dövrdə artıq orada yenidən məskunlaşmağa başlayan soydaşlarımızın sayı 73 min nəfər oldu. Zəngəzur qəzasında o dövrdə 100-dən artıq kənd dağıdılmış, 50 mindən artıq azərbaycanlı Azərbaycan kəndlərinə pənah gətirmişdi. Sadə hesablamalara görə, təkcə həmin qəzada yaşayan soydaşlarımıza ümumilikdə 1 milyard manat dəyərində zərər vurulmuşdu.
1948-1953-cü illərdə Ermənistanda yaşayan soydaşlarımızın mərhələli şəkildə dədə-baba torpaqlarından deportasiya olunmasına qərar verildi. Stalin rejiminin qılıncının dalının və qabağının kəsdiyi bir zamanda 100 min Azərbaycan türkü guya "öz istəyinə" əsasən o vaxtkı Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalığına "könüllü" şəkildə köçürülürdü.
Lakin bu, bir xalqın sözün əsl mənasında soyqırıma məruz qalması demək idi. Köçürülmə prosesində minlərlə soydaşımız şəraitin çətinliyinə dözməyərək məhv oldu. Nəhayət, 1988-1989-cu illərdə indiki Ermənistan ərazisindən 10 minlərlə soydaşımız soyqırıma və deportasiyaya məruz qaldı. Bu, bəşər tarixində misli-bərabəri olmayan bir cinayət aktı idi. İ.Məmmədovun fikrincə, bu sahənin tədqiqatçıları şübhəsiz, gələcəkdə sübut edəcəklər ki, 1988-1989-cu illərdə Ermənistandan qovulmuş Azərbaycan türklərinin sayı müxtəlif mənbələrdə göstərildiyi kimi 165 min, 189 min, hətta 200 min deyil, daha çoxdur.
Tərk etdikləri ərazi isə bəzən mətbuatda göstərildiyi kimi 6 min kv.km deyil, 10 min kv. km-ə yaxındır.
Goyce.az
Uyğurlar haqda nə bilirik? - Araşdırma
19.02.2020Bolşeviklərin 39 yaşında güllələdiyi cəsur general HƏBİB BƏY SƏLİMOV
18.02.2020Tarixçi Şuşada tapılan arxeoloji materiallardan danışdı - FOTO
14.02.2020Nadir şah Əfşarın Türk Birliyi ideyası...
13.02.2020ABŞ arxivindən qədim Azərbaycan şəhəri İrəvanın görüntüsü yayıldı – Video
13.02.2020TARİXİ HƏQİQƏTLƏR VƏ ERMƏNİ UYDURMALARI
11.02.2020ARİSTOTEL DÜŞÜNCƏSİNDƏ İNSANA VERİLƏN DƏYƏR
10.02.2020İşğal altında olan Laçınımızın tarixinə baxış
10.02.2020İrəvan xanları 300 il bu sarayda yaşayıb - Əşyalarını zirzəmidə toz basmışdı, yeni tapılıb - FOTOLAR
08.02.2020UAGB-dən deputatlığa namizəd Möhsüm Aslanova dəstək
07.02.2020Mübariz İbrahimov Azərbaycan əsgərinin qəhrəmanlıq rəmzidir
07.02.2020Məşhur bəstəkarın oğlu necə qətlə yetirilmişdi – RETRO-DETEKTİV
06.02.2020SƏFƏVİLƏRİN BÖYÜK İDEOLOQU,
SUFİ ŞEYXİ
MİSKİN ABDAL (SEYİD HÜSEYN MƏHƏMMƏD OĞLU)
Krımdakı Azərbaycanlı diasporundan deputatlığa namizəd Möhsüm Aslanova dəstək.
05.02.2020DEPUTATLIĞA NAMİZƏD MÖHSÜM ASLANOVLA GƏNCLƏR MƏRKƏZİNDƏ İZDİHAMLI GÖRÜŞ
04.02.2020"Titanik" filmi ilk dəfə 1943-cü ildə çəkilib - Fakt - Video
04.02.2020Tural Gəncəliyev: “Artsax xalqı” deyilən anlayış yoxdur, Dağlıq Qarabağda yaşayan ermənilər Azərbaycan vətəndaşlarıdır
04.02.2020Sərhədləri aşan şair... - Əsəd Cahangir yazır
04.02.2020Möhsüm Aslanov: “Hamıya yaxşı olmaq anormallıqdır, ədalətli olmaq daha vacibdir”
03.02.2020DEPUTATLIĞA NAMİZƏD MÖHSÜM ASLANOV QARABAĞ QAZİLƏRİ İLƏ GÖRÜŞÜB
03.02.2020Qismət Məsimin şeirləri
02.02.2020ARZULARIMIN ƏN BÖYÜYÜ QARABAĞIMIZIN DÜŞMƏN TAPDAĞINDAN AZAD OLMASIDIR
02.02.2020Babək adının ana dilimizcə izahı
01.02.2020Qızı Neftçalada yoxa çıxdı, oğlunu çimərlikdən tutub güllələdilər, nəvəsi sürgündə donub öldü - Rəsulzadə ailəsinin başına gətirilənlər
31.01.2020QƏRBİ AZƏRBAYCAN TARİXİNİ MÜKƏMMƏL BİLƏN, ELMİNİN ƏSAS YOLUNU QƏRBİ AZƏRBAYCANA HƏSR EDƏN NAMİZƏDƏ SƏS VERƏK.
31.01.2020Şahlar Hacıyev Mixail Zabelini debata çağırdı
31.01.2020“Prezidentin start verdiyi yeni islahatlar mənə cəsarət verdi ki, seçkilərə qatılım” - Möhsüm Aslanov
30.01.2020Abbas Bağırovla yaddaqalan görüşlər – Seçici və namizəd halallığı - FOTO
30.01.2020Ömrünü vətəni üçün fəda edən, mis kasa ilə başlayıb milyonluq miras qoyan Qərib
29.01.2020Göygölün kəndlərində izdihamli görüşlər
28.01.2020Həyatı mübarizə ilə dolu görkəmli tarixçi alim — Bu gün Sara Aşurbəylinin doğum günüdür
28.01.2020Şəxsən mən valideyni yanında olmayan bir gənci, valideyni olan bir gəncdən daha çox üstün tuturam. - Orxan Mahmudov
27.01.2020Əziz sumqayıtlılar, Parlament seçkilərində Emin Hacıyevə səs verək!
27.01.2020Böyük hökmdarın son mənzili - Orada Şah İsmayıl və babası yatır – FOTOLAR
27.01.2020Daşaltı əməliyyatı ermənilərin dili ilə
26.01.2020DEPUTATLIĞA NAMİZƏD QARLI DAĞLAR AŞIB DAŞKƏSƏNDƏ SEÇİCİLƏRİ İLƏ GÖRÜŞDÜ
26.01.2020"Sözdən sonra" - Elnur İrəvanlının şeirlər kitabı haqqında
25.01.2020Deputatlığa namizəddən gülünc saxtakarlıq
25.01.2020Emin Hacıyev: Bu şəhərin hər yeri, hər məhəlləsi mənim üçün əzizdir - MÜSAHİBƏ
24.01.2020Dağların zirvəsində zirvəyə layiq görüş baş tutdu
24.01.2020Ruhumu titrədən kənd!
24.01.2020Tarixi bir yerdə yazaq.
23.01.2020MİSKİN ABDALIN KƏRAMƏTLƏRİ (MÖCÜZƏLƏRİ)
23.01.2020Sumu vilayət Deputatlar Sovetinin sədri deputatlığa namizəd Möhsüm Aslanova uğurlar arzulayıb.
22.01.2020Nazilə Gültacın şeirləri
21.01.2020"Bu anbar partladılsa, Statistika Komitəsinin yanına qədər bütün binalar yerlə yeksan olacaq"
21.01.2020Deputatlığa namizəd Möhsüm Aslanov Göygöldə 20 yanvar şəhidlərinin xatirəsinə həsr olunmuş anım tədbirinə qatıldı.
20.01.2020Azərbaycan şeirinin imperatoru
20.01.2020Dünya şöhrətli akademik növbəti dəfə seçkilərə qatıldı.
20.01.2020"Vətən üçün ölməliyik" - deyən Ülvi Bünyadzadə
20.01.2020
Göyçə.az saytı müstəqil media orqanı olaraq, Oğuz Türklərinin əzəli vətəni - Qərbi Azərbaycanın bütün mahallarının: tarixini, folklor - etnoqrafiyasını, qədim abidələrini, ədəbiyyat və mədəniyyətini; ictimai-siyasi və elm xadimlərinin həyat və yaradıcılığını; qədim Azərbaycan torpaqlarında süni şəkildə yaradılan Ermənistan dövlətinin işğal faktını işıqlandıracaq, yeni nəsilin maariflənməsi üçün öz töhvəsini verəcəkdir.
Təsisçi və baş redaktor: Qılman İman
Baş direktor: Xətai Ələsgərli
Baş redaktorun müavini: Şəfaqət Cavanşirzadə
Redaktor: İlqar İsmayılov
E-poçt: [email protected]
