Hayların əcdadları e.ə IX-VIIəsrdə mövcud olan Urartu dövlətinin tərkibində yaşamışlar. Urartu və hay dilləri tamamilə fərqli dillərdir. Urartu dilində hay mənşəli söz yoxdur, lakin hay dilində 10-12 faiz Urartu sözləri vardır.
XIX əsrdən haylar Urartu mətnlərini tapıb oxuyandan sonra, Urartu çarlarının adlarını uşaqlarına qoymağa başlayıblar. Onlardan Aramyan (Aram, Aramis şəxs adları), Sarduryan, Rusayan və başqa familiyalar yaranmışdır. IV əsrdə xristian dini qəbul edildikdən sonra Bibliyadan yəhudi mənşəli şəxs adları geniş yayılmışdır. Adam (Adamyan) Aşot " şir " ( ərəb dilindəki Əsəd) , Yelise (Allah qurtuluşdur) haylarda Yeğişe, İvan (Allah əzizləyəndir ) adından haylar İoanesyan, Avanesyan, Ohanesyan soyadı törənmişdir.
Yakov (ayaq dabanı) adı haylarda Hakop, Ebraem ( xalqların atası) adı Abram, və.s. Qədim yunan adlardan Andronik, Artyom; Arakel, Aleksandr; Arkadiy, Stepan, Martiros və başqalarını göstərmək olar. Latın dilindən Pavel ( " əziz ", haylarda Poğosyan) ; Anton (döyüşə girişən ), Klara ( təmiz ) və.s. Farslardan- Arşak, Baqrat, Varaz, Ervand, Nerses,Tiqran Trdat, Meğran və.s Ruslardan- Mravyan (muravey-qarışqa), Lsitsyan (lisa-tülkü),Sergey, Valeri, İqor, Vasili .
Sırf hay dilindəki şəxs adları çox cüzidir: Avetis (qoyun oğrusu ), Xaçatur ( xaç gəzdirən), Arutur (bazar günü), Mkrtç (xaç suyuna çəkən) və.s. Haylarda türk mənşəli adlar əsas yer tutur. Əsas səbəbi də türk dilli xristianlığı qəbul etmiş, indiki ermənilərin entogenezində iştirak etmiş, qıpçaq, ərmən, alban tayfaların birləşməsidir.
Əsas hayların isifadə etdiyi Musa Kalantaklının " Alban tarixi "ində qeyd olunmuş türk mənşəli adlardır. Oruz, Koris, Zober, Aran (Ərən ), Aratan, Asparak, Davtaq, Xoçkor (Qoç Kür) Sanatruk və.s.adlar müasir ermənilərdə geniş yayılmışdır. Onlar uşaqlara qoyduqları alban adlarının qədim türk mənşəli olduğunu bilmirlər. Sonrakı qrupa məxsus olan şəxs adları təmiz türk mənşəli ata, ağa, bala, dədə, qara, sarı, çoban və.s sözlərə fars mənşəli YAN şəkilçisi əlavə olunmaqla Atayan, Ağayan, Balayan və.s. soyadları yaranmışdır.
Bu isə onların içində bu adları daşıyan insanların olduğunu bildirir. Bu qrupa habelə Azər türkçəsindən götürülmüş bərbər, qəssab, daşçı, dərzi, dəllək, zərgər, nalbənd, ciyər və.s. sözlərə yan artırmaqla soyadlar yaranmışdır. Sonrakı dövrlərdə şəxs adlarının bir qismi Azər türklərindən hazır şəkildə götürülmüş, islam dini ilə gəlmiş adlardır. Allahverdi, Aslan, Qaragöz, Eyvaz, Qərib, Əmirxan, Əlixan, Məlik, Mirzə, Murad, Şahnəzər, Şəkər və.s adlardan ermənilərdə Allahverdiyan, Aslanyan, Qaragözyan, Şahnazaryan, Koçaryan, Melikyan, Karamyan və.s. soyadları yaranmışdır.
Ermənilərdə hətta " Kitabi Dədə Qorqud " eposundakı Qorqud adından Korkutyan soyadı da vardır. Göründüyü kimi indiki Ermənistan ərazisində hay mənşəli qədim toponimlər - mahal və əyalət adları olmadığı kimi, hay dilində yaranmış şəxs adları da çox cüzidir. Xristian dini vasitəsilə keçən adlar, yunanlardan və farslardan götürdükləri adlar nəzərə alınmazsa, onlar tarix boyu alban və ərəb mənşəli Azər-türk adları daşımışlar.
Şahlar Hacıyev
Mədəniyyətimizin zənginləşməsində Aşıq Ələsgər amilindən istifadə mexanizmi
16.04.2024Aşıq Ələsgər xalqımızın Qərbi Azərbaycandan deportasiyası dövrünün qurbanı, canlı şahidi kimi
01.04.2024ORDA BİR KƏND VAR, UZAQDA... DOĞMA QARAQOYUNLUM - FOTO
26.03.2024NOVRUZ XALQIMIZIN MİLLİ BAYRAMIDIR!
20.03.2024Bayram Aslanov “Heydər Əliyevin 100 illiyi” yubiley medalı ilə təltif edilib - Fotolar
19.03.202416 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.
16.03.2024Niyə məhz Qurbani?
04.03.2024Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO
26.02.2024Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR
24.02.2024Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib
24.02.2024Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı
21.02.2024Pəmbək. (Göldək)
21.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU
17.02.2024Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”
16.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN
Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.
12.02.2024QOŞABULAQ
06.02.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ
16.01.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI
15.01.202460 YAŞIN MÜBARƏK!
15.01.2024AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)
Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri
28.12.2023Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR
28.12.2023GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ
27.12.2023AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB
26.12.2023İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI
24.12.2023Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!
24.12.2023Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili
21.12.2023BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI
10.12.2023Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.
07.12.2023Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.
05.12.2023HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM
04.12.2023AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.
03.12.2023Bax, biz Göyçə torpağındayıq...
29.11.2023BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR
25.11.2023SƏHRADA YALQIZLIQ
25.11.2023Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO
23.11.2023İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik
21.11.2023“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR
14.11.2023Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib
08.11.2023Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.
07.11.2023Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə
31.10.2023"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.
30.10.2023Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.
28.10.2023“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ
26.10.2023Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR
24.10.2023TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ
21.10.2023Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.
21.10.2023Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə
17.10.2023Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə
Qərbi Azərbaycan İcmasının TƏBRİKİ