Məğlub olmağı bacarmayan, Hitleri depressiyaya salan marşal – Çuykovun son arzusu

19:38 / 03.09.2019
Baxılıb: 2864

Onun adı müharibə tarixinə 200 gün davam edən Stalinqrad döyüşünün baş qəhrəmanlarından biri kimi düşüb...

1981-ci ilin iyul ayında 81 yaşlı marşal Vasili Çuykov Mərkəzi Komitəyə kiçik bir məktub ünvanlayır. Marşal bu məktubu ilə ölkə rəhbərliyinə son arzusunu çatdırır:

“Artıq ömrümün sonuna yaxınlaşıram. Bunu düşünürək sizə müraciət etmək qərarına gəldim. Xahiş edirəm, mən öləndən sonra məni Volqoqradda (keçmiş Stalinqrad), Mamayev kurqanında, “Ana Vətən çağırır” abidəsinin qarşısında dəfn edəsiniz. 12 sentyabr 1942-ci ildə həmin yerdə mənim komanda məntəqəm yaradılıb. Hazırda orada mənim minlərlə döyüşçüm uyuyur...”

Bu məktubun yazılmasından səkkiz ay sonra marşalın arzusu yerinə yetirilib, o, Volqoqradda dəfn olunub. SSRİ tarixində Çuykov Vasili Petrovdan sonra ikinci və sonuncu marşal olub ki, Moskvadan kənarda dəfn olunub.

Müasirləri və həmkarları Vasili Çuykov haqqında həmişə yüksək fikir söyləyiblər. Nikita Xruşov xatirələrində marşal haqqında bu fikirləri qeyd edib:

“Vasili Çuykov bəlkə də orduda yeganə adam idi ki, tabeliyində olanlar ona rütbəsi, yaxud da vəzifəsi ilə deyil, adı və atasının adı ilə müraciət edirdilər. O, hərb sənətinin bütün incəliklərini bilirdi. İstər müharibə illərində, istərsə də müharibədən sonra Çuykov xidmət etdiyi yerlərdə böyük nüfuz sahibi olub. O cümlədən ölkənin siyasi elitasında da onun adı böyük hörmətlə çəkilib. Peşəkar hərbçi olmaqla yanaşı, Çuykovun siyasi təhlilləri də dolğun və mükəmməl olub. O, həmişə intellekti, zəngin dünyagörüşü ilə fərqlənib...”

Vasili Çuykov 1900-cü ildə Moskva ətrafında, Serebryannı Prud qəsəbəsində anadan olub. Ailədə 12 uşaq olublar, səkkiz qardaş, dörd bacı. 4 illik təhsildən sonra 12 yaşlı Çuykov ailəyə kömək etmək üçün Leninqrada işləməyə gedib. Bir müddət kiçik sexlərdə fəhləlik etdikdən sonra o, hərbi xidmətə yollanıb.

Vətəndaş müharibəsi zamanı Vasili Çuykov rota komandirinin köməkçisi vəzifəsində xidmət edib. O, bu müharibədə dörd dəfə yaralanıb.

Sonrakı taleyini bötövlükdə hərbə bağlayan Vasili Çuykov Frunze adına Hərbi Akademiyada təhsil alıb. O, 1940-cı ilə qədər ayrı-ayrı hərbi hissələrdə qərərgah rəisi, hərbi hissə komandiri vəzifələrində çalışıb.

1940-cı ildə Vasili Çuykovu Çinə hərbi attaşe göndəriblər. 1941-ci ildə müharibə başlananda o, bir neçə dəfə Dövlət Müdafiə Komitəsinə, şəxsən İosif Stalinə cəbhəyə getməsi ilə bağlı müraciət edib. Nəhayət, 1942-ci ildə Stalin onu yanına dəvət edib:

- Vasili İvanoviç, mən qərara gəldim ki, sizi Tulaya göndərim. Hazırda orada Stalinqrada yollamaq üçün yeni bir ordu formalaşdırılır. Siz həmin 62-ci orduya rəhbərlik edəcəksiniz.

Qeyd etdiyimiz kimi, Stalinqrad döyüşü müharibənin gedişində böyük dönüş yaradıb. Bu döyüşdə Vermaxt qoşunlarından 300 min, Almaniyanın müttəfiqlərinin döyüşçülərindən isə 200 min nəfər həlak olub. Bu döyüş itkilərlə yanaşı, alman qoşunlarının şəxsi heyətində, Adolf Hitlerin də etiraf etdiyi kimi, ruh düşkünlüyü yaradıb.

Stalinqrad cəbhəsinin komandanı marşal Semyon Timoşenkonun rəhbərliyi ilə aparılan əməliyyatlarda komandanı Çuykov olan 62-ci ordunun hərbi-döyüş qabiliyyəti və taktikası hətta gözlənilməyən uğurlarla nəticələnib.

Müharibədən sonrakı illərdə Vasili Çuykov Almaniyada sovet qoşunları qrupunun baş komandanı, Kiyev hərbi dairəsi qoşunlarının komandanı, SSRİ müdafiə nazirinin müavini və quru qoşunlarının baş komandanı, SSRİ Mülki Müdafiə rəisi, SSRİ Müdafiə Nazirliyinin baş inspektorlar qrupunun rəhbəri vəzifələrində xidmət edib.

Vasili Çuykov xidmət illərində ən yüksək mükafatlarla, iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, 9 dəfə “Lenin”, 4 dəfə “Qırmızı Bayraq”, 3 dəfə “Suvorov” və digər ordenlərlə təltif olunub.

Marşal Vasili Çuykov 1982-ci ildə, 82 yaşında vəfat edib.

İlham Cəmiloğlu, Musavat.com

 


Etiket:
Xəbərlər

İslam Ələsgərli – 100

23.06.2025

Gürcüstanda azərbaycanlı alimin elmi araşdırmalarından bəhs edən məqalə dərc olunub

20.06.2025

Novrəs İmanla Ayrım Əhmədin ikinci deyişməsi

18.06.2025

BİR SÖZÜN SEMANTİKASI  VƏ YA  “AŞIĞIN QURBAN ÖLDÜRMƏSİ”

11.06.2025

QAİ - Basarkeçər İcması adından təbrik edir, cansağlığı və yeni uğurlar arzulayırıq.

11.06.2025

Naxçıvan Kikboksinq İdman Klubunun açıq birinciliyi keçirilib

04.06.2025

“Qərbi Azərbaycan Kuboku” uğrunda II minifutbol çempionatının açılış mərasimi keçirilib

02.06.2025

Prezident: "İrəvan qazılığının fəaliyyətinin bərpası tarixi ədalətin təmin olunmasıdır"

26.05.2025

Professor Mahirə Hüseynova ermənilərə cavab verdi - FOTO

22.05.2025

Ulu Öndərin adı Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazılıb ŞƏRH

10.05.2025

ADNSU-da “Heydər Əliyev və Azərbaycanın Suverenlik Yolu” mövzusunda tədbir keçirilib

08.05.2025

İkinci Dünya savaşında  Pəmbək azərbaycanlılarının iştirakı yeni informasiyalar işığında

07.05.2025

Aşıq Ələsgər xalq dilinin ədəbi dilimizə çevrilməsi missiyasının “nidasını qoydu”.

06.05.2025

Aşıq Ələsgərin yaradıcılığında qadın obrazlarına elmi baxış...

26.04.2025

Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzi və Filologiya fakültəsinin birgə təşkilatçılığı ilə “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində “Qədim yurd yerlərimiz, söykökümüz – Aşıq Ələsgər” adlı tədbir keçirilib.

24.04.2025

Ömürlərə bəzək və töhfə verən ömrünüz bərəkətli olsun!

01.04.2025

Bakı qırğınları Mart soyqırımının kulminasiya nöqtəsi idi, amma sonu deyildi

31.03.2025

Kəlbəcərdə "Novruz"  adətləri

19.03.2025

Suraxanıda Novruz bayramı təntənəli qeyd olunub

18.03.2025

17 mart 2025-ci ildə ADA Universiteti və Qərbi Azərbaycan İcmasının Gənclər Şurasının birgə təşkilatçılığı ilə “Qərbi Azərbaycan mövzusu 100 ildə ” adlı dəyirmi masa keçirilib.

17.03.2025

FƏDAKAR ELM VƏ İNSANLIQ MÜCƏSSƏMƏSİ

14.03.2025

Əhliman Əmiraslanov: Qərbi Azərbaycan məsələsində əsl ədalətin bərpa olunacağına əminik

11.03.2025

FİTRİ İSTEDAD SAHİBİ

08.03.2025

Azərbaycan Yazıçılar Birliyində “Adım Ələsgərdi…” kitabının təqdimatı olub

07.03.2025

XOCALIYA ƏDALƏT! 

26.02.2025

Balaxanıda bir əsrlik tarixi olan neft quyusuna “ADNSU-100” adı verilib.

20.02.2025

“Tariximizin işığında - Qərbi Azərbaycanın izi ilə”

16.02.2025

Gənc vətənpərvər Pensilvaniya Universitetində

16.02.2025

Şair-publisist Yusif Nəğməkarın “Ələsgər zirvəsi” kitabının təqdimat mərasimi iştirakçılarına!

13.02.2025

Sənin görüşünə sürünə-sürünə də olsa gələrəm, Göyçəm

12.02.2025

Paşinyan unudur ki...

11.02.2025

ATALARIN YOLU OĞULLARIN YOLUDUR

10.02.2025

...yazmasam, gələcəyimizin işığını sönməyə qoymayacaq gənclik məni bağışlamaz.

06.02.2025

Gənclər Günü münasibətilə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” mövzusunda tədbir təşkil edilib 

01.02.2025

MƏŞƏDİ QASIMIN ŞƏHİD NƏTİCƏSİ

01.02.2025

GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ

30.01.2025

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - ŞAHMALI QASIM OĞLU QURBANOV

28.01.2025

Şirazi İbrahimov Basarkeçər gəncləri tərəfindən “GƏNCLƏRİN DOSTU” adına layiq görüldü.

27.01.2025

Mükafat qalibi: "Daha çox gənci elmi fəaliyyətə cəlb edəcəyik"

26.01.2025

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Şəhidlər xiyabanında 20 Yanvar şəhidlərinin əziz xatirəsini yad edib.

20.01.2025

Aşıq Nəcəfin övladları necə qətlə yetirildi?

19.01.2025

Qərbi Azərbaycan gənclərinin birliyi tarixi torpaqlarımıza qayıdışın gələcəyinə atılan güclü təməldir

17.01.2025

Gümrü avtovağzalı, siyasi büro və 35 qəpiklik daraq - Hikmət Babaoğlu yazır

16.01.2025

GÜCLÜ DÖVLƏT

11.01.2025

Qərbi azərbaycanlıların doğma yurdlarına qayıtması dayanaqlı sülhün təminatıdır

11.01.2025

AŞIQ ƏLƏSGƏR FENOMENİNƏ YENİ POETİK BAXIŞ

11.01.2025


"Yeni dünya düzəninin formalaşmasına Azərbaycanın öz strateji baxışı var"- MÜSAHİBƏ

10.01.2025

Ter-Petrosyanın açıq etirafları məhkəmə araşdırması üçün təkzibolunmaz faktlardır ŞƏRH

08.01.2025

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Qərbi Azərbaycana Qayıdış üzrə Təşəbbüs Qrupunun Bəyanatı

08.01.2025

Qərbi Azərbaycan İcması Prezident İlham Əliyevin Qərbi azərbaycanlılarla bağlı fikirlərinə dair bəyanat yayıb

08.01.2025
Bütün xəbərlər