Onun adı müharibə tarixinə 200 gün davam edən Stalinqrad döyüşünün baş qəhrəmanlarından biri kimi düşüb...
1981-ci ilin iyul ayında 81 yaşlı marşal Vasili Çuykov Mərkəzi Komitəyə kiçik bir məktub ünvanlayır. Marşal bu məktubu ilə ölkə rəhbərliyinə son arzusunu çatdırır:
“Artıq ömrümün sonuna yaxınlaşıram. Bunu düşünürək sizə müraciət etmək qərarına gəldim. Xahiş edirəm, mən öləndən sonra məni Volqoqradda (keçmiş Stalinqrad), Mamayev kurqanında, “Ana Vətən çağırır” abidəsinin qarşısında dəfn edəsiniz. 12 sentyabr 1942-ci ildə həmin yerdə mənim komanda məntəqəm yaradılıb. Hazırda orada mənim minlərlə döyüşçüm uyuyur...”
Bu məktubun yazılmasından səkkiz ay sonra marşalın arzusu yerinə yetirilib, o, Volqoqradda dəfn olunub. SSRİ tarixində Çuykov Vasili Petrovdan sonra ikinci və sonuncu marşal olub ki, Moskvadan kənarda dəfn olunub.
Müasirləri və həmkarları Vasili Çuykov haqqında həmişə yüksək fikir söyləyiblər. Nikita Xruşov xatirələrində marşal haqqında bu fikirləri qeyd edib:
“Vasili Çuykov bəlkə də orduda yeganə adam idi ki, tabeliyində olanlar ona rütbəsi, yaxud da vəzifəsi ilə deyil, adı və atasının adı ilə müraciət edirdilər. O, hərb sənətinin bütün incəliklərini bilirdi. İstər müharibə illərində, istərsə də müharibədən sonra Çuykov xidmət etdiyi yerlərdə böyük nüfuz sahibi olub. O cümlədən ölkənin siyasi elitasında da onun adı böyük hörmətlə çəkilib. Peşəkar hərbçi olmaqla yanaşı, Çuykovun siyasi təhlilləri də dolğun və mükəmməl olub. O, həmişə intellekti, zəngin dünyagörüşü ilə fərqlənib...”
Vasili Çuykov 1900-cü ildə Moskva ətrafında, Serebryannı Prud qəsəbəsində anadan olub. Ailədə 12 uşaq olublar, səkkiz qardaş, dörd bacı. 4 illik təhsildən sonra 12 yaşlı Çuykov ailəyə kömək etmək üçün Leninqrada işləməyə gedib. Bir müddət kiçik sexlərdə fəhləlik etdikdən sonra o, hərbi xidmətə yollanıb.
Vətəndaş müharibəsi zamanı Vasili Çuykov rota komandirinin köməkçisi vəzifəsində xidmət edib. O, bu müharibədə dörd dəfə yaralanıb.
Sonrakı taleyini bötövlükdə hərbə bağlayan Vasili Çuykov Frunze adına Hərbi Akademiyada təhsil alıb. O, 1940-cı ilə qədər ayrı-ayrı hərbi hissələrdə qərərgah rəisi, hərbi hissə komandiri vəzifələrində çalışıb.
1940-cı ildə Vasili Çuykovu Çinə hərbi attaşe göndəriblər. 1941-ci ildə müharibə başlananda o, bir neçə dəfə Dövlət Müdafiə Komitəsinə, şəxsən İosif Stalinə cəbhəyə getməsi ilə bağlı müraciət edib. Nəhayət, 1942-ci ildə Stalin onu yanına dəvət edib:
- Vasili İvanoviç, mən qərara gəldim ki, sizi Tulaya göndərim. Hazırda orada Stalinqrada yollamaq üçün yeni bir ordu formalaşdırılır. Siz həmin 62-ci orduya rəhbərlik edəcəksiniz.
Qeyd etdiyimiz kimi, Stalinqrad döyüşü müharibənin gedişində böyük dönüş yaradıb. Bu döyüşdə Vermaxt qoşunlarından 300 min, Almaniyanın müttəfiqlərinin döyüşçülərindən isə 200 min nəfər həlak olub. Bu döyüş itkilərlə yanaşı, alman qoşunlarının şəxsi heyətində, Adolf Hitlerin də etiraf etdiyi kimi, ruh düşkünlüyü yaradıb.
Stalinqrad cəbhəsinin komandanı marşal Semyon Timoşenkonun rəhbərliyi ilə aparılan əməliyyatlarda komandanı Çuykov olan 62-ci ordunun hərbi-döyüş qabiliyyəti və taktikası hətta gözlənilməyən uğurlarla nəticələnib.
Müharibədən sonrakı illərdə Vasili Çuykov Almaniyada sovet qoşunları qrupunun baş komandanı, Kiyev hərbi dairəsi qoşunlarının komandanı, SSRİ müdafiə nazirinin müavini və quru qoşunlarının baş komandanı, SSRİ Mülki Müdafiə rəisi, SSRİ Müdafiə Nazirliyinin baş inspektorlar qrupunun rəhbəri vəzifələrində xidmət edib.
Vasili Çuykov xidmət illərində ən yüksək mükafatlarla, iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, 9 dəfə “Lenin”, 4 dəfə “Qırmızı Bayraq”, 3 dəfə “Suvorov” və digər ordenlərlə təltif olunub.
Marşal Vasili Çuykov 1982-ci ildə, 82 yaşında vəfat edib.
İlham Cəmiloğlu, Musavat.com
Oxuduğu məktəbdə adı əbədiləşən - ŞƏHİD ELŞAD HƏMİDOV.
20.04.2024Mədəniyyətimizin zənginləşməsində Aşıq Ələsgər amilindən istifadə mexanizmi
16.04.2024Aşıq Ələsgər xalqımızın Qərbi Azərbaycandan deportasiyası dövrünün qurbanı, canlı şahidi kimi
01.04.2024ORDA BİR KƏND VAR, UZAQDA... DOĞMA QARAQOYUNLUM - FOTO
26.03.2024NOVRUZ XALQIMIZIN MİLLİ BAYRAMIDIR!
20.03.2024Bayram Aslanov “Heydər Əliyevin 100 illiyi” yubiley medalı ilə təltif edilib - Fotolar
19.03.202416 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.
16.03.2024Niyə məhz Qurbani?
04.03.2024Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO
26.02.2024Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR
24.02.2024Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib
24.02.2024Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı
21.02.2024Pəmbək. (Göldək)
21.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU
17.02.2024Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”
16.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN
Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.
12.02.2024QOŞABULAQ
06.02.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ
16.01.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI
15.01.202460 YAŞIN MÜBARƏK!
15.01.2024AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)
Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri
28.12.2023Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR
28.12.2023GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ
27.12.2023AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB
26.12.2023İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI
24.12.2023Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!
24.12.2023Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili
21.12.2023BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI
10.12.2023Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.
07.12.2023Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.
05.12.2023HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM
04.12.2023AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.
03.12.2023Bax, biz Göyçə torpağındayıq...
29.11.2023BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR
25.11.2023SƏHRADA YALQIZLIQ
25.11.2023Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO
23.11.2023İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik
21.11.2023“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR
14.11.2023Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib
08.11.2023Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.
07.11.2023Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə
31.10.2023"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.
30.10.2023Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.
28.10.2023“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ
26.10.2023Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR
24.10.2023TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ
21.10.2023Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.
21.10.2023Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə
17.10.2023