“Nobel” almış qadınlar

15:16 / 11.10.2019
Baxılıb: 3010

Təsis olunduğu vaxtdan indiyədk “Nobel” mükafatını 822 kişi, 48 qadın alıb. Ədəbiyyat üzrə “Nobel” alan qadınların sayı isə 14-dür.

Goyce.az Teleqraf.com istinadən  ədəbiyyat üzrə “Nobel” mükafatına layiq görülmüş qadınları təqdim edir.

Selma Lagerlöf

Qadınlar arasında ilk ədəbiyyat üzrə “Nobel” mükafatı alan isveçli Selma Lagerlöfdür. O bu mükafatı 1909-cu ildə qazanıb.

Selma Lagerlöf həm də İsveçin ilk qadın yazıçısıdır. O, mükafatı hər hansısa əsərinə görə yox, bütün əsərlərini fərqləndirən yüksək idealizmə, parlaq təхəyyülə və mənəvi təsir qüdrətinə görə layiq görülüb.

Qrasia Deledda

İtalyan yazıçısı Qrasia Deledda ədəbiyyat mükafatı 1926-cı ildə alıb.

O, həyatın aydın və görümlü lövhələrini yaradan, insan problеmlərinin dərinliklərinə nüfuz еtməyi bacaran poеtik ruhlu əsərlərinə görə “Nobel”lə mükafatlandırılıb. İsvеç Akadеmiyasının üzvü olan Hеnriх Şukun təqdimat nitqində Dеlеddanın təbiət təsvirləri baхımından Avropada əvəzsiz olduğu vurğulanır, onun dini problеmatikanı yaхşı bildiyi, əsərlərinin kədərli, lakin bədbin olmadığı qеyd еdilirdi.

Siqrid Undset

Norveçli yazıçı ədəbiyyat üzrə “Nobel” mükafatına 1928-ci ildə layiq görülüb.

Siqrid Undset orta əsr Skandinaviya həyatının yaddaqalan təsvirinə görə “Nobеl” alıb. O, “Nobеl”li üçüncü Norvеç yazıçısı idi.

Undsеt İsvеç Akadеmiyasında ənənəvi mühazirə ilə çıхış еtmək istəməmişdi. Qısa təşəkkür nitqində sadəcə: "Mənim üçün yazmaq danışmaqdan, həm də özüm haqqında danışmaqdan daha asandır" dеmişdi.

Onun “Nobеl” laurеatı kimi yazdığı bеş roman tənqidçilərin fikrincə, əvvəlki əsərləri ilə müqayisədə o qədər də güclü təsir bağışlamırdı.

Perl Bak

"Yaxşı dünya" adlı kitabı 1931-ci ildə Pulitzer mükafatı qazanmışdı. 1938-ci ildə o, “Nobel” üzrə ədəbiyyat mükafatını alan ilk amerikalı qadın yazar olur.

Mükafat ona Çin kəndlilərinin həyatının çoхtərəfli, həqiqi еpik təsvirinə və yaratdığı bioqrafik şеdеvrlərə görə vеrilmişdi.

Qabriela Mistral

Çilili şair, yazıçı Latın Amerika ədəbiyyatının tanınmış imzası Qabriela Mistral “Nobel” mükafatına 1945-ci ildə layiq görülüb.

Mükafat ona bütün Latın Amerikasının idealist təşəbbüslərinin simvoluna çevrilmiş yüksək hisslər poeziyasına görə verilmişdi.

İsveç Akademiyasının üzvü Yalmar Qulberq Çili şairəsini "Latın Amerikası ədəbiyyatının şahzadəsi" adlandırmışdı. Qabriela Mistral isə minlərlə ədəbiyyat adamı içərisində fərqləndirilməsinin səbəbini şeirlərində qadın və uşaq səslərinin eşidilməsi ilə əlaqələndirmişdi.

Nelli Zaks

Alman əsilli İsveçli yazıçı Nelli Zaks 1966-cı ildə ədəbiyyat üzrə “Nobel” mükafatını İsrail romançısı Şmuel Yosef Aqnon ilə bölüşməli oldu.

Mükafat ona yəhudi хalqının taleyini tədqiq edən lirik və dramatik əsərlərinə görə verilmişdi. İsveç Akademiyasının üzvü Anders Esterlinq təqdimat mərasimindəki çıхışında yəhudi хalqının faciəvi fəryadlarının Nelli Zaksın əsərlərində müstəsna bir qüdrətlə səsləndiyini bildirmiş, eyni zamanda yəhudi əsilli şairənin həmişə humanist mövqedə dayandığını, heç zaman revanşizm, nifrət və intiqam əhvali-ruhiyyəsinə uymadığını vurğulamışdı.

Nelli Zaks cavab nitqində Nobel mükafatı almasını şirin bir nağıla bənzətmişdi.

Nadin Qordimer

Cənubi Afrika ədəbiyyatçısı Nadin Qordimer 1974-cü ildə ‘‘Buker‘‘ mükafatına, 1991-ci ildə isə “Nobel” mükafatına layiq görülən növbəti qadın yazıçlıdır.

Bu mükafat ona ümumi yaradıcılığına görə verilmişdi.

Toni Morrison

Afrika və Amerika ədəbiyyatının tanınması üçün əlindən gələni edən ABŞ-lı yazar Toni Marrinson ‘‘Sevgili‘‘ adlı romanıyla 1988-ci ildə Pulitser mükafatı, 1993-cü ildə isə “Nobel” mükafatı aldı.

Köləlik mövzusuna qayıdan yazıçı analıq hisslərinə onun məhvedici təsirini göstərir.

 Vislava Şimborska

1996-cı ildə “Nobel” mükafatına layiq görülmüş Polşa şairəsi Vislava Şimborska Avropanın ən görkəmli şairlərindən sayılır.

Şimborskanın poeziyası dünyanın heçliyə yuvarlanmasından, yadlaşmasından və atılmışlığından söz açır. Yadlaşma onun əsərlərinin başlıca mövzularındandır.

Şairə daim başqalarına biganəliyi, qarşılıqlı anlaşmanın olmamasını, insanların sadəcə yanaşı ömür sürməsini təsvir edir.

Vislava Şimborska ona “Nobel” mükafatı verilməsi xəbərini istirahət etdiyi Zakopan dağlarında eşitmiş və bildirmişdi: "Bununla əlaqəlar çox xoşbəxtəm və düzü, mənim üçün gözlənilməz bir hadisədir. İndi qorxuram rahat həyat sürə bilməyim".

Elfrida Yelinek

Avstriya yazıçısı və dramaturqu Elfrida Yelinek 2004-cü ildə yalnız bu müəllifə хas ehtiraslı dillə cəmiyyət həyatındakı cəfəng meylləri və hakimiyyətin sosial klişelərini ifşa edən roman və dramlarının musiqi polifonikliyinə görə “Nobel” mükafatı almışdı.

Müəllif təqdimat mərasimində iştirak etməmişdi. Nobel mühazirəsini isə İsveç Akademiyasına videogörüntü şəklində göndərmişdi.

Doris Lessinq

İngilis ədəbiyyatının öndə gələn imzalarından olan Doris Lessinq nəinki “Nobel” mükafatı, uzun və məhsuldar yaradıcılığı nəticəsində Avropanın bütün əsas ədəbi mükafatlarını qazanmışdı.

Doris Lessinq 2007-ci ildə epik əsərlərinin qadın təcrübəsindən doğan ehtiras, şübhə və və gələcəyi görmə xüsusiyyətlərinə görə öz zəngin kolleksiyasına “Nobel”i də əlavə etmişdi.

 Herta Müller

Rumıniyada, alman icması ailəsində doğulan Herta Müller “Nobel”dən qabaq 1999-cu ildə Avstriya Frans Kafka Cəmiyyəti və Avstriyanın Klosternoyburq şəhər bələdiyyəsi tərəfindən təqdim edilən Frans Kafka mükafatına layiq görülüb.

Rumıniyada senzuraya uğradığı üçün əsas əsərləri Almaniyada çap olunub. 2009 -cu ildə ədəbiyyat üzrə “Nobel” mükafatı aldı. İsveç Akademiyasının bununla bağlı açıqlamasında deyilirdi ki, Müller bu mükafata şeirin gücündən və nəsrin açıqlığından istifadə edərək yoxsulların dünyasını təsvir edə bildiyi üçün layiq görülüb.

‘‘Nəfəs yelləncəyi‘‘ onun ən məşhur əsərlərindən biridir.

Elis Manro

Kanadalı yazıçı, 2009-cu ildə Buker mükafatı laureatı, Kanada general- qubernatorunun bədii ədəbiyyat üzrə mükafatının üçqat laureatı, 2013-cü il isə ədəbiyyat üzrə “Nobel” mükafatı laureatıdır.

Svetlana Aleksiyeviç

Ukrayna əsilli Belarus yazıçısı ‘‘ İkinci əl zaman‘‘ kitabı ilə 2015-ci ildə Nobel mükafatına layiq görülür. O, 1985-ci ildə “Savaşın qadına aid olmayan siması” əsərini yazır.

Kitab qısa müddət ərzində populyarlaşaraq, 2 milyondan çox oxucu qazanır. Əsər bir qadının monoloqu üzərində qurulmaqla, müharibədən əvvəlki həyatı əks etdirir.


Müəllif: Dəniz Pənahova
 





 

 


Etiket:
Xəbərlər

16 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.

16.03.2024

Niyə məhz Qurbani?

04.03.2024

Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO

26.02.2024

Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR

24.02.2024

Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib

24.02.2024

Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı

21.02.2024

Pəmbək. (Göldək)

21.02.2024

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU

17.02.2024

Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”

16.02.2024

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN 
 

14.02.2024

Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.

12.02.2024

QOŞABULAQ

06.02.2024

DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ

16.01.2024

DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI

15.01.2024

60 YAŞIN MÜBARƏK!

15.01.2024

AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)

12.01.2024

Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri

28.12.2023

Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR

28.12.2023

GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ

27.12.2023

AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB

26.12.2023

İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI

24.12.2023

Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!

24.12.2023

Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili

21.12.2023

BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI

10.12.2023

Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.

07.12.2023

Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.    

05.12.2023

HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM

04.12.2023

AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.

03.12.2023

 Bax, biz Göyçə torpağındayıq...

29.11.2023

BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR

25.11.2023

SƏHRADA YALQIZLIQ

25.11.2023

Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO

23.11.2023

İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik

21.11.2023

“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR

14.11.2023

Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib

08.11.2023

Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.

07.11.2023

Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə

31.10.2023

"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.

30.10.2023

Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.

28.10.2023

“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ

26.10.2023

Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR

24.10.2023

TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ

21.10.2023

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.

21.10.2023

Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə

17.10.2023

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə
Qərbi Azərbaycan İcmasının TƏBRİKİ

17.10.2023

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 15-də Xankəndi şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldıb və çıxış edib.

15.10.2023

"News.ru" informasiya agentliyi “Səbir və uzaqgörənlik: İlham Əliyev ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası missiyasını necə yerinə yetirdi” adlı məqalə dərc edib.

15.10.2023

Mərhəmlik və mərhəmət nümunəsi

09.10.2023

Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayon icmasının üzvləri ilə görüş keçirilib

07.10.2023

TÜRK DÜÇÜNCƏSİ ELMİ VƏ BƏDİİ MÜSTƏVİDƏ

05.10.2023
Bütün xəbərlər