Müslüm Maqomayevə qismət olmayan an – “Baharın 17 anı”

11:00 / 06.01.2019
Baxılıb: 1996

45 il öncə, 11 avqust 1973-cü ildə “Baharın on yeddi anı” filminin nümayişi başlanıb. Film sovet tamaşaçılarının diqqətini o qədər özünə çəlb edib ki, “Ştirlis” ekranlarda peyda olunda küçələrdə insanların sayı azalırmış. Statistikaya görə, Yulian Semyonovun eyniadlı romanı əsasında Tatyana Lioznovanın lentə aldığı bu filmi 200 milyondan artıq tamaşaçı seyr edib. 

3 il ərzində ərsəyə gələn filmdə ən maraqlı məqam aktyorların seçilməsidir. Ümumiyyətlə, filmin ideyası yaranandan çəkilişlərə bir neçə həftə qalmışa qədər Ştirlis roluna Vyaçeslav Tixonovun çəkilməsi nəzərdə tutulmayıb. Ssenari müəllifi və rejissor baş qəhrəman obrazında Arçil Qomiaşvilini, yaxud Oleq Strijenovu görmək arzusunda olublar. Ancaq hər iki aktyor başqa filmlərdə çəkilişlərdə olduqlarından, onlar Ştrilis roluna təklif alanda 3 il ərzində özlərini bu filmə həsr edə bilməyəcəklərini səmimi etiraf ediblər. Rejissorun qəbulunda isə hər gün onlarla yeni “Ştirlis”lər növbəyə durublar. Rejissor assisentinin gözlənilməz bir təklifi “Ştirlis” probleminə son qoyub. O, Vyaçeslav Tixonovu sınaq çəkilişlərinə dəvət etməyi təklif edib və bununla da məsələ öz həllini tapıb.


Filmdəki rus radisti Ketin roluna aktrisa İrina Alfyorova təsdiq edilib. Ancaq onun təcili xarici ölkəyə ezamiyyəti məsələsi son anda hər şeyi dəyişib və bu rola heç özü də gözləmədən Yekaterina Qradova çəkilib. Çəkilişlərdən sonra rejissor bu yerdəyişməni uğurlu adlandırıb.


Filmdəki maraqlı məqamlardan biri rus radisti Ketin təqiblərdən gizlənərkən qucağındakı iki körpə uşaqla bağlıdır. Çəkiliş zamanı əvvəlcə həmin körpələri kuklalarla əvəz ediblər. Operatorların peşəkarlığına baxmayaraq səhnə süni alınıb və qərara gəlinib ki, çəkilişdə canlı körpələr olmalıdır. Beləliklə, həmin səhnəyə 6 uşaq çəkilib. Vaxt baxımından çəkilişlər uzun çəkdiyindən körpələr böyüyüb və ayrı-ayrı 3 cütlük bu səhnənin qəhrəmanları olublar.

 

Bütün çəkiliş qrupu Müller rolunda aktyor Vcevolod Sanayevi görmək istəyiblər. Təklif alanda Sanayev qətiyyətlə imtina edib:


“Mən “Mosflim”in partiya təşkilatının katibiyəm, faşist roluna girə bilmərəm!”.


Filmin bəstəkarı, erməni mənşəli Mikael Tarıverdiyev “Baharın on yeddi anı” üçün 12 mahnı bəstələyib, onların yalnız ikisindən istifadə olunub.


Bəstəkar məhz həmin mahnıları Müslüm Maqomayevin ifası üçün yazıbmış və o, bu mahnıları olduqca gözəl ifa edib. Ancaq sonradan rejissor həmin mahnıları ifa etməyi İosif Kobzona həvalə edib. Müslüm Maqomayevin arxivində həmin ifaların lent yazısı saxlanılır. Rusiya mətbuatının yazdığına görə, sovet senzurası onun bariton səsinə icazə verməyib - axı Ştirlisdən bəhs edən film kədərli deyildi. Sonralar Müslüm Maqomayev müsahibələrinin birində bu məsələ ilə bağlı fikirlərini bölüşüb:

“Sözsüz ki, filmdən kənarlaşdırılmağıma görə rejissor Tatyana Lioznovadan incimişdim. Mənim səsim yazılmışdı. Lent yazısını tamamlamaq üçün xırda-para işlər qalmışdı. Mən bir gündən sonra Milana getməliydim. Getdim və orada xəbər tutdum ki, mahnını İosif Kobzon ifa edəcək. Sonradan düşündüm ki, rejissorun qərarı düz olub, Kobzonun səsi bu film üçün daha uyğundur...”.

Tatyana Lioznova da mətbuatda öz fikirlərini açıqlayıb:

“ Biz Müslüm Maqomayevi seçmişdik. Əvvəlcə o, bu işin öhdəsindən gəlməyəcəyini söyləsə də, sonradan hər şey istədiyimiz kimi alındı. Səsini yazdıq. Onun vaxtı olduqca məhdud idi. Bir sutkadan sonra Milana getməli idi. Mahnının sözlərinin sonuncu bəndində Müslüm bir sözü səhv oxumuşdu, hökmən düzəliş edilməli idi. Həmin gün bu düzəlişi etmək üçün Moskvanın bütün səsyazma studiyalarını gəzdik. Bütün studiyalar məşğul idi. Müslüm getdi və dedi ki, qayıtdıqdan sonra düzəliş edərik. Ancaq vaxt bizi gözləmirdi. Və mən öz qərarımı verdim. Müslüm filmdən kənarlaşdırıldı, mahnını isə İosif Kobzon ifa etdi...”.


Film premyeradan sonra o qədər populyarlıq qazanıb ki, 3 aydan sonra onu yenidən nümayiş etdiriblər.


Hesablamalara görə, filmin nümayişi dövründə insanların kütləvi şəkildə “ Baharın on yeddi anı ”na aludə olması nəticəsində elektrik enerjisindən və sudan istifadə nəzərəçarpacaq dərəcədə azalıb. Həmçinin, bu dövr ərzində cinayət hadisələrinin sayı da azalıb.

Film üçün bütün geyimlər Moskvada “generalların atelyesi ”ndə tikilib. İlk çəkilişlər Berlin şəhərində başlayıb. Heç bir problem yaranmasın deyə, Ştirlis üçün 100 ədəd əlavə ağ köynək tikilib.


Filmdə Ştirilisin – Vyaçeslav Tixonovun əlləri heç vaxt kadra salınmayıb. O, rəsm çəkərkən, kibrit çöplərindən fiqurlar düzərkən onun əvəzinə rejissor köməkçisinin əlləri lentə alınıb. Çünki aktyorun sol əlinin üstündə “Slava” yazılmış döymə olub.


Filmdə Müllerin tez-tez boynunu dartması, bununla da daha gərgin və əsəbi görünməsi sırf təsadüf nəticəsində belə alınıb. Belə ki, aktyor üçün tikilmiş köynəyin ölçüsünün bir az kiçik olması onu bu jesti etməyə vadar edib. Rejissor filmin sonuna qədər Müllerin köynəyini dəyişməyib.


Film SSRİ “KQB”sinin, şəxsən Andropovun sifarişi ilə çəkilib. Filmin məsləhətçiləri peşəkar çekistlər olsa da, məzmun baxımından filmdə adi insanlar üçün nəzərəçarpmayacaq nöqsanlar mövcuddur. Məşhur lətifədə olduğu kimi:


Stirlis avtomobilini özü təmir edərkən, Müllerin diqqətindən yayınmır və ona yaxınlaşır:


- Cənab Ştirlis, indi mənə aydın oldu ki, siz Rusiya kəşfiyyatının zabitisiniz. Əsl ştandartenfürer avtomobilini servisdə təmir etdirir...


İlham Cəmiloğlu


Musavat.com 


Etiket:
Xəbərlər

ORDA BİR KƏND VAR, UZAQDA... DOĞMA QARAQOYUNLUM - FOTO

26.03.2024

NOVRUZ XALQIMIZIN MİLLİ BAYRAMIDIR!

20.03.2024

Bayram Aslanov “Heydər Əliyevin 100 illiyi” yubiley medalı ilə təltif edilib - Fotolar

19.03.2024

16 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.

16.03.2024

Niyə məhz Qurbani?

04.03.2024

Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO

26.02.2024

Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR

24.02.2024

Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib

24.02.2024

Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı

21.02.2024

Pəmbək. (Göldək)

21.02.2024

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU

17.02.2024

Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”

16.02.2024

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN 
 

14.02.2024

Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.

12.02.2024

QOŞABULAQ

06.02.2024

DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ

16.01.2024

DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI

15.01.2024

60 YAŞIN MÜBARƏK!

15.01.2024

AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)

12.01.2024

Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri

28.12.2023

Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR

28.12.2023

GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ

27.12.2023

AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB

26.12.2023

İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI

24.12.2023

Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!

24.12.2023

Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili

21.12.2023

BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI

10.12.2023

Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.

07.12.2023

Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.    

05.12.2023

HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM

04.12.2023

AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.

03.12.2023

 Bax, biz Göyçə torpağındayıq...

29.11.2023

BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR

25.11.2023

SƏHRADA YALQIZLIQ

25.11.2023

Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO

23.11.2023

İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik

21.11.2023

“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR

14.11.2023

Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib

08.11.2023

Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.

07.11.2023

Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə

31.10.2023

"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.

30.10.2023

Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.

28.10.2023

“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ

26.10.2023

Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR

24.10.2023

TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ

21.10.2023

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.

21.10.2023

Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə

17.10.2023

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə
Qərbi Azərbaycan İcmasının TƏBRİKİ

17.10.2023

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 15-də Xankəndi şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldıb və çıxış edib.

15.10.2023

"News.ru" informasiya agentliyi “Səbir və uzaqgörənlik: İlham Əliyev ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası missiyasını necə yerinə yetirdi” adlı məqalə dərc edib.

15.10.2023
Bütün xəbərlər