“Torpaq uğrunda ölən varsa, – Vətəndir”.
Birinci Qarabağ müharibəsində Azərbaycanın igid oğulları Vətən uğrunda canlarını fəda ediblər. Elə indi də - atəşkəs adlandırdığımız, əslində isə müharibənin davam etdiyi dövrdə xalqımız şəhidlər verir, yeni qəhrəmanlar ortaya çıxır. Geriyə isə bir cümlə qalır: “Torpaq uğrunda ölən varsa, – Vətəndir”. Qarabağ müharibəsində doğmaları şəhid olan xeyli tanınmış sima var.
Xalq yazıçısı Sabir Əhmədlinin öz ad günündə şəhid olan oğlu.
Məhəmməd Əhmədli Bakıdakı II Fəxri xiyabanda torpağa tapşırılıb. 1970-ci il fevralın 12-də Bakı şəhərində dünyaya gələn M.Əhmədli Moskva Poliqrafiya İnstitutuna daxil olub və təhsilini Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında davam etdirib.
Qarabağ döyüşlərinə könüllü gedən Məhəmməd 1994-cü ilin əvvəllərində cəbhə bölgəsindən zəng edib atasına demişdi:
“Mən qürbətdə deyiləm. Ölsəm də, qalsam da, bu torpaq bizimdir. Əmim Cəmil Əhmədli Sovet İttifaqının xətrinə döyüşüb, həlak olub. Mən də Azərbaycanımız uğrunda canımı qurban verməyə hazıram. Ata, gec gəlsəm, incimə. Ömrü boyu babam əmimi axtardı, sən də məni gözləyərsən”.
Amma ata ürəyi idi, dözmürdü. Bir gün qışın çovğununda Sabir Əhmədli Murovdağda səngərdə olan oğluna baş çəkmək üçün yola düşür. Məqsədi bir-iki günlüyə icazə alıb Məhəmmədi evə gətirmək idi ki, oğlunun yaxınlaşan doğum gününü onun iştirakı ilə birgə qeyd etsinlər.
Oğlunu döyüş bölgəsində xeyli axtarmalı olan Sabir Əhmədli hətta düşmən mövqeyinə yaxın səngərlərə belə, gedib çıxır. Ona deyirlər ki, oğlu Məhəmməd yaralanıb, arxaya hospitala göndərilib. Yazıçı dərhal Bakıya geri qayıdır ki, oğlunu hospitalda axtarsın. Amma yaşadıqları evin həyətinə daxil olarkən yas çadırının qurulmağını görən Sabir müəllimə hər şey əyan olur. Məhəmməd Əhmədli öz ad günündə – 1994-cü il fevral ayının 12-də Murovdağ döyüşlərində şəhid olub.
Xalq şairi Xəlil Rza Ulutürkün oğlu Təbriz Xəlilbəyli ermənilərin Qarabağda törətdikləri vəhşiliklərə dözə bilməyib, 1991-ci ilin sonunda könüllü olaraq cəbhəyə yola düşüb.
Təbrizin döyüş yolu qısa olsa da, o cəbhədə tezliklə öz cəsarəti ilə ad-san qazanıb. Döyüşlərdə düşmənin onlarla canlı qüvvəsini məhv edib. 1992-ci il yanvarın 31-i Təbrizin son döyüşü olub və o qanlı savaşda qəhrəmancasına şəhidliyə yüksəlib. Azərbaycan Respublikası prezidentinin 8 oktyabr 1992-ci il tarixli 264 saylı fərmanı ilə Xəlilbəyli Təbriz Xəlil Rza oğlu ölümündən sonra “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adına layiq görülüb.
Ailəli olan Təbriz Xəlilbəylinin iki övladı yadigar qalıb. Bakı küçələrindən biri qəhrəmanın adını daşıyır.
Şair Zakir Fəxrinin qardaşı Kamil Sabitovun 1988-ci ildən başlayan döyüş yolu Umudlu, Çələkdar, Kərəmli, Şuşa, Tərtər bölgələrindən keçib.
1992-ci ilin martında ağır döyüşlərini şəhidliklə başa vurub. Tanıyanlar onu həlim, kövrək, duyğulu, həssas insan kimi xatırlayır. Zakir Fəxrinin sevimli qardaşı haqqında yazdığı “Sən kim idin, Kamil?” adlı yazıda onun xarakterində yaranmış bu dəyişikliyin səbəbi o qədər təsirlidir ki…
“Sənə sual verirlər: - Kamil, sən ki, incə, zərif qəlbliydin, amma deyirlər döyüşdə çox qəddarsan, belə niyə?
- Bir dəfə döyüşüb kəndə girmişdik, uşaq meyiti gördüm, olardı 4-5 yaşında. Gördüm yaş kağızını qoyublar sinəsinə, uşağı qucağıma götürəndə başı, ayaqları, qolları qaldı yerdə, demə ermənilər kəsiblər. Diz çöküb o uşağın kəsik bədəni önündə and içmişəm… - demisən”.
Arzusu torpaqlarımızın çox tezliklə işğaldan azad olunduğu günü görmək idi. Amma nəsib olmadı…
Yenə Zakir Fəxrinin məlum yazısından: “Rəhmətlik Allahverdi Bağırov sənin meyitini gətirəndə Aqil Abbasla Rəşad Məcid sıçrayıb maşına qalxdılar və məni yaxına buraxmadılar. Demə tamam yanmış imişsən…”.
Kamil Sabitov Bakıda, Şəhidlər Xiyabanında uyuyur.
Baş nazirin keçmiş müavini, Bakıd Dövlət Universitetinin professoru İzzət Rüstəmovun oğlu Məzahir Rüstəmov da könüllü olaraq Milli Orduya yazılanlardandır.
Məzahir Şınıx cəbhəsində komandir müavini vəzifəsində xidmət keçib. Məzahirin kəşfiyyatçılığı nəticəsində düşmənin bir çox döyüş nöqtələri məhv edilib. 1992-ci il avqustun 6-da ermənilər Mutudərəyə güclü hücum edirlər. Döyüşçülər kəndin müdafiəsinə qalxırlar. Son nəfəsinəcən vuruşan Məzahir Rüstəmov bu döyüşdə həlak olur.
Erməni quldurlarını xeyli yaxınlığına buraxan Məzahir əl qumbarasını işə salıb, özü ilə bərabər xeyli qulduru məhv edən döyüşçünün bu əfsanəvi qəhrəmanlığı dilləri gəzdi. Məzahirin belə ölümü qığılcımı alov etdi.
M.Rüstəmov ailəli idi, Təhminə adında qızı yadigar qalıb.
Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatının (“Azərnəşr”) direktoru, sabiq deputat Əlövsət Ağalarovun qardaşı Mahir Quliyev 8 aprel 1993-cü ildə Kəlbəcər uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olub.
Deputat Səttar Mehbalıyevin qardaşı, peşəkar hərbçi olan Əhməd Mehbalıyev Laçın, Qubadlı, Kəlbəcər və Tərtər döyüşlərində iştirak edib, Ağdamda düşmən mühasirəsinə düşərək həlak olub. Hazırda Şəhidlər Xiyabanında uyuyur.
“Bülbüllər” qrupunun yaradıcısı, əməkdar artist, müğənni Aybəniz Haşımovanın həyat yoldaşı Xalid Quliyev Qarabağ uğrunda döyüşlərdə şəhid olub. Aynişan adlı qızı yadigar qalıb.
Teleaparıcı Nanə Ağamalıyevanın qardaşı da vətən uğrunda şəhid olanlardan biridir. “Mənim qardaşım bir gündə 6 əsgərlə birlikdə şəhid olub”- deyə N.Ağamalıyeva müsahibələrinin birində qeyd edib.
Müğənni Leyla Ramazanlının atası Nurəddin Ramazanlı da vətəninin başının üstünü almış qara buludları seyr etməyə biganə qala bilməyib.
Ailəsini, iki qız övladını doğmalarının, ən əsası, Allahın ümidinə qoyaraq silaha sarılıb və Qarabağı işğalçı ermənilərdən azad etmək üçün könüllü döyüşə yollanıb. Ancaq əfsuslar olsun ki, o, arzularını həyata keçirə bilməyib. 706-cı hərbi hissədə qulluq edən gənc leytenant 1992-ci ilin oktyabr ayının 8-dən 9-na keçən gecə - Laçının Qızartı dağında gedən qızğın döyüşlərdə erməni gülləsinə tuş gəlib.
Akademik Opera və Balet Teatrının solisti, əməkdar artist Gülüstan Əliyevanın həyat yoldaşı Zahid Əhmədov da Qarabağ savaşında şəhid olub.
BDU-nin hüquq fakültəsinin məzunu olan Z.Əhmədov Cəbrayıl rayonu Polis İdarəsində cinayət axtarış şöbəsinin rəisi işləyib. 1991-ci ildə Cəbrayıl cəbhəsində minaya düşüb. Rüfət adlı bir oğlu yadigar qalıb.
Tanınmış şair Qaçay Köçərlinin oğlu Elcan da Qarabağ müharibəsində, Daşaltı əməliyyatında həlak olub.
Modern.az
Ermənilərin çeçenlərə tarixi zərbəsi: Urartu oğurluğu
20.02.2019Zəki İslamın şeirləri
19.02.2019 19.02.2019Fəlsəfə - Aşiq buddistlər
19.02.2019YAXIN NƏŞR TARİXİNİN TƏDQİQİ “BOZ OĞUZ” nəşriyyatı – LEYLA ABASOVAnın təqdimatında
18.02.2019“...Qırmızı koftalı, yaşıl tumanlı...” — Xan Şuşinski bayrağımızı gizli musiqi ilə vəsf etmişdi
18.02.2019Məcnun Göyçəlinin şeirləri
16.02.2019Türkün ari-slavyan sivilizasiyası qarşısındakı rolu
16.02.2019Avropalı alimlərdən ŞOK ARAŞDIRMA: Qafqaz xalqları Amerika və Avropa ilə qohumdur
15.02.2019HƏRBİ HƏKİMLİYİN KAMİL ZİRVƏSİ
14.02.2019Balaca İsmayılın böyük istedadı
13.02.2019Azərbaycan türklərinin Qızılbaşlar imperiyası fars dövlətinə necə çevrildi? –"REGNUM"UN ARAŞDIRMASI
12.02.2019İstedadlar sorağında - Rəşid Bərgüşadlı
12.02.2019Eynulla Sadıqın şeirləri
11.02.2019Adı dillər əzbəri olan, oğlunu vaxtsız itirən Ağ Aşıq Allahverdi
11.02.2019 11.02.2019Qədim Azərbaycan şəhəri olan İrəvanın əhalisi
11.02.2019Bir-birinin ətini yeyən məhbuslar, qan dolu otaqda dəhşətli 15 gün – FOTOLAR
09.02.20191988-1989-cu illər deportasiyası
09.02.2019“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarında və Azərbaycan dilinin Krasnoselsk şivələrində bəzi leksik paralellər
08.02.2019Şükriyyə: Bədənini murdarlayıb namusunu zabitlərdən qoruyan qadın...- ARAŞDIRMA
08.02.2019Tarixin iki türk sərkərdəsi — Çingiz xan və Əmir Teymurun fərqləri
07.02.2019Ermənilərin qorxulu kabusu: Təkbaşına hücum…
07.02.2019İstedadlar sorağında - İlahə İmanova
06.02.2019Ardanış haqqında tarixi oçerk
06.02.2019Görməsə də, əli ilə atasının məzarına toxunurdu — Hacı Zeynalabdinin qızına 6 il baxmış şəxsdən açıqlamalar - FOTOLAR
06.02.2019Əli Məhərrəmovun şeirləri
05.02.2019Göyçə nisgili, Göyçə dərdi
05.02.2019Mübarəksən, cənab Leytenant
03.02.2019İsmixan Didərginin şeirləri
02.02.2019Nəvai yaradıcılığında Nəsimi obrazı VƏ YA ÖZBƏK ƏDƏBİYYATI SƏHİFƏLƏRİNDƏ NƏSİMİ İZLƏRİ
02.02.2019ISSIQ YAZISI
01.02.2019Şeyx Şamil
01.02.2019Rüstəm Dastanoğlu: " Göyçənin özü böyük bir akademiya idi. Aşıq Ələsgər də o akademiyanın ən parlaq məzunu oldu." 1-ci hissə
31.01.2019Rəsulzadədən sitatlar
31.01.2019Yusif Bayramov əzəməti
30.01.2019Ermənistanın ərazisində qalan Zəngəzur tarixi Azərbaycan torpağıdır
30.01.2019Əmir Teymurun lənətinə uğrayan Stalinin qorxusu və çaşqınlığı…
29.01.2019USTA ABDULLANIN ƏXLAQİ-DİDAKTİK ŞEİRLƏRİ
29.01.2019Fəlsəfə - Bertrand Rassell
29.01.2019DİL FAKTLARININ DAXİLİ MƏZMUNU VƏ BƏDİİ HƏQİQƏT
28.01.2019İstedadlar sorağında - Qafar Şövqi
28.01.2019Xəyanəti unutmayan və bağışlamayan KQB-nin qisası – Kəşfiyyat sirləri
28.01.2019Düşmənin qorxulu röyası
26.01.2019Unudulmaz izlər - Firudin bəy Köçərli
26.01.2019Bakını və Türkiyəni gizli dinləyən kəşfiyyatçı qadının sensasion hekayəsi
25.01.2019Unudulmaz izlər - Hacı Zeynalabdin Tağıyev.
25.01.2019Tarixdə baş vermiş qəribə müharibələr
25.01.2019Səyyarə Məmmədlinin şeirləri
24.01.2019Ağa Məhəmməd Şah Qacar haqqında bilmədiklərimiz...
24.01.2019