Bu qadın Milli Qəhrəman Yelmar Edilovun həyat yoldaşı Reyhan Edilovadır.
-Necəsiz, Reyhan xanım?
-Yaşamağa çalışıram.
-Reyhan xanım, Yelmarlı günlərə qayıdaq... Yelmarı döyüşə aparan yol haradan başladı?
-1992-ci ildə Yelmarı xüsusi təyinatlı bölüyə komandir təyin etdilər. Yelmarın batalyonu Ağdam və Ağdərənin kəndlərindən başladı döyüşlərə. Əsgərlərin çoxu könüllülər idi. Mən o vaxt zona prokurorluğunda dəftərxana müdiri işləyirdim. Yoldaşım Yelmar Edilovdan başqa 4 oğlum da döyüşürdü. Qərvənd, Gülçülük ətrafında gedən döyüşlərdə ermənilərə imkan vermədilər ki, oraları işğal etsinlər. Qərvənddə Yelmargil 75 erməni öldürdülər. Gülçülükdə, pambıqlıq deyilən sahədə özüm saymışam ölüləri.Yelmara xəbər çatmışdı ki, ermənilər Qərvəndə pambıqlıq tərəfdən girəcəklər. Yelmar ağacların üstündə pulemyotlarla erməniləri gözləyirdi. Ermənilər orada çox itki verdi.
- Bəs sizi döyüşə atılmağa nə vadar etdi?
-Yelmar 7-ci bölüyə komandir təyin olunandan sonra zona prokuroru Şükür Rzayevin yanına gəldi. Ona dedi ki, Reyhanı öz yanıma aparacağam, mənim dəftərxana işlərimi görsün. Batalyona gəlib dəftərxanada işləməyə başladım. Ancaq adım dəftərxana rəisi idi. Yelmar və 4 oğlumla sürünürdüm.
Qaraqaşlar döyüşündə batalyon mühasirəyə düşmüşdü. Vəziyyət çox pis idi. Uşaqlar hamısı su borusunun içindən o üzə keçmişdi.Yelmarla mən qalmışdım. Ermənilər artıq yaxınlaşırdı. Gördüm ki, Yelmar gah mənə baxır, gah da tapançasına. Hiss etdim ki, məni vurmaq istəyir. Dedi ki, mühasirədir. Bu borudan keçə bilməyəcəksən. Səni öldürməliyəm ki, əsir düşməyəsən. Yalvardım ki, məni öldürmə, keçəcəyəm borudan. Borunun içindən gur su axırdı. Şərtləşdik ki, borudan keçib uşaqlara çatmasam, vur məni. Mən o tərəfə keçəndən 2 saat sonra Yelmar gəldi. Dedi ki, erməni komandirini vurdum.
-Bilirəm ağır sualdır, amma soruşacağam. Yelmar Edilov necə şəhid oldu?
-Yelmar Kərik döyüşündə öldü. Kökəltmə də deyirlər ora. Səhər saat 8-də ratsiya ilə zəng gəldi. Zəng edən briqada komandiri Hacı idi. Dedi ki, Yelmar, ermənilər Kökəltmə tərəfdən hücuma keçiblər.Yelmar bu xəbərdən sonra söylədi ki, uşaqlara döyüş həyəcanı ver. Hər döyüşə getməzdən əvvəl mənə nəsə tapşırırdı. Onun bir adəti var idi. Fikirləşəndə həmişə burnunu tuturdu. Zarafatca dedim, nə olub, yenə burnunu qucaqlamısan? Dedi, Reyhan, batalyonu qoyma dağılsın. Acıqlandım ki, sən elə hər dəfə ölümü arzulayıb gedirsən, bir dəfə də uğurlu bir şey danış. Dedi olan şeydi, neyniyə bilərəm. Qələm- dəftər istədi.Yerli adamlara verdiyi silahların siyahısını yazdırdı ki, it-bat olmasın. Tapşırdı ki, ölsəm bunları al,təhvil ver hökumətə. Mən də getmək istədim, icazə vermədi. Bunlar döyüşə gedəndən sonra dura bilmədim.
Allahverən adlı sovet sədri (icra nümayəndəsi-r) var idi. Onu çağırtdırdım. Dedim məni apar döyüş gedən yerə. O bildirdi ki, maşınım ağ rəngdədir, ermənilər vuracaqlar. Ratsiya ilə çağırdım, gizir Cavanşir cavab verdi. Dedi vəziyyət çox pisdir. Ermənilər çoxdur, bizə yardım gəlməlidir, ancaq gəlib çıxmır. Oradan Allahverənlə evə qayıtdım. Uşaqlar yemək yeyəndə Ədalətin batalyonundan bir oğlan gəlir onların yanına. Deyir əmi, Yelmara batalyonda hamı əmi deyirdi, sizin qırdığınız erməniləri, vurduğunuz tankları başqa batalyon sayıb siyahıya alır. Yelmar dözməyib gedir ora. O oğlan özü girir səngərə, bu zaman ermənilər Yelmarı qrantomyotla vururlar.
Bir aşbaz qadın var idi, gəlib məndən soruşdu ki, Yelmardan xəbər var? Dedim, yaxşıdır. O gedəndən sonra nəsə şübhələndim. Gizir Cavanşirə zəng elədim, dedi, erməniləri qırmışıq, Kökəltmə bizdədir. Yelmar həmişə deyirdi, mən öləndən sonra adımdan istifadə edən şərəfsizdir. Bir maşın gəldi, məndən soruşdu ki, Yelmar evdədir? Cavab verdim ki, döyüşdə. O bildirdi ki,Yelmar yaralanıb. Ağlım çıxdı başımdan. Kökəltməyə çatanda bir əsgər dedi ki, Reyhan xala, Yelmar əmini ermənilər qrantomyotla vurublar, tikələri səpələnib ətrafa. Qorxudan heç kim ora gedə bilmir. Batalyonda hamı ağlayırdı. Soruşdum, kim məni aparar Yelmarın vurulduğu yerə? Əlağalı kəndindən Zahid var idi, onun oğlu məni apardı ora, oğlanın adı yadımdan çıxıb. Getdim Yelmarın vurulduğu yerə... (Qəhərlənir) Yelmarın 75 tikəsini ədyalın arasına yığdım. Yelmarın tikələrini gətirdik Xındırıstana. Yuyulası deyildi... Tabut düzəltdirib tikələri yığdıq içinə. Bir gün saxladıq Xındırıstanda. Əvvəl dedilər, Xındırıstanda torpağa tapşırılsın. Ancaq həmin gün Heydər Əliyev Firuz Mustafayevi göndərdi ki, Yelmar Edilov Fəxri xiyabanda dəfn ediləcək. Elə o gün Yelmar Edilova Milli Qəhrəman adı verildi. Aprelin 10-u Yelmarın ad günü idi, 11-də şəhid oldu.
-Bu ağır itkidən sonra cəbhəyə qayıtdınız.
-Yelmarın ölümünün 6-cı günü yuxu gördüm. Dedi, nə yatmısan, batalyon dağılır. Yası anamgildə idi. Evimiz yox idi. Deyirdi, sənə Xankəndində ev alacağam. Səhər tezdən durub uşaqlara xəbər etdim ki, gedirik batalyona.Uşaqlar eşidəndə ki, Reyhan xala gəlib hamı qayıtdı- 175 nəfər.
- Necə batalyon komandiri oldunuz?
-Yelmarın yerinə başqa birini qoymaq istəyirdilər. Getdim Nəcməddin Sadıqovun yanına. Dedilər, o ancaq rusca danışır. Salam verdim. Dedi , zdrastuvuy. Soruşdum, dədən var? Dedi: “Da”. Nənən var? Dedi: “Da”. Acıqlandım ki, mənlə öz dilimizdə danış. Dedi, sən danış, mən başa düşürəm. Soruşdum Yelmarı tanıyırsan? Cavab verdi ki, əlbəttə. Bildirdim ki, Yelmarın batalyonuna mən komandir gəlmək istəyirəm. Elə o dəqiqə Nəcməddin Sadıqov ratsiyanı götürüb briqada komandiri Hacıya zəng edib tapşırdı ki, Reyhan Edilovanı Yelmarın batalyonuna komandir təyin et.
-Çıraqlının azad olması haqda danışın.
-Briqada komandiri Hacı mənə zəng edib bildirdi ki, Çıraqlı kəndini azad etmək sənlikdir. 175 nəfəri düzüb dedim, ay uşaqlar, bilirsiniz, Yelmarın qanı harada tökülüb. Kim istəyir ki, Yelmarın qanına erməni ayağı dəyməsin, mənimlə gəlsin. 175 nəfərdən 32 –si qabağa çıxdı. Yerdə qalanlara əmr etdim ki, bizə mane olmayın. Çıraqlının ayaq tərəfində iki hissəyə bölünüb, hücuma keçdik. Qızğın döyüş başladı. Tacir adlı bir əsgər var idi, o bir neçə erməni tankını partlatdı. O döyüşdə 19 erməni öldürdük, hamısının qulağını öz əllərimlə kəsdim. O əməliyyatdan sonra Çıraqlı azad olundu.
- Atəşkəsdən sonra nə işlə məşgul oldunuz?
-Atəşkəsdən sonra Heydər Əliyev şəxsən məni Ağdamın Dördyol qəsəbəsinə icra nümayəndəsi təyin etdi.18 ilə yaxın orada çalışdım. Nizamı Sadıqov icra başçısı təyin olunduqdan sonra, məni işdən çıxartdı. Hazırda nəvələrimlə məşğulam.
-Nəvələrinizdən Yelmarın adını daşıyan varmı?
-Var. Ailəmizdə daha bir Yelmar böyüyür...
Söhbətləşdi: Səxavət Məmməd
/İnterpress.az/
Mədəniyyətimizin zənginləşməsində Aşıq Ələsgər amilindən istifadə mexanizmi
16.04.2024Aşıq Ələsgər xalqımızın Qərbi Azərbaycandan deportasiyası dövrünün qurbanı, canlı şahidi kimi
01.04.2024ORDA BİR KƏND VAR, UZAQDA... DOĞMA QARAQOYUNLUM - FOTO
26.03.2024NOVRUZ XALQIMIZIN MİLLİ BAYRAMIDIR!
20.03.2024Bayram Aslanov “Heydər Əliyevin 100 illiyi” yubiley medalı ilə təltif edilib - Fotolar
19.03.202416 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.
16.03.2024Niyə məhz Qurbani?
04.03.2024Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO
26.02.2024Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR
24.02.2024Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib
24.02.2024Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı
21.02.2024Pəmbək. (Göldək)
21.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU
17.02.2024Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”
16.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN
Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.
12.02.2024QOŞABULAQ
06.02.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ
16.01.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI
15.01.202460 YAŞIN MÜBARƏK!
15.01.2024AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)
Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri
28.12.2023Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR
28.12.2023GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ
27.12.2023AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB
26.12.2023İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI
24.12.2023Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!
24.12.2023Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili
21.12.2023BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI
10.12.2023Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.
07.12.2023Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.
05.12.2023HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM
04.12.2023AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.
03.12.2023Bax, biz Göyçə torpağındayıq...
29.11.2023BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR
25.11.2023SƏHRADA YALQIZLIQ
25.11.2023Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO
23.11.2023İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik
21.11.2023“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR
14.11.2023Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib
08.11.2023Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.
07.11.2023Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə
31.10.2023"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.
30.10.2023Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.
28.10.2023“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ
26.10.2023Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR
24.10.2023TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ
21.10.2023Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.
21.10.2023Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə
17.10.2023Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə
Qərbi Azərbaycan İcmasının TƏBRİKİ