Azərbaycan xalqının tarixi qəhrəmanlarına qarşı bəzi qüvvələr tərəfindən yürüdülən çirkin kampaniya çərşivəsində növbəti hədəf Qaçaq Nəbi və onun həyat yoldaşı Həcərdir. Bir çox “tədqiqatçılar” rus, erməni mənbələrinə istinadən Nəbinin kürd olduğunu, Həcərin həyat yoldaşının ölümündən sonra bir neçə dəfə ərə getdiyini, həm də erməni ilə ailə qurduğunu iddia edirlər.
Siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru Zaur Əliyev müsahibəsində Qaçaq Nəbi və onun silahdaşı, həyat yoldaşı Həcər haqqında yayılmış bütün saxta iddiaları alt-üst etdi.
O, öncə qeyd etdi ki, Həcərin Nəbinin öldürülməsindən sonra guya erməniyə ərə getməsi haqda xəbəri ilk dəfə Rusiya mətbuatı yayıb: “Bu, ötən əsrin 70-ci illərinə təsadüf edir. Daha sonra gürcü mətbuatı Nəbiyə qarşı əks-təbliğata başladı. Təəssüf ki, sonralar bizim bəzi tədqiqatçılar da rus, gürcü mətbuatında Nəbi və Həcər haqqında dərc olunmuş böhtanları yayımlamağa başladılar. Həcərə qarşı çirkin təbliğat qəhrəman qadın obrazlarının məhvinə, yaddaşlardan silinməsinə hesablanıb.
Onun sözlərinə görə, Həcər barəsində böhtanları çap edən bəzi tədqiqatçılarımız özləri də bilmədən bununla saxta erməni təbliğatına yardım edirlər: “Nəbinin həyatı və mübarizəsi barədə tədqiqat aparmış, qəhrəmanımızın müasiri olmuş, onu yaxından tanımış Bəhlul Becət 70-ə yaxın arxiv sənədindən istifadə edərək apardığı araşdırmaları ilə qeyd edir ki, Həcər yalnız qonşusu Həmzə ilə ailə qurub. Həmzə həmin vaxtlar həyat yoldaşı ölmüş dul kişi idi. Bəzi mənbələr isə Həcərin ailə qurmadığını yazırlar.
Təəssüf ki, Qaçaq Nəbiyə qarşı aparılan saxta təbliğat bununla yekunlaşmır. Bir çoxları onun guya kürd olduğunu iddia edirlər. Nəbinin yaşadığı Mollu kəndinin sakinlərinin kürdlərlə heç bir bağlılığı yoxdur. Ümumiyyətlə, son illər xalqımızın tarixi şəxsiyyətlərinə qarşı çirkin kampaniya həyata keçirilir. El qəhrəmanlarını, igidləri məqsədli şəkildə gözdən salmağa çalışırlar”.
Nəbinin atası Alı kişi düzgünlük sevən insan olub. Bir dəfə Alı kişi yerli bəylərdən biri ilə mübahisə edir: “Bəy ona deyir ki, eşşək nə qədər yeyirsə, yenə də dərisinə sığmır. Siz kasıblar da eşşək kimisiniz. Bu sözlər Alı kişinin xoşuna gəlmədəyindən bəylə mübahisə edir. Buna görə də onu döyür və təhqir edirlər. Bu təhqir Alı kişinin həyat yoldaşının gözləri qarşısında baş verib.
İrandan kəndə qayıdan 16 yaşlı Nəbi bunları eşitdikdə hirslənir və bəyi öldürür. Həmin gündən Nəbinin qaçaqçılıq həyatı başlayır. Lakin o, bir müddət təkbaşına fəaliyyət göstərir. Təkbaşına mübarizənin effekt verməyəcəyini başa düşən Nəbi ətrafına bir neçə igid toplayaraq dəstə qurur”.
Qaçaq Nəbi Türkiyə, İran, Gürcüstan ərazilərində xalq arasında çox böyük nüfuza malik idi. Bu səbəbdən həmin ölkələrə rahat gedib-gəlirdi: “Nəbi Güney Azərbaycanda haqqı tapdanan kasıblara, yoxsullara çox köməklik edib. Gürcüstana gedəndə zülmkarlar ondan çəkinirdilər. Gürcüstan, İran və Türkiyədə Nəbi haqda xeyli sənədlər, faktlar mövcuddur.
İranda da qaçaq dəstələrinə kömək edir, kazaklardan aldıqları silahları onlara paylayardılar.
Nəbinin İranda ailəsi vardı. Hətta qohumları hazırda orada yaşayırlar. Onlar üç-dörd dəfə Bakıya gəliblər”.
Nəbini xalq arasında məşhur edən bir olayı xüsusi vurğulamaq yerinə düşür: “Bir dəfə eşidir ki, hansısa bəyin oğlu kənddə kasıb ailədən olan qızın namusuna sataşıb. Nəbi dərhal kəndə gedərək həmin şəxsi öldürür. Bundan sonra hamı ona xalqın namusunun təəssübkeşi kimi baxır. Kim hansı haqsızlıqla üzləşsəydi, Nəbiyə müraciət edərdi”.
O hətta bir dəfə kasıb ailədən olan oğlana toy etmək üçün pul vermişdi. Nəbi heç kimi naümid qoymazdı: “Çox zəhmli kişi olub. O, ortaboylu, dolubədənli, sərt, eşməbığlı adam imiş. Arxiv sənədlərindən birində Soso Cuqaşvilinin (İosif Stalinin-müəl.) Nəbinin ölümündən bir neçə il sonra Azərbaycandakı qaçaqlara bolşeviklərə qoşulmaları təklifi haqda faktlar var. Soso bununla bağlı təklifi bütün qaçaqlara edib.
Nəbi hər kəsi dəstəsinə götürməzdi. Burada ancaq inanılmış qaçaqlar toplaşmışdılar. Nəbi yalnız inandığı adamları dəstəsinə cəlb edirdi. Bir maraqlı faktı da qeyd edim ki, onun dəstəsinin üzvlərinin sayı az idi. Bununla bağlı rəqəmlər müxtəlifdir. Bəzi mənbələrdə dəstə üzvlərinin sayının 18-25 olduğu bildirilir. Lakin onlar yaxşı döyüşçülər idi. Həmin səbəbdən də nizami ordunun əsgərlərinə inadlı müqavimət göstərə bilirdilər”.
Dəstə üzvləri arasında Həcərlə yanaşı, bacısı Mehran xanım da olub: “Mehran xanım bir müddət qaçaqlara qoşularaq döyüşüb. O, sərrast atmağı bacaran döyüşçülərdən imiş. Nəbi qətlə yetirildikdən, dəstə üzvləri dağılışdıqdan sonra Mehran xanım da sakitliyə çəkilib. Səhv etmirəmsə, onun indi Sumqayıtda qohumları yaşayır”.
Qaçaq Nəbinin özünəməxsus ənənəsi vardı: “O, əsgəri öldürmürdü. Çalışırdı ki, əsgər itkisi olmasın. İlk atəşi atın ayağı altına atırdı ki, heyvan hürküb yıxılsın. Bununla da əsgərə “səni öldürmək istəmirəm” xəbərdarlığını edirdi.
Bir dəfə əsgərlər Nəbini həbs etməyə gəlirlər. O bildirir ki, heç kimi öldürmək istəmir. Lakin kazaklar Nəbidən əl çəkmir. Belə olduqda xalq qəhrəmanı üstünə gələn əsgərlərdən birinin atına atəş açır. Kazak qorxub geri çəkilir. İkinci əsgər Nəbinin üstünə gələndə el qəhrəmanı onun da atına atəş açaraq heyvanı hürküdür. Kazaklar Nəbini həbs edə bilməyəcəklərini başa düşüb gedirlər”.
Nəbi nadir hallarda adam öldürərdi: “Bunlar kiminsə namusuna sataşan, kasıbın haqqını yeyən şəxslər olardı. O, bəyin, mülkədarın, yaxud onların övladlarının hansısa kənddə kasıbların namusuna sataşması barədə xəbər eşitdikdə həmin şəxsləri dərhal güllələdərdi, onlara aman verməzdi”.
Bu səbəbdən də xalq onu sevirdi: “Nəbinin dostları həddən artıq çox idi. Günlərlə onların evində qonaq qalardı. Qeyd edim ki, Qaçaq Nəbinin həyatı barəsində film çəkiləndə yaradıcı heyətin işinə maneçilik törətməyə başladılar. Moskvada, Mərkəzi Komitədə çalışan ermənilərdən biri hər vəchlə filmin çəkilməsinə, sonra isə ekranlara çıxmasının qarşısını almağa çalışırdı. Buna səbəb filmdə ermənilərin qorxaq, savadsız kütlə kimi təqdim edilmələri idi. Onlar “Atları yəhərləyin” filmindən Moskvaya şikayət məktubu göndərmişdilər.
Filmdə rejissorun çox gözəl bir oyunu vardı. Lakin maneçiliklərdən və təzyiqlərdən sonra “Atları yəhərləyin”dəki Arzumanyan obrazı, bəzi səhnələr filmdən çıxarılır. Lakin filmin Moskva tərəfindən təsdiqlənilməsi xeyli vaxt apardı.
Filmdə Nəbi ilə Həcərin toyuna heç kimin gəlməməsini əks etdirən epizod saxtadır. Onların toyunda xeyli qonaq iştirak edib. Nəbinin Həcərə can borcu vardı. Çünki döyüşlərdən birində qadın onun həyatını ölümdən xilas etmişdi. Bundan sonra onların aralarında sevgi münasibətləri yaranıb və bu, evliliklə nəticələnib”.
Nəbinin mübarizəsinə Səlim bəy son qoyub: “Səlim bəy özü də pis adam olmayıb. Lakin bu rəisin Nəbi ilə münasibətləri düşmənçilik prinsiplərinə əsaslanırmış. O, Nəbini özü öldürə bilmədiyindən dəstənin bəzi üzvlərini müxtəlif vasitələrlə öz tərəfinə çəkərək Nəbinin yaxın adamlarını ələ alıb. Onlardan biri Səlim bəy tərəfindən toxunulmazlıq vədi aldıqdan sonra silahı yerə qoyub. Ələ alınan başqa bir qaçaq Nəbinin qardaşı Mehdini ələ verib. Nəbi hara gedirdisə, qaçaqlardan biri onun yeri haqda Səlim bəyin adamlarına məlumat ötürürdü. Bəzi silahdaşları isə ailə üzvlərinin hədələnməsi səbəbindən Nəbidən uzaqlaşıblar. Beləcə, Nəbinin ətrafındakı insanlar ondan ayrılıblar.
Qaçaq Nəbinin əsas düşməni isə Arzumanyan adlı erməni olub. Arzumanyan qubernatorun yaxın adamlarından idi. El qəhrəmanı ermənilərin Azərbaycan xalqına qarşı düşmənçilik aparmalarından xəbərdar idi. O, həyatında heç vaxt hər hansı erməninin evində qonaq olmayıb, onlarla çörək kəsməyib”.
Onun ölümü ilə bağlı müxtəlif versiyalar mövcuddur: “Bir versiyaya görə, Nəbi qardaşını dəfn etdikdən sonra ətrafındakı şəxslərdən biri onun yeri haqda Səlim bəyə xəbər verib. Buna görə də kazak dəstəsi kəndə gəlir. Atışma zamanı Nəbi öldürülür.
Digər versiyaya görə, Nəbini yaxın adamlarından biri yatdığı yerdə qətlə yetirib. El qəhrəmanını öldürmüş şəxs külli miqdarda pul mükafatı alıb. Həmin şəxsin adı mənbələrdə Allahverdi kimi qeyd olunur. Lakin bu da dəqiq ad deyil. Bəlkə də, uydurma addır.
Nəbi öldürülsə də, Həcər bir müddət dəstəyə başçılıq edib. Lakin sonralar o da silahı yerə qoyub. Həcərin sonralar xalçaçılıqla məşğul olması haqda məlumatlar var.(publika.az)
Anar Tağıyev
ORDA BİR KƏND VAR, UZAQDA... DOĞMA QARAQOYUNLUM - FOTO
26.03.2024NOVRUZ XALQIMIZIN MİLLİ BAYRAMIDIR!
20.03.2024Bayram Aslanov “Heydər Əliyevin 100 illiyi” yubiley medalı ilə təltif edilib - Fotolar
19.03.202416 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.
16.03.2024Niyə məhz Qurbani?
04.03.2024Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO
26.02.2024Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR
24.02.2024Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib
24.02.2024Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı
21.02.2024Pəmbək. (Göldək)
21.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU
17.02.2024Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”
16.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN
Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.
12.02.2024QOŞABULAQ
06.02.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ
16.01.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI
15.01.202460 YAŞIN MÜBARƏK!
15.01.2024AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)
Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri
28.12.2023Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR
28.12.2023GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ
27.12.2023AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB
26.12.2023İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI
24.12.2023Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!
24.12.2023Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili
21.12.2023BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI
10.12.2023Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.
07.12.2023Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.
05.12.2023HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM
04.12.2023AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.
03.12.2023Bax, biz Göyçə torpağındayıq...
29.11.2023BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR
25.11.2023SƏHRADA YALQIZLIQ
25.11.2023Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO
23.11.2023İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik
21.11.2023“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR
14.11.2023Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib
08.11.2023Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.
07.11.2023Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə
31.10.2023"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.
30.10.2023Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.
28.10.2023“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ
26.10.2023Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR
24.10.2023TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ
21.10.2023Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.
21.10.2023Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə
17.10.2023Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə
Qərbi Azərbaycan İcmasının TƏBRİKİ
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 15-də Xankəndi şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldıb və çıxış edib.
15.10.2023"News.ru" informasiya agentliyi “Səbir və uzaqgörənlik: İlham Əliyev ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası missiyasını necə yerinə yetirdi” adlı məqalə dərc edib.
15.10.2023