1918-ci ildə müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyətinin yaranması, xüsusilə də bu dövlətin adı İranda ciddi narahatlığa səbəb oldu. İran dövləti məsələ ilə bağlı Osmanlı dövlətinə etirazını bildirərək, tarixən bu adda bir dövlətin mövcud olmadığını iddia etdi.
Etirazlar İran mətbuatında da öz əksini tapdı və Azərbaycanın tarixi ərazisi ilə bağlı həqiqətdən uzaq fikirlər irəli sürülərək, Azərbaycan adının təkcə İran sərhədləri daxilindəki əraziyə aid olduğu qeyd edildi. İranda son 100 ildə müxtəlif hökumətlər, fərqli ideologiyalarla hakimiyyətə gəlsələr də dövlətin və hakim ziyalıların azərbaycanlılara və Azərbaycana qarşı olan münasibətində ciddi dəyişiklik görünməməkdədir.
1991-ci ildə Azərbaycan yenidən öz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra da respublikanın adı ilə bağlı narahatlıq müxtəlif formalarda özünü göstərməyə davam etdi. Bu gün də vaxtaşırı İranda bəzi mətbu orqanların, tədqiqatçıların, bəzən rəsmilərin belə “Şimali İran”, “Aran” və “Bakı Cümhuriyyəti” kimi terminlərdən istifadə etməsinə şahid oluruq. Bu yanaşma bəzən, dərs kitablarında, hətta rəsmi dövlət sənədlərində də öz əksini tapır. Məsələn, 2016-2017-ci tədris ili üçün nəzərdə tutulan tarix dərsliklərinin birində (11-ci sinif) Arazın şimalındakı ərazinin tarixi adının Azərbaycan deyil, Arran olduğu və həmin ərazinin ən qədim dövrlərdən İran torpaqları olduğu iddia edilir. Müsavat hökumətinin Osmanlı türklərinin israrı ilə tarixi təhrif edərək “Arran” sözünü Azərbaycanla əvəz etməsi və bu ad dəyişmənin arxasında Cənubi Azərbaycana qarşı ərazi iddiasının dayandığı iddia edilir.
İddiaların doğru olmadığını göstərən daha bir sənəd
Quzeyli, güneyli Azərbaycan tədqiqatçıları müxtəlif tarixi mənbələrə istinad edərək, bu iddiaların doğru olmadığı, Azərbaycan sözünün istər Arazın cənubundakı, istərsə də Arazın Quzeyindən Dərbəndə qədər olan əraziyə aid olduğu haqda müxtəlif elmi məqalələr yazıblar.
Məsələ ilə bağlı ortaya atılan iddiaların düzgün olmadığını sübut etmək baxımından İranda hakimiyyətdə olan dövlətlərin maliyyə dəftərlərindəki qeydlər (Azərbaycan əyalətinə hansı mahalların daxil olması ilə bağlı) ən yaxşı qaynaqdır.
Qacar dövründə dövlətin bütün mühasibat-maliyyə işlərində Siaqət (Siyaq /Sayaq) xəttindən istifadə olunurdu. Bu xətti və siyaq elmini öyrətmək üçün tərtib olunan 19-cu əsrə aid “Bəhrül-Cəvahir fi elmüd-dəfatir” kitabında Azərbaycan mahallarının adı sırasında Arazın güneyindəki şəhərlərlə yanaşı, Arazın quzeyində yerləşən şəhər və bölgələrimizin adlarının siyaqət xəttindəki yazılış forması göstərilir. Bu mahala Dərbənd, Bakı, Beyləqan, Şirvan və Quba ilə bərabər Qarabağ və İrəvan da daxildir.
Kitabda ərəb əlifbası sırası ilə Azərbaycan mahallarının adları belə verilir: Urumi (Urumiyə), Əhar, İrəvan, Badkubə, Beyləqan, Təbriz, Xalxal, Xoy, Dərbənd, Salyan, Şirvan, Tarım, Quba, Qarabağ, Gəncə, Marağa, Mərənd, Salmas və Naxçıvan.
Kitabın müəllifi Əbdulvahab Şahşani İsfahanidir. Əsərin İranın “İslami Şura Məclisinin” kitabxanasında saxlanılan nüsxəsi 1861-ci ilə aiddir, lakin kitabın fərqli illərdə litoqrafiya üsulu ilə çap edilmiş nümunələri də mövcuddur.
Siaqət xətti haqqında
Bəzi alimlərin fikrincə, siaqət xətti Səlcuqlular dövründən etibarən İslam dünyasında istifadə olunmağa başlamışdır. Adı türkcə say+aq şəkilçisinin birləşməsindən ortaya gələn sayaq /siaqət xətti daha çox dəftərxana və hesabdarlıq işlərində tətbiq olunmuş və ərəb əlifbasının xətt növü olsa da, qədim uyğur yazısına məxsus bəzi cəhətlərə malik idi.(kafkassam.az)
Ümid Niayeş
16 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.
16.03.2024Niyə məhz Qurbani?
04.03.2024Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO
26.02.2024Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR
24.02.2024Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib
24.02.2024Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı
21.02.2024Pəmbək. (Göldək)
21.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU
17.02.2024Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”
16.02.2024BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN
Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.
12.02.2024QOŞABULAQ
06.02.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ
16.01.2024DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI
15.01.202460 YAŞIN MÜBARƏK!
15.01.2024AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)
Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri
28.12.2023Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR
28.12.2023GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ
27.12.2023AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB
26.12.2023İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI
24.12.2023Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!
24.12.2023Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili
21.12.2023BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI
10.12.2023Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.
07.12.2023Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.
05.12.2023HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM
04.12.2023AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.
03.12.2023Bax, biz Göyçə torpağındayıq...
29.11.2023BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR
25.11.2023SƏHRADA YALQIZLIQ
25.11.2023Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO
23.11.2023İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik
21.11.2023“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR
14.11.2023Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib
08.11.2023Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.
07.11.2023Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə
31.10.2023"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.
30.10.2023Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.
28.10.2023“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ
26.10.2023Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR
24.10.2023TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ
21.10.2023Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.
21.10.2023Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə
17.10.2023Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə
Qərbi Azərbaycan İcmasının TƏBRİKİ
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 15-də Xankəndi şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldıb və çıxış edib.
15.10.2023"News.ru" informasiya agentliyi “Səbir və uzaqgörənlik: İlham Əliyev ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası missiyasını necə yerinə yetirdi” adlı məqalə dərc edib.
15.10.2023Mərhəmlik və mərhəmət nümunəsi
09.10.2023Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayon icmasının üzvləri ilə görüş keçirilib
07.10.2023TÜRK DÜÇÜNCƏSİ ELMİ VƏ BƏDİİ MÜSTƏVİDƏ
05.10.2023