Qafqaz mentalitetində haqq-salama, duz-şörəyə həmişə yüksək dəyər verilib. Sözsüz ki, bu, ermənilərə aid deyil. Çünki bu toplum Qafqazda çox-çox sonralar məskunlaşıblar. Təəssüf ki, məskunlaşdıqları illər ərzində ermənilər bu dəyərləri düzgün qiymətləndirməyi, onları özlərində aşılamağı bacarmayıblar. Əksinə, onlara çörək verənlərə xor baxıblar.
Azərbaycanda yaşayan ermənilər bütün sahələrdə, siyasətdə, elmdə, idmanda, və digər sferalarda fəaliyyət göstərdikləri illərdə paxıl münasibətləri, xəyanətləri, arxadan zərbə vurmaqları ilə daha çox yadda qalıblar. Onların bu xisləti incəsənət nümayəndələrindən də yan keçməyib. Bu özünü keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində, onun mərkəzi olan Xankəndi şəhərində daha qabarıq biruzə çıxıb.
Sovet dövründə Azərbaycanda fəaliyyət göstərən erməni incəsənət nümayəndələrindən 16 nəfərinə respublikanın ən yüksək adlarından biri olan “Azərbaycanın xalq artisti” adı verilib. Əgər onların hər birinin ayrı-ayrı fəaliyyətlərinə nəzər salsaq, şahidi olarıq ki, hamısı müəyyən bir dövrdə Azərbaycana qarşı çıxıblar, hansısa bir mühitdə anti-Azərbaycan təbliğatı aparmaqdan çəkinməyiblər. 1988-ci ildə Qarabağ hadisələri başlanandan sonra isə Azərbaycanın hesabına ad, maddi imkan, vəzifə sahibi olan bu şəxslərin hamısı (sağ qalanlar) öz əsl simalarını göstəriblər, qatı millətçi kimi xəyanətkar mövqe nümayiş etdiriblər.
Azərbaycanın xalq artisti fəxri adı alan 16 nəfər ermənidən 7 nəfəri Xankəndi şəhərində yaşayıb, bu şəhərdə fəaliyyət göstərib. Maraqlı məqam odur ki, dünyaya car çəkərək Azərbaycan hökumətini ermənilər üçün heç bir şərait yaratmamaqda ittiham edən ermənilər bu rəqəmi heç vaxt dilə gətirməyiblər. Məlum olduğu kimi, Xankəndi çox da böyük şəhər olmayıb. 1980-ci illərdə əhalisinin sayı 53 min nəfərə çatıb. Amma Azərbaycanın əhalisi daha çox olan şəhər və rayonları ilə müqayisə etsək Xankəndidə fəaliyyət göstərən erməni incəsənət nümayəndələrinə fəxri adlar daha çox verilib.
Bununla yanaşı Xankəndi Dövlət Dram Teatrı üçün respublika büdcəsindən ermənilərin arzuladıqları qədər vəsait də ayrılıb.
Qeyd edək ki, Xankəndi şəhərində dram teatrı 11 avqust 1932-ci ildən fəaliyyətə başlayıb. Teatr 1989-cu ilə qədər Maksim Qorkinin adını daşıyıb. 1989-cu ildə isə teatra İstanbul şəhərində anadan olan, Xankəndi şəhərində heç vaxt yaşamayan və fəaliyyət göstərməyən erməni aktyor Vaqram Papazyanın adı verilib.
Xankəndi Dövlət Dram Teatrında fəaliyyət göstərdiyi illərdə bir nəfər də olsun azərbaycanlı işləməyib. Teatrın rəhbərləri ən adi işlərə belə azərbaycanlıları qəbul etməyib.
Zaman-zaman daşnak yuvasına çevrilən Xankəndi teatrı Qarabağ hadisələri başlananda mədəniyyət ocağından qan ocağına çevrilib. 1988-1989-cu illərdə teatrın binasında silah da saxlanılıb, erməni yaraqlılar da gizlədilib.
Teatr kollektivindən bir vaxtlar Viktor Polyaniçkonun fəaliyyətinə məhdudiyyət qoyduğu, millətçi fəaliyyətinə görə bir neçə sutka komendaturada saxlatdırdığı Janna Qalstyan, qatı millətçi kimi tanınan Benik Ovçiyan və Marqo Balasanyan hadisələrin başlandığı ilk günlərdən erməni hərəkatının ən qabaqcıl üzvlərindən olublar. Məhz bu üç nəfərin təbliğatı nəticəsində teatrın bütün kollektivi səhnəni silahlı ermənilərin yanında səngərlə əvəzləyiblər.
Teatrın aktyorları olan Martin Aloyan, Marat Davityan, Aleksandr Ayrapetyan, Qaqik Arutunyan, Aleksey Ayriyan, Suren Akopyan isə səhnə paltarlarını hərbi paltarlara dəyişərək döyüşlərə qatılıblar. 1966-cı il təvəllüdlü Xankəndi sakini Suren Akopyan Ağdam döyüşlərində azərbaycanlıların gülləsinə tuş gəlib.
Sözsüz ki, incəsənət adamlarının bu cür “vətənpərvərliyini” Xankəndi erməniləri yüksək qiymətləndiriblər. Amma onlar bir məsələni anlamayıblar ki, üstündə haqqın olmayan bir torpağın mübarizəsinə girişmək vətənpərvərlik yox, işğalçılıqdır.
Siyasi cəhətdən fəallıq göstərən aktyorlar qondarma “Dağlıq Qarabağ respublikası”nın ayrı-ayrı qurumlarında da təmsil olunublar. Özlərini Xankəndinin aydınları və ziyalıları sayan bu səhnə adamları Şuşa türməsində saxlanılan azərbaycanlı əsir və girovların saxlanılması şəraiti haqqında mətbuata verdikləri açıqlamalarda, utanıb çəkinmədən hər şeyin yüksək səviyyədə olduğunu söyləyiblər.
Amma Janna Qalstyan 1989-cu ildə anasının yaşadığı Şuşanın Qaladərəsi kəndində pasport rejiminin yoxlanılması vaxtı saxlanılanda həmin hadisə ilə bağlı Rusiya mətbuatına fərqli fikir bildirib:
“Məni guya pasport rejimini pozduğuma görə saxlamışdılar. Əslində bu tapşırıq Bakıdan gəlmişdi. Kənddən mənimlə bir yerdə poçtda işləyən Qayane adlı qızı da saxlamışdılar. Bizi xüsusi avtomobilə otuzdurdular. Düşündüm ki, yəqin Şuşa türməsinə aparacaqlar. Əgər belə olsaydı, mən alt paltarımda gizlətdiyim qumbaranı partladıb özümü öldürəcəkdim. Çünki Şuşa türməsindəki vəziyyətdən, şəraitdən xəbərdar idim...”
Həmin hadisədə Janna Qalstyanı Zori Balayan xilas edib. Bəli, əgər Zori Balayan olmasaydı, Janna Qalstyan alt paltarında gizlətdiyi qumbara ilə əsl teatr göstərəcəkmiş.
Teatr baş tutmadı. Xankəndi Dövlət Dram Teatrının aktyorlarının tamaşası alınmadı. Azərbaycan Ordusu 44 gün ərzində elə “tamaşa” göstərdi ki, çətin bir də Xankəndi teatrının qapıları erməni tamaşaçlarının üzünə açılsın...
İlham Cəmiloğlu, Musavat.com
Yüz il əvvəlin məqaləsi – Məşhur Azərbaycan marşı
15.01.2021Vətən müharibəsinin xanım şəhidi Arəstənin büstü hazırlandı
12.01.2021MN 2841 şəhid haqda məlumatları açıqladı - Yeni siyahı
12.01.2021SƏYYAD VƏLİOĞLUNUN ÇAP OLUNMAYAN ŞEİRLƏRİ
10.01.2021Yurd hekayəsi
09.01.20213 aydır ki, ailəsi Aydından xəbər ala bilmir... - Fotolar
08.01.2021II Nikolayın qızı onun şəklini istədi, çar öz sarayına qonaqlığa çağırdı - Azərbaycanlı qaçağın film kimi həyatı
08.01.2021Əsgərin yanında olan general-mayor
02.01.2021Tofiq Şahmuradov - "Müharibə xatirələrimindən"
01.01.2021Yazıçı Prezidenti təbrik etdi
“Əfsuslar olsun ki, müharibədən sonra da şəhidlərimiz var”
31.12.2020Qarabağ Azərbaycanın ayrılmaz hissəsidir - Sergey Danilyan
31.12.2020Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günüdür
31.12.2020Füsunkar Vejnəli, 27 il sonra Qubadlıyla baş tutmayan görüş, “Jiquli”də gəzən divan və 4 erməni diversant - YARIMÇIQ REPORTAJ
30.12.2020Xankəndidə teatr çıxaran “artistlər” – aktrisa Janna Qalstyan alt paltarında qumbara gəzdirirmiş
28.12.2020Bir gölün dəniz dərdi
26.12.2020 26.12.2020Prezidentin təltif etdiyi general Tofiq Hüseynov kimdir?
26.12.2020Qarabağın fatehi
24.12.2020Prezidentdən həqiqi hərbi xidmətlə bağlı
23.12.2020Xankəndinin qatil həkimləri – ağ xalatlı cəlladlar
21.12.2020Ermənilər Ağdam məscidini buna görə dağıtmayıbmış...
19.12.20207 mindən çox hərbçi təltif edildi
Vətən müharibəsində şəhid olan həkimlərin sayı açıqlandı
18.12.2020Xüsusi təyinatlıların şəhid komandirinin son arzusu: “Dilqəm Əsgərovu azad etmək istəyirdi”
17.12.2020Əsir düşməmək üçün son gülləsini özünə vuran şəhid gizir - Fotolar
16.12.2020Prezidentin təltif etdiyi şəhid müəllimlərin adları - Foto
16.12.2020Şahbaz Quliyev və Dilqəm Əsgərov Vətənə gətirildilər - Foto
14.12.2020Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin vəfatından bu gün 17 il keçir.
12.12.2020Özümə dost hesab etdiyim Heydər Əliyevin ruhu qarşısında baş əyirəm – Şakir Göyüşov
12.12.2020ARZUSUNA ÇATAN ŞƏHİD
07.12.2020Cavidin nəşi üçün gedəndə Bəylər Eyyubov bacımın rəhmətə getdiyini dedi” - Fotolar
04.12.2020Bərdədə doğulub, Zəngilanda şəhid olan, Ağdamı görməyən ağdamlı
03.12.2020Laçınım, Laçınım mənim...
02.12.2020Vətən müharibəsi iştirakçılarına veriləcək medallar - Fotolar
01.12.2020Ermənilər Ağdamda məscidi də yandırıb - Fotolar
30.11.2020Suqovuşan və Talışa çəkilən yollardan yeni - Fotolar
30.11.2020Zəngəzur məsələsi aktuallaşır: Kompensasiya
30.11.2020Həyat yoldaşını və işini eyni gündə itirən Xalq artisti haqda - Faktlar+Fotolar
28.11.2020Demarkasiya gündəmdə ! - “Sərhəd xətləri yenidən müəyyənləşməlidir”
28.11.2020Səfir MARAQLI FAKTLARI AÇDI: Rəsmi hissədən sonra Əliyev Köçəryana dedi ki... - FOTO
26.11.2020Ağdamla birlikdə Milli Qəhrəmanın məzarı da azadlığa qovuşdu - FOTO
26.11.2020İşğaldan azad olunmuş Kəlbəcərə doğru irəliləyən bölmələrimizin görüntüsü - FOTO
Ordumuz Kəlbəcərə iki istiqamətdə daxil olub - RƏSMİ
25.11.2020Azərbaycan ordusu Kəlbəcərə yola düşüb
Şuşaya çəkilən yoldan fotolar
24.11.2020Ermənistan Əsgəran qalasının görkəminə ciddi zərər vurub
Teatr və kino aktyoru Əjdər Həmidov vəfat edib.
24.11.2020Polkovnik leytenant Rasim İbrahimov
24.11.2020“Heç vaxt olmamaqdansa, gec olmaq yaxşıdır”- Prezident İlham Əliyev
21.11.2020