Qəlbində vətən həsrəti inildəyən şair...

Zəki İslam 10 avqust 1939-cu ildə Göyçə mahalının Krasnoselo rayonunun Cil kəndində anadan оlub. Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunu, Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunu bitirib. Uzun müddət kolxoz və sovxozlarda rəhbər vəzifələrdə işləyib.

Azərbaycan Aşıqlar Birliyi İdarə heyətinin üzvüdür. "Qızıl Qələm" mükafatı laureatıdır. Şeirlərini əsasən dini mövzuda yazır. Müasir aşıq şerinin tanınmış nümayəndəsi, dini şeir və poemaların müəllifidir. Zəki İslam məşədi, kərbəlayi və hacıdır.

“Göyçənin tonqalı sinəmdə yanır”, “Əlim tanrı ətəyində”, “Ziyarətgahlarım mənim”, “Ziyarətgahlarım mənim”(fars əlifbası ilə), “Məktublar, cavablar, yeni şeirlər” kimi kitabların müəllifidir. Zəki İslam yaradıcılığında vətən mövzusu özünəməxsus yer tutur. Hər bir şeirində vətən həsrəti, iniltisi duyulur. Ulu Göyçəni qarış-qarış şeirlərində gəzən və Göyçəsiz Göyçədə yaşayan Zəki İslamın söz dünyası zəngin və cəlb edicidir.

Sən Göyçənin ellərinə,

Zimistanı çıxanda gəl.

Yamacda tütək səsinə,

Maral dönüb baxanda gəl.

Gəz Göyçəni başdan-başa,

Qon kəkliktək daşdan-daşa,

Zəki İslam yaşdan-yaşa,

Ömür yolu axanda gəl.

Göyçə, yurd, vətən, millət sevgisi şairin yaradıcılığının ana xəttini təşkil edir. Bu duyğular torpağa bağıllıqdan irəli gəlir. Yağı əlinə keçən yurdun dərdi Zəki İslamla yaşayır. Bu ağrılar ona bu düyada heç rahatlıq vermir. Xəyalı, amalı, niyyəti Göyçədir şairin.

Şair yazır:

Ata-baba məskənimsən,

Ana yurdum, elim Göyçə!

Ünvanımı soruşanda,

Tez-tez deyir dilim "Göyçə"!

Zəki qurban ocağına,

Dörd küncünə, bucağına,

Balan kimi qucağına,

Darıxıram gəlim, Göyçə!

Oxucunun diqqətini cəlb edən bir məqamda şairin yaradıcılığında Allah sevgisidir. Vətən və Allah sevgisini paralel şəkildə yaradıcılığında işıqlandıran Zəki İslam geniş oxucu auditoriyası üçün zəngin irs buraxıb. İndi əziz oxuyucuya Zəki İslamın dillər əzbəri olan və məşhur bir şeirini ərz edirik:

Özü birdi, adı min bir,

Qadiri-Subhan Bismillah.

Min Mustafa, Rəsul-Əkrəm,

Dini-iman Bismillah.

Doqquz yüz doxsan doqquzda,

Şiri Aslan Bismillah İbtidadı,

Aliəba, On dörd mənsuman Bismillah.

Yüz iyirmi dörd min Nəbi,

Allahı bir bilin dedi.

Bütdən sizə Tanrı olmaz,

Tanrınıza gəlin dedi.

"Quran"da yüz on üç surə,

Bismillahla dinin dedi.

Tək Ət-Tövbə surəsində,

Sirri-pünhan Bismillah.

Hər bir sözün əvvəlində,

Bismillah əzəl səslənir.

La-İlahə-İl-Ləl-Lah,

Necə gözəl səslənir.

Hər dəqiqə yaddaşımda,

Haqqa düzəl səslənir.

Zəki İslam sayə salsın,

Sahib-Əz-Zaman Bismillah.

Şairin yaradıcılığında diqqət kəsb edən məqamlardan biri də əcdadlara bağılıqdır. Anaya, ataya, övlada olan bağıllıq şarin yaradıcılığında müfəssəl şəkildə verilib. Ananı hər şeydən üstün tutan Zəki İslam yazır:

Şahların taxtından, tacından üstün

Ağıllı başların tacıdı ana

Evin bünövrəsi, isti nəfəsi

Təndiri, tavağı, sacıdı ana.

Ağsaqqal və Ağbirçəklərə gözəl məhəbbət bəsləyən oğullara tərif deyən Zəki İslam öz oğulluna müraciətlə deyir:

Oğlum, mənə verdiyinin,

Əvəzini verən versin.

Aləmlərin varlığını,

Öz gözünnən görən versin.

Addım-addım izlərinə,

Taqət versin dizlərinə.

Öz nurunnan gözlərinə

Nur çiləsin verən versin

Ata səsi haqq səsidi,

Arzuların nəfəsidi,

Zəki İslam görəsidi,

Xoş gününü verən versin.

Zəki İslam gözəl şair olması ilə yanaşı nurani bir ağsaqqaldır. Yaradıcılığı geniş oxucu kütləsi üçün cəlb edicidir. O dövründə tanınan və sevilən bir şairdir. Zəki müəllimin tanınmış şairlərlə olan məktublaşmaları və nəzirələri çox maraqlıdır. Şairə uca Allahdan uzun ömür və can sağlığı arzu edirik.

Mahmud Əyyub