KQB-nin təklifini rədd edib süpürgəçi işləyən şərqşünas

12:14 / 25.04.2020
Baxılıb: 2966

Goyce.az Kulis.aza istinadən  “Yeni filmlərimiz” layihəsində “Altıaylıq” sənədli filmini təqidm edir. Mirsadıq Ağazadənin rejissoru olduğu “Altıaylıq” sənədli filmi 2005-ci ildə “Butafilm” studiyasında istehsal olunub.

Müasir sənədli kinomuzun maraqlı müəlliflərindən biri M. Ağazadənin “Altıaylıq” filminə ilk dəfə uzun illər öncə baxmışdım. Film emosional yaddaşımda dərin təsir buraxmışdı.

Bu günlərdə “Altqıaylığı” yenidən izlədim və eyni emosional təsiri bir də yaşadım.

Film Elmira adlı maraqlı, qəribə taleyi olan ortayaşlı qadından bəhs edir. Elmira intellektual ailədə doğulub. Atası hərbçi, anası alim olub. O, uşaqikən valideynləri hansısa səbəbdən ayrılıb. Qızcığaz onu çox sevən nənə- babasının himayəsində böyüyüb, hədsiz diqqət və qayğı görüb. Musiqi məktəbinin piano sinfində təhsil alıb. Daha sonra universitetin şərqşünaslıq fakültəsini bitirib. Misirdə bir il təcrübə keçib. Sonra peşəsi hərbi həkim olan adamla ailə həyatı qurub, bu nikahdan bir oğlu doğulub. Ailəsi ilə Krasnovodskda yaşayıb. Ancaq buranın havası ona düşmür, səhhəti pisləşir. Səhhətindən dolayı oğlu ilə Saxalində yerləşir, ona iş verilir, musiqi məktəbində müəllimə işləyir. Səhhəti də tədricən düzələn Elmira Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin Saxalin şöbəsindən bu təşkilatda işləmək təklifi alsa da, imtina edir. Bununla belə, o, şərqşünaslıq fakültəsini bitirdiyindən müxtəlif illərdə onun rütbəsi kapitana kimi artırılır. Sonra Bakıya qayıdır, İraq səfirliyində, ərəblərin müxtəlif təşkilatlarında xadimə kimi işə düzəlir. Ərəb dlini yaxşı bildiyindən dərhal işə götrürülür...

Filmin “Altıaylıq” adlandırılmasına səbəb qəhrəmanın təkcə vaxtından tez, altıaylığında doğulması deyil. Ad daha çox onun daxili dünyasını ifadə edir. Yetkin yaşında da körpə kimi saf qalan Elmiranın içindəki qız böyüməyib, çətinliklərə baxmayaraq, o, gerçəkliyin ancaq yaxşı tərəflərini görür. Hətta yaşından qoca görünsə belə, təravətli energetikası, bədəninin qıvraqlığı zahiri ilə qəribə ziddiyyətdədir.

Anasına sevgisi-həsrəti, nə vaxtsa bəstələyib unutduğu, mahnıları yaddaşında bərpa edərək ifa cəhdi süjetin əsas xətləridir. Yeri gəlmişkən, polyak rejissoru Oginskinin “Vətənlə vidalaşma” əsərini qəhrəmanın dilindən tanıyıb sevmişdim.

Maraqlı epizodlardan biri onun anasıyla görüş səhnəsidir. Bu səhnə anasının nədən körpə ikən onun tərk etməsi, sonra necə görüşmələri haqda detallara aydınlıq gətirmir. Rejissor sadəcə, ana-balanın münasibətinin indisinə fokuslanır. Onların dialoqunda, davranışında bir-birinə münasibətləri açılır. Elmira nə qədər istiqanlıdırsa, ana bir o qədər soyuqdur, onların xarakteri, həyata münasibətləri tam fərqlidir. Ana sovet dövrünün sərt qaydalarına əməl edən, onu dəstəkləyən, müəyyən mənada meşşan təəssüratı yaradır. Misalçün, o, qızının iki diplomu ola-ola xadimə işləməyini qəbul edə bilmir. Ondan ötrü zahiri parıltının, ictimai rəyin əhəmiyyətinin vacibliyi hiss olunur. Elmira isə əksinə, xadimə işləməyindən utanmır, anasını inanadırmağa çalışır ki, işindən zövq alır və bunu bacarmaq böyük istedaddır.

Məni heyrətlənirən qəhrəmanın anası ilə arasında fərqliliyin, hətta bəlkə uçurumun olmasına baxmayaraq, Elmiranın ona sonsuz, təmənnasız sevgisi, anasını sorğulamaması, ittiham etməməsi və ümumiyyətlə, bu haqda düşünməməsidir.

Bir epizodda o deyir: “Uşaqlıq xatirələrimdə atam var, amma anam bir az yoxdur. Mən onu başa düşə bilmirəm. Mənə elə gəlir ki, anamla bir yerdə böyüsəydim, bəlkə onu bu qədər istəyə bilməzdim. Ayrılıq, onun hardasa uzaqda olması, onu o qədər istədib mənə... o həsrət istədib yəqin. Bəlkə də mən onsuz yaşayıb, o qədər gözəl obraz yaratmışam. O obrazla bu (yəni reallqdakı ana-S.S.) uyğun gəlmir. Bu da gözəldir, amma mənim düzəltdiyim obraz deyil”. Anasına çatmaq istəyi, tutqusu, amma sevgisini bütövləşdirə bilməməsi filmin tonallığını müəyyənləşdirir. Final səhnəsində onun anasına həsr etdiyi musiqini ifa etmək cəhdi alınmır və üzünün yarısını əlləri ilə qapadıb uşaq məyusluğu ilə “alınmır” deyir.

Elmira hətta onu bir uşaqla tək buraxan əri haqda pis xatirələri bölüşmür. Yalnız bir yerdə atasının ona yazdığı, mühafizəkar azərbaycan kişisi üçün xarakterik olmayan liberallığı və həssaslığı ilə təəccüb doğuran məktubu xatırlayır: “Səni tək buraxan bir kişiyə qayıtma. Bundan sonra beş dəfə ərə getsən belə, mən sənə əvvəlcədən xeyir dua verirəm. Əgər ona qayıtsan, səni anlamaram”...

Elmiranın daim hərəkətliliyi əhvalata vizual dinamika gətirir. Ən təsirli hissələrindən biri, yağışda çırpı yığan qadının maşın qələbəliyinin içində, sanki tanrı tərəfindən unudulmuş adamın təsadüfən kameraya fiksə olunması təəssüratını buraxmasıdır.

Digər maraqlı epizod qəhrəmanın tələbə yoldaşları ilə görüşüdür. Onların hamısı eleqant geyinib, karyera qurub, kimisi müəllim, kimisi məmur, kimisi alimdir. Təkcə Elmira geyimi, peşəsi ilə onlar arasında yad görünür...

Qəhrəmanı əhvalatda müxtəlif statuslarda görürük: övlad, ana, nənə, işgüzar qadın. Amma filmin əsas mesajı onu ən vacib statusda göstərməkdir: İnsan qala bilməsini.

Elmiranın obrazını anladan səhnələrdən biri, onun dəstəyi qırıq, paslanmış pəncərəni təmkinlə, əsəbləşmədən açmaq cəhdi və nəhayətdə, istəyinə nail olmasıdır. Bu səhnəni onun həyatda mübarizəsinin metaforu da saymaq olar.

Rejissor qəhrəmanını təsadüfən, vaxtilə “Lider” kanalında işləyəndə tapıb. Onda Elmira telekanalın yerləşdiyi binanın digər mərtəbəsində ərəblərə məxsus xeyriyyə cəmiyyətində xadimə işləyirmiş. Filmin ssenari müəllifi Elman Şeydayev qadın haqda rejissora məlumat verib.

Mirsadıq Ağazadə: “Söhbət elədim və gördüm ki, doğrudan da maraqlı adamdır. Bir il ərzində onu müşahidə etdim, filmi də müşahidə janrında qurudm. Müşahidə janrında çəkilən filmlər o vaxt alınır ki, müəllif nə gözlədiyini, qəhrəmanını hara apardığını bilir. Əgər sənə müəyyən epizodlar laızmdırsa, etik normaları gözləyərək qəhrəmanı buna təhrik etmək lazımdır. Müəllimim Aydın Dadaşov deyirdi ki, fakt müəllifin interpretasiyası olmadan sənət əsərinə çevrilə bilməz. Sənədli film olsa da müəllifin mütləq müdaxiləsi lazımdır. Ancaq bunu etik qaydaları pozmadan, gözəgirən səhnələşdirmə olmadan etmək lazımdır”.

Filmin operatorları Sahib Səfərov və Səbuhi Əhədovdur.

Sevda Sultanova

Goyce.az


Etiket:
Xəbərlər

16 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.

16.03.2024

Niyə məhz Qurbani?

04.03.2024

Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO

26.02.2024

Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR

24.02.2024

Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib

24.02.2024

Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı

21.02.2024

Pəmbək. (Göldək)

21.02.2024

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU

17.02.2024

Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”

16.02.2024

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN 
 

14.02.2024

Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.

12.02.2024

QOŞABULAQ

06.02.2024

DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ

16.01.2024

DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI

15.01.2024

60 YAŞIN MÜBARƏK!

15.01.2024

AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)

12.01.2024

Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri

28.12.2023

Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR

28.12.2023

GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ

27.12.2023

AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB

26.12.2023

İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI

24.12.2023

Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!

24.12.2023

Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili

21.12.2023

BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI

10.12.2023

Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.

07.12.2023

Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.    

05.12.2023

HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM

04.12.2023

AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.

03.12.2023

 Bax, biz Göyçə torpağındayıq...

29.11.2023

BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR

25.11.2023

SƏHRADA YALQIZLIQ

25.11.2023

Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO

23.11.2023

İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik

21.11.2023

“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR

14.11.2023

Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib

08.11.2023

Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.

07.11.2023

Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə

31.10.2023

"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.

30.10.2023

Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.

28.10.2023

“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ

26.10.2023

Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR

24.10.2023

TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ

21.10.2023

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.

21.10.2023

Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə

17.10.2023

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə
Qərbi Azərbaycan İcmasının TƏBRİKİ

17.10.2023

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 15-də Xankəndi şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldıb və çıxış edib.

15.10.2023

"News.ru" informasiya agentliyi “Səbir və uzaqgörənlik: İlham Əliyev ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası missiyasını necə yerinə yetirdi” adlı məqalə dərc edib.

15.10.2023

Mərhəmlik və mərhəmət nümunəsi

09.10.2023

Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayon icmasının üzvləri ilə görüş keçirilib

07.10.2023

TÜRK DÜÇÜNCƏSİ ELMİ VƏ BƏDİİ MÜSTƏVİDƏ

05.10.2023
Bütün xəbərlər