Ömrünü vətəni üçün fəda edən, mis kasa ilə başlayıb milyonluq miras qoyan Qərib

12:34 / 29.01.2020
Baxılıb: 3606

Xəbər yayılır ki, kommunistlər Qərib Yüzbaşını həbs etməyə gəlir. Bunu eşidən yerli əhali, habelə Oğuz yəhudiləri 17 km piyada yol gələrək, buna mane olurlar.

Azərbaycanın bir cox tarixi şəxsiyyətləri var ki, illərlə insanlara, yaşadığı el-obaya xalq düşməni və ya cəmiyyət üçün yararsız bir insan kimi tanıdılıb. Belə görkəmli şəxslərdən biri də Oğuz rayonu Padar kəndinin sakini olmuş Qərib Yüzbaşıdır.

Qərib Məmmədkərimoğlu (Yüzbaşı) 1870-ci ildə Oğuz rayonunun Xaçmaz kəndində yoxsul bir ailədə dünyaya gəlib. 1912-ci ildə qardaşı ilə birgə Padar kəndinə köçüb. Qardaşı bir qonaqlıq zamanı ev sahibinə atılan güllənin hədəfi olub və dünyasını dəyişib. 1912-də Padara bir mis kasa ilə gələn Qərib Yüzbaşı qısa müddət ərzində biliyi və bacarığı sayəsində böyük var-dövlət, mülk sahibi olur. Onun işgüzarlığı və təsərrüfata olan marağı kənd sakinlərinə agah idi. O, aclıq vaxtı bütün rayon camaatına, həm də rayonun yəhudi icmasına çox kömək edib. Xeyriyyəciliklə məşğul olan bu insan kənddə bir cox yeniliklərə və insanların rifahını yüksəldəcək əməllərə imza atıb. Öz hesabına kənddə məscid və xəstəxana tikdirib.

1918-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurularkən Qərib (Məhəmməd) Kərim oğlu Şəki qəzasının Vartaşen nahiyəsində İcraiyyə Komitəsinin sədri idi (bu vəzifəyə 1917-ci il fevral inqilabından sonra seçilmişdi). O dövrlərdə Qərib Yüzbaşı parlamentdə "Əhrar" partiyasını təmsil edirdi. Parlamanın 24 aprel 1919-cu il tarixli iclasının stenoqramı qarşımızdadır. İclasın sədri Həsən bəy Ağayev bildirir ki, torpaq komissiyası 3 dəfə yığışmadığına görə buraxılır və onun yeni heyəti seçilməlidir. Ağayevin təklifi ilə partiyalar bu komissiyaya öz namizədlərini verir. Seçilmək üçün hər deputat 42 səsdən ən azı 22-sini yığmalı idi. Keçirilmiş gizli seçkinin nəticələrini Abbasqulu Kazımzadə açıqlayır: 26 səs toplamış Qərib Yüzbaşı ən çox səs yığmış Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Aslan bəy Qardaşov, Cavad bəy Məlikyeqanov, Əliheydər Qarayev və Heybətqulu Məhəmmədbəyov ilə birlikdə torpaq komissiyasına üzv seçilib. Bu seçkidə ən çox səs toplayan həmin 7 nəfər Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin təklifiylə həm də fəhlə komissiyasına üzv olur. Beləliklə, Qərib (Məhəmməd) Kərimoğlu Parlamentin iki mühüm komissiyasına eyni zamanda üzv seçilib.

Padar torpağının təxminən yarısı ona aid idi. 1918-ci illərdə Nuru Paşanın rəhbərliyi ilə osmanlı ordusu Azərbaycana daxil oldu.

Oğuz bölgəsində bu ordunun bölməsinə Abdulla Paşa rəhbərlik edirdi. Həmin zamanlarda Abdulla Paşa məhz Qərib Yüzbaşının evində qalıb. Bütün bu baş verən tarixi hadisələrlə yanaşı, Yüzbaşının xarici ölkələrdə baş verən yeniliklər, eləcə də texnologiya ilə həmişə maraqlandığı məlum olub.

Qərib Yüzbaşı Azərbaycanda ilk Avropa və Amerika texnikasını istifadəyə verən şəxs kimi də tanınır. Onun təşəbbüsü ilə 1912-ci ildə Almaniyadan ilk dəfə Azərbaycana taxıldöyən maşın gətirilir və kənd camaatının öhdəsinə verilir. Hazırda həmin texnika qonşu kəndlərdən olan Yemişənlidəki bir həyətdə abidə kimi saxlanılır. Gələcəkdə o texnikanın Qərib Yüzbaşının həyətinə gətirilməsi nəzərdə tutulub.

Onun təşəbbüsü ilə rayona müxtəlif çeşidlərdə fərqli alma növləri, eləcə də digər kənd təsərrüfatı məhsulları gətirilib və becərilib. Hökumət sovetləşdikdən sonra o, mülkünü və texnikasını könüllü kolxoza təhvil verib. Sonra bütün rayona xəbər yayılıb ki, kommunistlər Qərib Yüzbaşını həbs etməyə gəlir. Bunu eşidən yerli əhali, habelə Oğuz yəhudiləri 17 km piyada yol qət edərək buna mane olublar. Kənd ağsaqqalı, xeyriyyəçi Qərib Yüzbaşı 1926-cı il okytabrın 9-da qəflətən dünyasını dəyişib.

Lakin sovet hökuməti zamanında bu tarixi şəxsiyyət haqqında əhalidə yanlış təsəvvür formalaşdırılıb və onun xeyriyyəçilik əməlləri ört-basdır edilib. Qərib Yüzbaşının oğlu da atasına qarşı aparılan məkrli siyasətin qurbanı olub. O, 1928-ci ildə atasının tikdirdiyi və kənd sakinlərinin təhsil alması məqsədilə fəaliyyət göstərən məscidi bərpa etdirdiyinə görə sovet rejimi tərəfindən həbs edilib.

Hazırda Qərib Yüzbaşının nəvələri həyatdadır. Onun evi nəvəsi Təranə Musayeva tərəfindən yenidən bərpa edilib. Padar kəndində Qərib Yüzbaşıya qəbirüstü abidə ucaldılıb və kənd camaatını, eləcə də ziyarətçiləri məlumatlandırmaq üçün lövhə qoyulub.

Maraqlı bir məqam da ondan ibarətdir ki, 2012-ci ildə İsveçrə banklarının birindən Padar kəndinə məktub gəlib. Məktubda Qərib Yüzbaşının orada 100 il öncə pul (yaxud qızıl) yatırdığı və faizlə birgə hesabına külli miqdarda pul yığıldığı barədə məlumat verilib. O məktubun sonrakı taleyi barədə məlumat almaq mümkün olmayıb.(Sputnik Azərbaycan)

İlham Əhmədov


Etiket:
Xəbərlər

İslam Ələsgərli – 100

23.06.2025

Gürcüstanda azərbaycanlı alimin elmi araşdırmalarından bəhs edən məqalə dərc olunub

20.06.2025

Novrəs İmanla Ayrım Əhmədin ikinci deyişməsi

18.06.2025

BİR SÖZÜN SEMANTİKASI  VƏ YA  “AŞIĞIN QURBAN ÖLDÜRMƏSİ”

11.06.2025

QAİ - Basarkeçər İcması adından təbrik edir, cansağlığı və yeni uğurlar arzulayırıq.

11.06.2025

Naxçıvan Kikboksinq İdman Klubunun açıq birinciliyi keçirilib

04.06.2025

“Qərbi Azərbaycan Kuboku” uğrunda II minifutbol çempionatının açılış mərasimi keçirilib

02.06.2025

Prezident: "İrəvan qazılığının fəaliyyətinin bərpası tarixi ədalətin təmin olunmasıdır"

26.05.2025

Professor Mahirə Hüseynova ermənilərə cavab verdi - FOTO

22.05.2025

Ulu Öndərin adı Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazılıb ŞƏRH

10.05.2025

ADNSU-da “Heydər Əliyev və Azərbaycanın Suverenlik Yolu” mövzusunda tədbir keçirilib

08.05.2025

İkinci Dünya savaşında  Pəmbək azərbaycanlılarının iştirakı yeni informasiyalar işığında

07.05.2025

Aşıq Ələsgər xalq dilinin ədəbi dilimizə çevrilməsi missiyasının “nidasını qoydu”.

06.05.2025

Aşıq Ələsgərin yaradıcılığında qadın obrazlarına elmi baxış...

26.04.2025

Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzi və Filologiya fakültəsinin birgə təşkilatçılığı ilə “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində “Qədim yurd yerlərimiz, söykökümüz – Aşıq Ələsgər” adlı tədbir keçirilib.

24.04.2025

Ömürlərə bəzək və töhfə verən ömrünüz bərəkətli olsun!

01.04.2025

Bakı qırğınları Mart soyqırımının kulminasiya nöqtəsi idi, amma sonu deyildi

31.03.2025

Kəlbəcərdə "Novruz"  adətləri

19.03.2025

Suraxanıda Novruz bayramı təntənəli qeyd olunub

18.03.2025

17 mart 2025-ci ildə ADA Universiteti və Qərbi Azərbaycan İcmasının Gənclər Şurasının birgə təşkilatçılığı ilə “Qərbi Azərbaycan mövzusu 100 ildə ” adlı dəyirmi masa keçirilib.

17.03.2025

FƏDAKAR ELM VƏ İNSANLIQ MÜCƏSSƏMƏSİ

14.03.2025

Əhliman Əmiraslanov: Qərbi Azərbaycan məsələsində əsl ədalətin bərpa olunacağına əminik

11.03.2025

FİTRİ İSTEDAD SAHİBİ

08.03.2025

Azərbaycan Yazıçılar Birliyində “Adım Ələsgərdi…” kitabının təqdimatı olub

07.03.2025

XOCALIYA ƏDALƏT! 

26.02.2025

Balaxanıda bir əsrlik tarixi olan neft quyusuna “ADNSU-100” adı verilib.

20.02.2025

“Tariximizin işığında - Qərbi Azərbaycanın izi ilə”

16.02.2025

Gənc vətənpərvər Pensilvaniya Universitetində

16.02.2025

Şair-publisist Yusif Nəğməkarın “Ələsgər zirvəsi” kitabının təqdimat mərasimi iştirakçılarına!

13.02.2025

Sənin görüşünə sürünə-sürünə də olsa gələrəm, Göyçəm

12.02.2025

Paşinyan unudur ki...

11.02.2025

ATALARIN YOLU OĞULLARIN YOLUDUR

10.02.2025

...yazmasam, gələcəyimizin işığını sönməyə qoymayacaq gənclik məni bağışlamaz.

06.02.2025

Gənclər Günü münasibətilə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” mövzusunda tədbir təşkil edilib 

01.02.2025

MƏŞƏDİ QASIMIN ŞƏHİD NƏTİCƏSİ

01.02.2025

GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ

30.01.2025

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - ŞAHMALI QASIM OĞLU QURBANOV

28.01.2025

Şirazi İbrahimov Basarkeçər gəncləri tərəfindən “GƏNCLƏRİN DOSTU” adına layiq görüldü.

27.01.2025

Mükafat qalibi: "Daha çox gənci elmi fəaliyyətə cəlb edəcəyik"

26.01.2025

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Şəhidlər xiyabanında 20 Yanvar şəhidlərinin əziz xatirəsini yad edib.

20.01.2025

Aşıq Nəcəfin övladları necə qətlə yetirildi?

19.01.2025

Qərbi Azərbaycan gənclərinin birliyi tarixi torpaqlarımıza qayıdışın gələcəyinə atılan güclü təməldir

17.01.2025

Gümrü avtovağzalı, siyasi büro və 35 qəpiklik daraq - Hikmət Babaoğlu yazır

16.01.2025

GÜCLÜ DÖVLƏT

11.01.2025

Qərbi azərbaycanlıların doğma yurdlarına qayıtması dayanaqlı sülhün təminatıdır

11.01.2025

AŞIQ ƏLƏSGƏR FENOMENİNƏ YENİ POETİK BAXIŞ

11.01.2025


"Yeni dünya düzəninin formalaşmasına Azərbaycanın öz strateji baxışı var"- MÜSAHİBƏ

10.01.2025

Ter-Petrosyanın açıq etirafları məhkəmə araşdırması üçün təkzibolunmaz faktlardır ŞƏRH

08.01.2025

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Qərbi Azərbaycana Qayıdış üzrə Təşəbbüs Qrupunun Bəyanatı

08.01.2025

Qərbi Azərbaycan İcması Prezident İlham Əliyevin Qərbi azərbaycanlılarla bağlı fikirlərinə dair bəyanat yayıb

08.01.2025
Bütün xəbərlər