Ermənistanda yetişdirilən “Azərbaycan Türkləri”

09:54 / 28.06.2020
Baxılıb: 8244

Famil Hüseynovun “Ana gördüm gözü yaşlı” kitabından qeydlər)

Müəllif bu kitabında 1968ci ildə, Kislovodsk şəhərində evində kirayə qaldığı bir erməninin dəhşətli etirafları haqqında yazır.

“... Mən və həyat yoldaşım putyovkasız getdiyimiz üçün kirayədə qalmağı təklif etdilər. Bir nəfər qadın təmiz Azərbaycan dilində bizə müraciət edərək onların evində qalmağı təklif etdi. Özü də güzəştlə. Bizi aparan qadın erməni imiş. O, bizi böyük bir mülkə gətirdi. Qadın burada ancaq özü və birdə illər boyu yataq xəstəsi olan həyat yoldaşı ilə yaşadığını bildirdi. O günün axşamı mən xəstə ilə görüşə getdim. O məni görəndə çox sevindi. Və mən hiss etdim ki, o, mənə nə isə demək istəyir. Ancaq çətinlik çəkir. O, təmiz, aksentsiz, Azərbaycan dilində Nizaminin, Füzulinin qəzəllərini, hətta Cavidin gözəl-gözəl beytlərini deyirdi. Oturub saatlarla ona qulaq asmaqdan doymurdum. Özüm özümü lənətləyirdim ki, mən niyə bu cür hazırlıqlı deyiləm. Artıq mən dözməyib soruşdum:

- Siz bu cür gözəl danışığı, bu cür qəzəlləri hardan bilirsiniz?

- Mən məktəbi türkcə qurtarmışam. Quranı da yaxşı oxuya bilirəm.

O yenə gözlərini dikib nə isə demək istəyirdi. Sözünü saxladı, bir qədər xəyala getdi. Gözündən yaş tökülərək, boğuq bir səslə tarixi və insanları lənətlədi. Artıq mən söhbəti davam etdirməyib xudahafizləşdim. Adətim üzrə axşam yenə xəstəni yoxlamğa getdim. O məni gözləyirmiş kimi sevinclə oturmağımı xahiş etdi. Çox narahat idi. Nə isə demək istəyirdi. Lakin elə hiss edirdi ki, kimsə eşidə bilər. Yastığının altından əskiyə bükülmüş pasport çıxardıb mənə tərəf uzatdı və dedi: - Bu yaxınlarda ölüb gedəcəm, bu sirri ilk dəfədir ki, sənə açıram. Qoy gora rahat gedim, bilim ki, heç olmasa, mən heç bir alçaqlıq etməmişəm. Ancaq mən doğulduğum günə, mühitə lənət yağdırıram.

Pasportunun bir tərəfi türkcə yazılmışdı. Atasının adı, familiyası, doğulduğu yer: Ermənistan SSR. Spitak şəhəri, 1914cü il. Səfərov Aydın İbrahim oğlu.

Mən artıq dəli olmuşdum. Demə bu əzab çəkən insan bizim Azərbaycanlı imiş. Mənim buna heç bir şübhəm qalmamışdı. O, diqqətlə üzümə baxıb dedi:

- Yox, siz fikirləşdiyiniz kimi deyil. Mən həqiqətən erməniyəm. Özü də qatı ermənipərəst daşnak partiyasının üzvüyəm. Gənc yaşlarımızda ikən bizim uşaqbeynimizi korlayıb, sizə, sizin millətə qarşı kin-küdurət yaratmaq üçün tam şüurumuzu, əqlimizi alıb sizə nifrət hissi ilə böyüdüblər. Bunu mənim deməyim çox vacibdir.

Bizim Spitak şəhərində xüsusi, tam qapalı məktəb vardı. Adını “Erməni xalqının xoş gələcəyi ” adlandırırdılar. Bütün ətraf mühitdən ayrılmışdıq. Heç kəslə əlaqə saxlamır, hətta ata-ana nəvazişindən belə uzaq olmuşuq. Bizi 5ci sinifə qədər oxutdurdular. Ermənilərə qarşı Türklərin etdiyi soyqırımları, türklərin vəhşi kimi uşaqları necə diri-diri ocaqda bişirmələrini, onları vəhşi kimi yediklərini, erməni qızlarından növbə ilə öz şəhvətlərini söndürmək üçün istifadə etmələrini elə əyani sürətdə bizə izah edirdilər ki, biz bəlkədə həmin vaxtlar küçədə bir türk görsəydik, onu tikə-tikə doğrayıb qanını içsəydik, yenə də ürəyimiz soyumazdı. Artıq bizə erməniliyimizi dərk etdirdilər. Gələcəkdə türklərdən necə qisas almaq lazım olduğunu öyrətdilər. Sonra isə həmin məktəbin binasında bizi Türk məktəbinin 1-ci sinifinə qoydular. Bizə şəriət dərsləri deyir və müsəlman adət-ən-ənələrini mükəmməl öyrədirdilər və deyirdilər ki, əgər bunları yaxşı öyrənib özünüzü müsəlman kimi aparsanız, onda həmin türklərdən ata-babalarımızın qanını ala bilərik. Hətta bizi gecələr uçuq evlərdə tikə-tikə doğranmış adamların yanına aparıb deyirdilər: “Baxın görün sizin ata-babalarınızı türklər necə doğrayıblar ”. Onları görəndə biz alovlanıb yanırdıq. Ürəyimizdə nə vaxt böyüyüb Bakıda-Azərbaycanda o qanları necə alacağımız barədə fikirləşirdik. Mənim ən böyük dəhşətli günüm, kaş o günü görməyəydim, ata-ana nəvazişindən məhrum olan günüm idi. 7 yaşımda, yəni 1921ci ildə mən bu nəvazişdən məhrum idim. Hər gecə ata-anamı xəyalımda canlandırırdım. Lakin mənim o dəhşətli anlarım sizlərə, yəni türklərə nifrətimi artırırdı.

1928-ci il 14 yaşında ikən bir payız axşamı bizi bir neçə nəfərlə, yeni, yəni türklərin növbəti vəhşilikləri ilə bağlı səhnəyə baxmağa aparmışdılar. Birdən 7 yaşa qədər ata-ana nəvazişi gördüyüm bir ev, bunun divarları qan içində, anamın, atamın meyidləri bir tərəfdə, bacımı işgəncə ilə öldürdüklərini gördükdə mən özümü saxlaya bilməyib yıxıldım. Gözümü açanda artıq özümü çarpayıda, başımın üstündə isə mənə dərs deyən müəllimimi gördüm. Mən evimizə gedirəm-deyə nalə çəkdim. Onlar isə mənə əhəmiyyət verməyib dedilər: - Bax görürsən, türklər bizim başımıza nələr gətirir? Artıq məndə türklərə qarşı o qədər nifrət yaranmışdı ki, dözə bilmirdim. Ancaq onlar bizə özümüzü sakit aparmağı tövsiyyə edirdilər. Hətta müsəlman adəti ilə bizi sünnət də etdirdilər. Artıq biz orta məktəbi qurtardıq. Bizə türkcə yazılmış pasport verib Bakıya instituta daxil olmağa göndərdilər. Artıq mən nəfəs belə ala bilmirdim, cünki harda bir türk gördüm - özümdə belə olmurdum. Çox asanlıqla qəbul imtahanlarını verib oxumağa başladım. Bizə xüsusi göstəriş verməli idilər. Yəni hansı təxribatları və kimin üzərinə dirənməyi, yaxud hansı müəllimin Sovet hakimiyyətinin əlehinə danışmasını. Əlbətdə mən və bir neçə “türk” (bəlkə də onlar da bizim məktəbin yetişdirmələri idi) bir neçə ziyalının üzünə durduq. Onlar elə birdəfəlik getdilər.

Müharibə başlandı. Lakin bu dövrdə heç bir türk tapılmadı ki, bizə deyilən kimi qan içən olsun. Hamısı bizə qayğı ilə yanaşır, xeyirdə-şərdə hamı bir-birinin əlindən tuturdu. Bunları hiss etdikcə məndə başqa fikirlər yarandı və uşaqlıqda aldadıldığımızı dərk etdim. Qəfil müharibə başlandı və Bakıdan müharibəyə yola düşdüm. Mənə tez-tez göstəriş gəlirdi ki, hansı türkü “vurmalıyam”, hansına şər atmalıyam. Nəhayət, Həzi Aslanovun briqadasına apardılar və dedilər ki, Həzi Aslanovu vurmalısınız, hamımız əmrin icrasına razılıq verdik. Ancaq oğul, bax bu oxuduğum Quran haqqı onu biz vurmadıq. Ancaq Daşnaksutyun partiyası həmin məktəbin başqa məzunlarından birinin əli ilə Həzi Aslanovu öldürə bildilər. Mən 1947-ci ilədək Bakını və onun sadə qəlbli, hər şeyə tez inanan qayğıkeş insanlarını qoyub buraya gəldim. Ancaq etdiyimiz o pisliyi, ata-anamı, bacımı Daşnaksutyun partiyasının əməlləri ilə öldürməkləri məni məni əbədi yorğan-döşəyə saldı. Mən çətinliklə də, olsa yenidən öz ata-baba familiyama qayıtdım. 1965-ci ildən pasport aldım. Avanesyan Qurqen Samveloviç. İndi ürəyimi açıb sizə dedim. Sizin millətin içərisində elə adamlar var ki, həmişə sizə qəbir qazır, sizin aranıza həmişə nifaq salır. Siz isə sadəlövh adamlarsınız, belələrinə inanıb arxasınca getsəniz, yenə 1905-18-20-ci illərin bəlalarına düçar ola bilərsiniz. Artıq ölsəm də, heç nədən narahatçılığım ola bilməz. Erməninin bu cür danışığını kimdənsə eşitsəydim, bəlkə də, inanmazdım. Boş şeydir - deyə onlara fikir verməzdim. Həmişə mənə deyirdilər ki, milli məsələyə toxunmayın, güclə qulağımız dincəlib. Nəhayət, son hadisələr göstərdi ki, həmin Spitak məktəbinin törəmələri öz rollarından çox məharətlə istifadə edib bizi tora salıblar... ”.

P.S. Görünür azərbaycan türkünün faciələrinin kökündə bir çox qaranlıq məsələlər var ki, bunlar hələ indən belə başımıza gələcək faciələrin də bünövrəsini qoyur. (carcı.az)


Etiket:
Xəbərlər

16 mart 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasında Gənclər Şurasının üzvləri ilə görüş keçirilib.

16.03.2024

Niyə məhz Qurbani?

04.03.2024

Meşəli kəndində ailəsi qətlə yetirilən qadın: “Atamı diri-diri yandırdılar, anamı, bacımı güllələdilər” - FOTO

26.02.2024

Milli düşmənçiliyə qarşı etiraz səsini ucaldan ŞƏXSİYYƏT – FOTOLAR

24.02.2024

Qərbi Azərbaycanın rayonları və kəndləri üzrə icma sədrləri və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidləri üzrə nümayəndələrinin 1-ci toplantısı keçirilib

24.02.2024

Qərbi Azərbaycan kəndləri – Cıvıxlı

21.02.2024

Pəmbək. (Göldək)

21.02.2024

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN - QURBANOV ELŞƏN MAHMUD OĞLU

17.02.2024

Prezidentin andiçmə nitqi: inkişafın yeni “yol xəritəsi”

16.02.2024

BÖYÜK NƏRİMANLILAR SİLSİLƏSİNDƏN YAZIÇI, PUBLİSİST QƏDİR ASLAN 
 

14.02.2024

Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayonunun alimləri ilə görüş keçirilib.

12.02.2024

QOŞABULAQ

06.02.2024

DƏDƏ ƏLƏSGƏRİN 60 YAŞLI MÜRİDİ

16.01.2024

DƏDƏ ƏLƏSGƏR SEVDALI İŞ ADAMI

15.01.2024

60 YAŞIN MÜBARƏK!

15.01.2024

AŞIQ İSLAM YUSİFOV
(1893-1968)

12.01.2024

Milli dövlətçilik tariximizin məğrur lideri

28.12.2023

Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Qərbi Azərbaycan yolunda" adlı konfrans keçirilir - FOTOLAR

28.12.2023

GÖYÇƏ MAHALI, BASARKEÇƏR RAYONU. BALA MƏZRƏ KƏNDİNİN QISA TARİXİ

27.12.2023

AZƏRBAYCAN AŞIQ POEZIYASININ GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏLƏRİNDƏN BİRİ ŞAİR, USTAD AŞIQ NÖVRƏS İMANIN 120 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB

26.12.2023

İLAHİ EŞQİN TƏRCÜMANI

24.12.2023

Müzəffər Ali Baş Komandan, Qarabağın Fatehi, sizi doğum günü münasibətilə təbrik edirk!

24.12.2023

Həsən Xəyallının şeirlərində dini məqamlar. “Qıfılbənd”in təhlili

21.12.2023

BÖYÜK MƏZRƏ - GÖYÇƏ MAHALI

10.12.2023

Dekabrın 7-də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova adına Sərgi Salonunda Qərbi Azərbaycan əsilli rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi açılıb.

07.12.2023

Tanınmış hərbi ekspert Telman Qasımov İrəvana səfər edib.    

05.12.2023

HƏYATDA ÖZÜMÜ XOŞBƏXT ADAM HESAB EDİRƏM Ki, HEYDƏR ƏLİYEVLƏ BİRGƏ İŞLƏDİM

04.12.2023

AMEA müxbir üzvü, Basarkeçər rayon icma sədri, professor Nuru Bayramov İnönü Universitetinin “Fəxri Doktoru” seçilib - FOTOLAR.

03.12.2023

 Bax, biz Göyçə torpağındayıq...

29.11.2023

BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNDƏ “Qərbi Azərbaycanda türk müsəlman abidələrinin erməni vandallığına məruz qalması” mövzusunda elmi seminar keçirilib - FOTOLAR

25.11.2023

SƏHRADA YALQIZLIQ

25.11.2023

Azərbaycanda ilk dəfə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqres keçirilir FOTO

23.11.2023

İcma: Paşinyan hökumətindən azərbaycanlıların Ermənistanda öz dədə-baba yurdlarına qayıdış hüququnu tanımasını gözləyirik

21.11.2023

“Azərbaycan Bayrağı” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunan - MÜBARİZ QULUYEV BABACAN KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ-FOTOLAR

14.11.2023

Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib

08.11.2023

Qərbi Azərbaycan İcmasının Basarkeçər rayonu Dərə kənd sakinləri və Dərəli kökənli gənclərlə görüşü keçirilib.

07.11.2023

Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə

31.10.2023

"Azərbaycanlılara qarşı nifrət cinayətləri və nifrət nitqi" hesabatının təqdimatı ilə bağlı konfrans keçirilib.

30.10.2023

Oktyabrın 27-də Qərbi Azərbaycan İcmasında (QAİ) “Ulu Öndər Heydər Əliyev xatirələrdə” kitabının təqdimatı keçirilib.

28.10.2023

“Oğul” filminin rejissoru: “Erməni hərbçilərdən biri Natiqin cəsurluğunu etiraf etdi” - MÜSAHİBƏ

26.10.2023

Nərimanlı gəncləri ilə görüş keçirilib - FOTOLAR

24.10.2023

TANINMIŞ ALİM, İSTEDADLI ŞAİR-PUBLİSİST - RAMİZ HƏSƏNLİ ŞİŞQAYA KƏND İCMASININ SƏDRİ SEÇİLDİ

21.10.2023

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar” adlı konsert proqramı keçirilib.

21.10.2023

Erməni dostunun azərbaycanlı yazıçıya hər il yazdığı mesaj: “Axırda...” – Müsahibə

17.10.2023

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə
Qərbi Azərbaycan İcmasının TƏBRİKİ

17.10.2023

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 15-də Xankəndi şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldıb və çıxış edib.

15.10.2023

"News.ru" informasiya agentliyi “Səbir və uzaqgörənlik: İlham Əliyev ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası missiyasını necə yerinə yetirdi” adlı məqalə dərc edib.

15.10.2023

Mərhəmlik və mərhəmət nümunəsi

09.10.2023

Qərbi Azərbaycan İcmasında Basarkeçər rayon icmasının üzvləri ilə görüş keçirilib

07.10.2023

TÜRK DÜÇÜNCƏSİ ELMİ VƏ BƏDİİ MÜSTƏVİDƏ

05.10.2023
Bütün xəbərlər